Factcheck Factcheck: ja, religies en levensbeschouwingen krijgen jaarlijks 0,8 à 0,9 miljard subsidies
Factcheck Factcheck: nee, prominente Oekraïense mediafiguren zeggen niet dat ‘1,5 miljoen mensen moeten afgemaakt worden’
Factcheck Factcheck: nee, er liggen geen patiënten met vaccinbijwerkingen in Luiks universitair ziekenhuis
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen dodelijke schietpartij tussen twee groepen migranten in Hamburg Op sociale media circuleert een video die een recente schietpartij in Hamburg zou laten zien tussen twee ‘groepen migranten’. Het gaat echter om een schietpartij in Duisburg waarbij volgens de politie ‘de motorbende Hells Angels en een Turks-Arabische misdaadbende’ betrokken waren. Het politieonderzoek loopt nog. Dat er meerdere doden zouden zijn gevallen, klopt alvast niet. …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video is geen bewijs van verkiezingsfraude tijdens de Franse presidentsverkiezingen Op 15 mei retweet Thierry Baudet, de voorzitter van de Nederlandse politieke partij Forum voor Democratie (FvD) een filmpje waarin we mensen vanuit een vrachtwagen strooibriefjes op straat zien gooien (hier gearchiveerd). De politie komt ter plaatse en probeert de actie stil te leggen. ‘Frankrijk, verkiezingsfraude!’, lezen we in het bijschrift van de originele tweet. …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen opnames van een anti-Israëlische propagandavideo Op Telegram, Twitter en Facebook circuleert een video waarin een jongen op de grond ligt, met een plas bloed naast hem (hier, hier en hier gearchiveerd). Zijn been is geplooid. Rond hem zien we verschillende mensen die deel lijken uit te maken van een filmploeg en de jongen aanwijzingen geven over zijn lichaamshouding. We zien …
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, twee derde van het Europese graan wordt gebruikt als dierenvoer ‘Twee op drie Europese granen worden gebruikt als voeder voor dieren’, lezen we in een artikel van Bond Beter Leefmilieu. Dat cijfer is afkomstig van de Europese Commissie, en volgens specialisten klopt het. Op 6 mei verschijnt op de website van Bond Beter Leefmilieu (BBL) een artikel met als titel 'Zorgt voedselcrisis voor ommezwaai richting …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, mensen met een BMI van 27 leven niet per definitie langer ‘Het staat vast dat mensen met een BMI van 27 het langst leven’, zo lazen we in Het Laatste Nieuws. Maar dat moet ernstig genuanceerd worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er circuleert geen SM-seksvideo van de Amerikaanse president Joe Biden Op 18 april plaatst het Twitteraccount De Blauwe Tijger een afbeelding op Twitter met als bijschrift ‘Wie weet hier iets van?’ (hier gearchiveerd). We zien twee naakte mensen. Volgens de tekst op de afbeelding zien we ‘Hunters laptop’ en ‘komt deze kerel me bekend voor’. Op de screenshots herkennen sommigen de Amerikaanse president Joe Biden. …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Pfizer zegt niet dat zijn coronavaccin niet veilig en effectief zou zijn Op sociale media wordt een screenshot gedeeld waaruit zou blijken dat het Pfizer/BioNTech-coronavaccin niet effectief en veilig genoeg zou zijn om een permanente goedkeuring te krijgen. Het screenshot komt uit een - verkeerd begrepen - document van BioNTech voor investeerders, waarin het bedrijf alle mogelijke investeringsrisico’s moet opsommen en om juridische redenen extra voorzichtig moet …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz is niet de kleinzoon van een SS-generaal Op 16 maart post een man onderstaand bericht op zijn Facebookpagina (hier gearchiveerd). Volgens de post zou de Duitse bondskanselier Olaf Scholz (rechts op de foto) de kleinzoon zijn van Fritz von Scholz, een luitenant-generaal van de SS (links op de foto). De SS (Schutzstaffel) was een van oorsprong paramilitaire elite-eenheid van de Duitse nazipartij …
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, vrouwen hebben het gemiddeld moeilijker om te stoppen met roken ‘Stoppen met roken verloopt bij vrouwen vaak nog moeizamer’, lazen we in Plus Magazine. En dat klopt.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dit is een recente foto van een verschroeid lijk nabij Charkiv Op 9 april post het Telegramkanaal Kees71 twee foto’s van wat een verbrand lichaam van een Russische soldaat lijkt te zijn (hier gearchiveerd). Omdat het om harde beelden gaat, hebben we ze wazig gemaakt voor we ze in dit artikel hebben opgenomen. Het bijschrift op Telegram luidt: ‘Op Oekraïense sociale netwerken circuleert deze foto en …
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, leerlingen die school missen voor het Suikerfeest zijn niet onwettig afwezig Sam Van Rooy, Vlaams Parlementslid voor Vlaams Belang en fractieleider voor die partij in de Antwerpse gemeenteraad, post op 2 mei onderstaand bericht op Twitter (hier gearchiveerd). ‘Heel wat Antwerpse schoolbanken zijn vandaag leeg. Vele moslimleerlingen zijn immers ongewettigd afwezig wegens het Suikerfeest’, schrijft van Rooy. Klopt het dat de afwezige moslimleerlingen onwettig afwezig waren? …
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Zelensky verbood elf politieke partijen Volgens berichten op sociale media zou de Oekraïense president Volodymyr Zelensky elf politieke partijen verboden hebben. Dat klopt. Zelensky verbood de partijen naar eigen zeggen vanwege hun vermeende banden met Rusland. De beslissing dateert van 20 maart, iets minder dan een maand na het begin van de Russische invasie in Oekraïne.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video geeft niet aan dat Oekraïense soldaten de Russische slachtpartij in Boetsja in scène zouden hebben gezet Online circuleert een video waarin Oekraïense soldaten lijken verslepen die verspreid liggen in de straten van het Oekraïense stadje Boetsja. Sommige socialemediagebruikers zien in de beelden een bewijs dat de slachtpartij in het stadje door de Oekraïners geënsceneerd werd. Dat klopt niet. De soldaten controleerden de lijken op boobytraps.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze kaart toont niet alleen de 'schepen die offshore op laden en lossen van goederen wachten' voor de haven van Shanghai Een kaart op sociale media zou 'schepen weergeven die momenteel offshore wachten om te worden geladen en gelost' voor de haven van Shanghai. De Chinese miljoenenstad is momenteel in lockdown om het aantal coronabesmettingen in te dijken. De haven van Shanghai ondervindt daar inderdaad hinder van. Maar de kaart geeft een vertekend beeld. Ze bevat ook schepen die geen goederen moeten laden of lossen, zoals vissersboten, passagiersschepen en plezierjachten. Ook boeien staan op de kaart aangeduid.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze scène komt niet uit een Disneyfilm Online circuleert een seksueel getinte clip met tekenfilmfiguur Mickey Mouse in de hoofdrol. Volgens socialemediagebruikers zou het fragment afkomstig zijn uit een van de eerste Disneytekenfilms ooit. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde animatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: video met cocaïne op bureau van Zelensky is fake Op sociale media doet een filmpje de ronde waarin de Oekraïense president Volodymyr Zelensky online vergadert, met naast hem op zijn bureau cocaïne en een bankkaart. Het blijkt te gaan om een video die Zelensky zelf online zette, waaraan later met beeldmanipulatie wit poeder werd toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs voor uitspraak Conner Rousseau over Brusselse leerkrachten die lesgeven in het Arabisch In een interview met Humo zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dat er in Brussel door het lerarentekort mensen voor de klas staan die in het Arabisch lesgeven omdat ze geen Frans spreken. Daarvoor is geen bewijs. Rousseau baseerde zich voor die uitspraak op één anonieme getuigenis.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Bill en Melinda Gates Stichting heeft geen 'centrum voor de reductie van de wereldbevolking' Online circuleert een foto van wat het 'centrum voor de reductie van de wereldbevolking' zou zijn. Dat centrum zou eigendom zijn van de Bill en Melinda Gates Stichting. Dat klopt niet. Het gaat om een getrukeerde foto.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Oekraïense tank in Irak Online circuleert een foto waarop een Oekraïense tank in Irak te zien zou zijn. De foto zou genomen zijn in 2003, toen een internationale coalitie onder leiding van de Verenigde Staten Irak binnenviel. Dat klopt niet, en het gaat om een getrukeerde foto. De originele foto werd al in 1990 gemaakt, tijdens de eerste Golfoorlog. De Oekraïense vlag werd pas achteraf aan de foto toegevoegd.
Factcheck Factcheck Factcheck: dat veganistische honden minder vaak naar de dierenarts hoeven, is niet bewezen 'Honden die veganistisch dieet volgen, hoeven minder vaak naar de dierenarts', lazen we in Metro. Maar het geciteerde onderzoek vertoont veel gebreken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Oekraïener met nazitatoeages is geen politiechef in Kiev Op sociale media worden foto's gedeeld van een Oekraïense man met nazitatoeages. Volgens de bijschriften zou het gaan om de (adjunct-)chef van de politie van Kiev, maar dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze video bewijst niet dat Oekraïners werden gedwongen om op burgers te schieten Op sociale media wordt een video gedeeld met 'bewijs' dat Oekraïense soldaten van hun bevelhebbers het order zouden hebben gekregen om burgers neer te schieten. Een Oekraïense militair getuigt daarover in de video, maar verschillende elementen wijzen erop dat het om een afgedwongen getuigenis gaat. Op beelden die uit de video werden geknipt, is te zien hoe dezelfde militairen door Russische soldaten worden overmeesterd en onder schot gehouden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen video van een brandende elektrische bus Online gaat een video van een hevig brandende bus viraal. Socialemediagebruikers geloven dat het om een elektrische bus gaat. Dat klopt niet. In de video zien we een Italiaanse bus die op methaangas reed en om een onbekende reden vuur vatte.
Factcheck Factcheck Factcheck: van tankbier krijg je evengoed een kater als van bier van 't vat Een cafébaas die overschakelt van biervaten op tankbier zegt dat je aan bier uit een tank minder snel een kater overhoudt. Volgens experten klopt dat niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: thermografie is niet geschikt om borstkanker op te sporen Op Facebook circuleren berichten waarin thermografie wordt gepromoot als methode om borstkanker op te sporen. Thermografie zou borstkanker eerder kunnen detecteren dan een mammografie, zo wordt gesteld. Het tegendeel is waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: Oekraïense soldaten in busje met logo Rode Kruis is niet noodzakelijk een oorlogsmisdaad Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken 'gebruikt het Oekraïense leger ambulances' om gewapende soldaten te vervoeren. Het misbruik van de neutrale status van hulpverleners wordt als oorlogsmisdaad beschouwd. De video die als bewijs moet dienen, is een fragment uit een langere reportage van nieuwszender Al Jazeera. Die lange versie bevat meerdere aanwijzingen dat het om een humanitaire evacuatie gaat die door Oekraïense soldaten werd begeleid. Dat is wel toegestaan volgens het oorlogsrecht.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen Oekraïners die Russische troepen toejuichen Op Facebook doet een video de ronde waarin Oekraïners Russische troepen zouden verwelkomen met vlaggen en gejuich. Het filmpje werd echter niet gemaakt in Oekraïne, maar in Rusland. Het gaat om Russische burgers in de regio rond Koersk, die naar Oekraïne vertrekkende soldaten uitwuiven.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, er is een verband tussen hete dranken en slokdarmkanker 'Hete dranken verhogen risico op slokdarmkanker', zo lazen we in ABC Gezondheid. En het klopt, al is enige nuancering nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: uitspraak van Wouter Beke over kinderopvang en ouderschapsverlof klopt niet In een interview met Humo zegt Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) dat in landen waar begeleiders in de kinderopvang voor slechts vijf kinderen zorgen, het ouderschapsverlof beperkt is tot de eerste levensjaren. Dat klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze foto toont wel degelijk vluchtelingen in Oekraïne Volgens socialemediagebruikers zou de Britse krant Financial Times een foto van Syrische vluchtelingen hebben gebruikt om een artikel over de Oekraïense vluchtelingenstroom te illustreren. Dat klopt niet. De foto werd wel degelijk in maart in de Oekraïense stad Lviv genomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: op 31 maart lagen er wél al lijken op straat in Boetsja Volgens de Belgische advocaat Fernand Keuleneer lagen er op 31 maart geen lijken op straat in de Oekraïense stad Boetsja. Dat klopt niet. Van 11 maart tot en met 3 april lagen er minstens 11 lijken in de Jabloenskastraat in Boetsja. Opgelet, dit artikel bevat harde beelden.
Factcheck Factcheck Factcheck: in 1962 had méér dan 3 procent van de bevolking een migratieachtergrond 'Eén op de drie Belgen heeft een migratieachtergrond. Toen ik geboren werd, was dat minder dan drie procent', zo beweerde Filip Dewinter (Vlaams Belang) in De Zondag. Maar het klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: Russische tv toont 'schietincident in Kiev' met gemanipuleerde audio Een video van een vermeend schietincident in Kiev werd getoond in Russische tv-journaals aan het begin van de oorlog. Internationaal onderzoek waaraan Knack meewerkte, toont aan dat de audio van het beeldfragment werd gemanipuleerd. De beelden komen daadwerkelijk uit Kiev, maar wat we juist zien blijft onduidelijk.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen Russisch meisje dat als 'levend schild' gebruikt wordt in Marioepol Op sociale media circuleert een foto van een meisje vastgebonden aan een paal met een groen hoofd en handen. Het zou gaan om een Russisch meisje dat in Marioepol door de Oekraïners als levend schild wordt gebruikt. Dat klopt niet. We zien haat jegens Roma in Lviv.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video werd niet opgenomen in Canada, maar in Oekraïne Op sociale media gaat een nieuwsfragment van de Amerikaanse nieuwszender CNN viraal. Volgens sommige socialemediagebruikers zouden de beelden in Canada opgenomen zijn, en niet in Oekraïne, zoals CNN stelt. In de video is namelijk een brandweerman te zien die een jas draagt met daarop Edmonton, de naam van een Canadees stadje. De beelden werden wel degelijk in de Oekraïense stad Lviv gemaakt. De brandweerman droeg een pak dat werd geschonken door een hulporganisatie uit Edmonton.
Factcheck Factcheck Factcheck: er is een verband tussen geluk en vogels in de buurt, maar dat is niet per se oorzakelijk 'De gelukkigste Europeanen zijn zij die in een natuurlijke omgeving met veel vogels wonen', zo lazen we in De Morgen. En het klopt, al is enige nuance nodig.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, uit documenten van Pfizer blijkt niet dat het coronavaccin 1291 bijwerkingen heeft In een recente Doorbraak-column schrijft Alain Grootaers dat uit documenten zou blijken dat Pfizer bij het testen van zijn coronavaccin op 1291 bijwerkingen stuitte. Dat klopt niet. De lijst van '1291 bijwerkingen' is in werkelijkheid een opsomming van zogenaamde AESI's (Adverse Events of Special Interest). Dat zijn geen bijwerkingen die concreet zijn vastgesteld als een gevolg van vaccinatie met Pfizer, maar een lijst van mogelijke bijwerkingen die tijdens de monitoringperiode bijzonder in de gaten worden gehouden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen reacties op de mep van Will Smith De mep die Will Smith tijdens de Oscaruitreiking verkocht aan de Amerikaanse komiek Chris Rock lokte geschokte reacties uit. Maar de foto met verbaasd kijkende Hollywoodsterren die nu circuleert, toont geen reacties op de oplawaai van Smith. Het gaat om een oude compilatie, die al sinds 2017 online te vinden is.
Factcheck Factcheck Factcheck: wie fitness-selfies deelt, is niet noodzakelijk een narcist Mensen die fitnessfoto's van zichzelf op sociale media posten, zijn mogelijk narcisten, zo stelt een online artikel. Het onderzoek waarop die conclusie gebaseerd is, vertoont volgens specialisten enkele tekortkomingen, en het is gedateerd. Sinds de publicatie ervan, in 2015, is het socialemedialandschap drastisch veranderd en het delen van fitness-selfies is nu een alledaags fenomeen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen foto van Joe Biden Hapt de Amerikaanse president Joe Biden op een foto die op sociale media circuleert in de kaak van een meisje? Nee. Het gaat om de Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador. De afbeelding is een screenshot uit een video die in maart 2020 op het officiële Twitteraccount van López Obrador werd gepost.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de ceo van Disney werd niet gearresteerd voor mensenhandel Op Twitter en Facebook wordt gezegd dat de ceo van Disney onlangs zou zijn gearresteerd omdat hij betrokken zou zijn bij mensenhandel. Dat klopt niet. Het gaat om informatie die verscheen op een satirische website, die sommigen onterecht voor waar aannamen en deelden op sociale media. Wel zijn onlangs vier Disney-medewerkers opgepakt in een zaak van mensensmokkel.
Factcheck Factcheck Factcheck: meer genderdiversiteit in raden van bestuur levert niet altijd betere financiële prestaties op 'Studies suggereren dat firma's waar de raad van bestuur meer divers is, financieel beter presteren', zo lazen we in Dag Allemaal. Maar het moet genuanceerd worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen Saharazand anno 2022 Op sociale media gaat een video viraal met een rij machines die zou tonen hoe Saharazand in onze lucht terechtkomt. Het gaat echter om een oude video van landbouwvoertuigen op een stoffig veld. Een link met het recente weerfenomeen valt nergens te achterhalen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, duidingsprogramma Nieuwsuur toonde geen nepvideo van Zelensky Volgens een Twitterbericht zou een video van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die in het Nederlandse duidingsprogramma Nieuwsuur werd getoond, vals zijn. We zouden in beeld een vrouw zien die op het moment van de opname al overleden was. Dat klopt niet. De verwarring ontstond wellicht door een foutief bericht van het Russische staatsmedium RT.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, zonder sportbeha kunnen borsten dezelfde G-kracht ondervinden als een F1-coureur tijdens een race 'Borsten kunnen tijdens het lopen dezelfde G-kracht ondervinden als een F1-coureur tijdens een race', zo lazen we in Flair. En het klopt.
