Universiteit van Vlaanderen

Op 19 september 1991 vonden twee Duitse bergwandelaars een mummie in de Italiaanse Ötztaler Alpen. Archeologen noemden hem Ötzi en verklaarden dat hij ongeveer 5300 jaar geleden leefde. Maar hoe weten zij dat zo zeker? Geoloog Patrick Degryse (KU Leuven) neemt je mee naar de wondere wereld van koolstofdatering.

Levenslange opsluiting is de zwaarste straf in België en voorbehouden aan de ergste criminelen en voor de ergste misdrijven. Maar wil dat zeggen dat zij werkelijk hun leven lang achter gesloten deuren zullen zitten? Niet altijd. Hoe dat komt, hoor je van professor Kristel Beyens, criminoloog aan de VUB.

Elk jaar zijn er jonge voetballers die de lokroep van het buitenland niet kunnen weerstaan. Clubs in Engeland, Frankrijk en Nederland staan te springen om de Rode Duivels van morgen in te lijven, maar komt het wel zo ver? Of blijven onze talenten best wat langer in België? Wij vroegen het aan Matteo Balliauw, sporteconoom aan de UAntwerpen.

Wat als je gewoon een aantal rechthoekige vlakken inkleurt, zoals Mondriaan, maak je dan kunst? Of als je een banaan tegen de muur plakt, zoals Maurizio Cattelan? Wat is kunst precies en hoe is dat idee door de eeuwen heen geëvolueerd? Hoe zijn we van prachtige Madonna-schilderijen gekomen tot een pissijn ? Professor Vlad Ionescu (UHasselt) neemt je mee op een beeldende kunstreis.

Was Van Eyck een artistiek genie? Uiteraard. Hij werd in zijn tijd al gerenommeerd als een groot talent en wordt vandaag beschouwd als een van de grondleggers van de school van de Vlaamse Primitieven. Maar herinneren we ons vandaag Van Eycks genie ook niet voor een groot deel door zijn ander talent, dat van zijn ondernemerschap? Historicus Peter Stabel (UAntwerpen) geeft ons een genuanceerd beeld van hoe Van Eyck niet alleen een pionier was in de schilderwereld maar ook avant la lettre uitblonk als marketeer en brand strategist.

Leonardo Da Vinci behoeft geen introductie. De wereldster van de 15e en 16e eeuw zou geen gelijke gekend hebben, maar klopt dat wel? Liep er enkele tientallen jaren eerder met Jan Van Eyck geen homo universalis rond in ons eigen Belgenlandje of brengt die vergelijking ons iets te ver? Maximiliaan Martens is als kunstwetenschapper aan de UGent de geknipte man om daar een antwoord op te geven.

Het Lam Gods wordt gezien als een van de belangrijkste Belgische schilderijen ooit, maar wat valt er eigenlijk aan te zien? Godsdiensthistoricus Danny Praet (UGent) was al als kind gefascineerd door dit veelluik en laat ons zien dat er veel meer te zien is dan dat gek geschilderde lam.

Je hebt ongetwijfeld al gehoord over schadelijke microplastics, maar wist je dat er ook nanoplastics bestaan? Die zijn nog kleiner. En ze zitten zelfs in make-up en tandpasta. Kunnen die dagdagelijkse spullen onze cellen beschadigen? Karen Smeets, moleculair toxicologe aan de UHasselt, kijkt samen met ons naar het kleinste van het kleinste.

Als je aan biologische landbouw denkt, denk je misschien aan groene weiden, volle smaken en koeien die er net iets gelukkiger uitzien. Maar niet alles wat biologisch is, is ook echt beter. Expert gewasbescherming Pieter Spanoghe (UGent) laat zien dat het gras niet steeds groener is aan de biologische kant.

Viel je 500 jaar geleden op hetzelfde geslacht? Dan moest je heel voorzichtig zijn. De middeleeuwse samenleving was immers niet mals voor homoseksuelen. Gelukkig is die tijd voorbij en zijn we nu allemaal supertolerant. Of toch niet? Genderhistoricus Jonas Roelens (UGent) neemt je mee naar het Brugge van weleer en trekt enkele interessante parallellen met nu.

Met de opwarming van de Aarde hopen we binnenkort misschien dat België op de Noordpool lag, zodat we niet meer levend verbranden wanneer we buitenkomen. Kan dat eigenlijk? Kan België ooit op de Noordpool liggen? Wij vroegen het aan David Van Rooij, mariene geoloog aan de UGent, en hij neemt ons mee naar een verre toekomst.

Een knoop in je maag, vlinders in je buik... Uitdrukkingen genoeg over onze ingewanden. Maar wat is de wetenschap achter al die volkswijsheden? Wat is die knoop in je maag als je je slecht voelt? Gastro-enteroloog Heiko De Schepper van UAntwerpen neemt een kijkje in onze darmen.

Sommige soorten neushoorns zijn nog op één hand te tellen, panda's lijken niet zonder ons te kunnen overleven... Hoort het uitsterven van soorten niet gewoon tot de natuur? En moeten we bedreigde diersoorten dan nog wel redden? Evolutionair ecoloog Erik Matthysen (UAntwerpen) leidt ons door dit ethische dilemma.