Universiteit van Vlaanderen

Velen onder ons geloven dat de aarde samen met alle andere planeten en zonnestelsels ontstaan is door de big bang. Maar hoe zijn we daar zo zeker van? Omdat enkele proffen ons dat vertellen? Neen hoor, er bestaan bewijzen dat de oerknal echt heeft plaatsgevonden. Deeltjesfysicus Karel Van Acoleyen (UGent) neemt je mee, 14 miljard jaar in het verleden.

Je weet waarschijnlijk niets meer van je eerste verjaardagsfeestje of andere vroege herinneringen. En de dingen die je je meent te herinneren, zoals je eerste woorden, werden later waarschijnlijk ingefluisterd door je ouders. Neuroloog Sebastiaan Engelborghs (VUB en UAntwerpen) bestudeert het kinderbrein en legt je haarfijn uit waarom je je niets herinnert uit je babytijd.

Hoe lang is het geleden dat jij nog eens een kinderboek hebt vastgepakt? Hopelijk niet te lang geleden, want literatuurwetenschapper Vanessa Joosen (UAntwerpen) is er heilig van overtuigd dat pakweg een Harry Potter per week goed voor je is. Waarom dat is, kwam ze ons graag vertellen.

Je hebt ongetwijfeld al eens last gehad van een pieptoon na een concert of een tuut in je oren die vanuit het niets opduikt en even onverwacht weer verdwijnt. Waarom hoor je een piep en waar komt die vandaan? Audiologe Laure Jacquemin (UAntwerpen) kijkt in onze oorschelp om het mysterie te achterhalen.

Op 19 september 1991 vonden twee Duitse bergwandelaars een mummie in de Italiaanse Ötztaler Alpen. Archeologen noemden hem Ötzi en verklaarden dat hij ongeveer 5300 jaar geleden leefde. Maar hoe weten zij dat zo zeker? Geoloog Patrick Degryse (KU Leuven) neemt je mee naar de wondere wereld van koolstofdatering.

Levenslange opsluiting is de zwaarste straf in België en voorbehouden aan de ergste criminelen en voor de ergste misdrijven. Maar wil dat zeggen dat zij werkelijk hun leven lang achter gesloten deuren zullen zitten? Niet altijd. Hoe dat komt, hoor je van professor Kristel Beyens, criminoloog aan de VUB.

Elk jaar zijn er jonge voetballers die de lokroep van het buitenland niet kunnen weerstaan. Clubs in Engeland, Frankrijk en Nederland staan te springen om de Rode Duivels van morgen in te lijven, maar komt het wel zo ver? Of blijven onze talenten best wat langer in België? Wij vroegen het aan Matteo Balliauw, sporteconoom aan de UAntwerpen.

Wat als je gewoon een aantal rechthoekige vlakken inkleurt, zoals Mondriaan, maak je dan kunst? Of als je een banaan tegen de muur plakt, zoals Maurizio Cattelan? Wat is kunst precies en hoe is dat idee door de eeuwen heen geëvolueerd? Hoe zijn we van prachtige Madonna-schilderijen gekomen tot een pissijn ? Professor Vlad Ionescu (UHasselt) neemt je mee op een beeldende kunstreis.

Was Van Eyck een artistiek genie? Uiteraard. Hij werd in zijn tijd al gerenommeerd als een groot talent en wordt vandaag beschouwd als een van de grondleggers van de school van de Vlaamse Primitieven. Maar herinneren we ons vandaag Van Eycks genie ook niet voor een groot deel door zijn ander talent, dat van zijn ondernemerschap? Historicus Peter Stabel (UAntwerpen) geeft ons een genuanceerd beeld van hoe Van Eyck niet alleen een pionier was in de schilderwereld maar ook avant la lettre uitblonk als marketeer en brand strategist.

Leonardo Da Vinci behoeft geen introductie. De wereldster van de 15e en 16e eeuw zou geen gelijke gekend hebben, maar klopt dat wel? Liep er enkele tientallen jaren eerder met Jan Van Eyck geen homo universalis rond in ons eigen Belgenlandje of brengt die vergelijking ons iets te ver? Maximiliaan Martens is als kunstwetenschapper aan de UGent de geknipte man om daar een antwoord op te geven.

Het Lam Gods wordt gezien als een van de belangrijkste Belgische schilderijen ooit, maar wat valt er eigenlijk aan te zien? Godsdiensthistoricus Danny Praet (UGent) was al als kind gefascineerd door dit veelluik en laat ons zien dat er veel meer te zien is dan dat gek geschilderde lam.

Je hebt ongetwijfeld al gehoord over schadelijke microplastics, maar wist je dat er ook nanoplastics bestaan? Die zijn nog kleiner. En ze zitten zelfs in make-up en tandpasta. Kunnen die dagdagelijkse spullen onze cellen beschadigen? Karen Smeets, moleculair toxicologe aan de UHasselt, kijkt samen met ons naar het kleinste van het kleinste.

Als je aan biologische landbouw denkt, denk je misschien aan groene weiden, volle smaken en koeien die er net iets gelukkiger uitzien. Maar niet alles wat biologisch is, is ook echt beter. Expert gewasbescherming Pieter Spanoghe (UGent) laat zien dat het gras niet steeds groener is aan de biologische kant.