Een vraag die migrainelijders zich ongetwijfeld steeds opnieuw stellen wanneer ze een aanval hebben is: 'Waarom moet een mens dit toch ondergaan?' De wetenschap geeft antwoord.
De beroemdheden van deze wereld mogen je dan wel verblinden met hun dure, parelwitte tandkronen, de kleur van de tanden van de gewone man in de straat ziet er meestal een stuk glanslozer uit. En dat is maar goed ook.
Voortdurend worden hoogenergetische neutrino's uit de ruimte op ons afgevuurd. Een internationaal team van wetenschappers heeft nu een van de schutters ontmaskerd. Ze vonden voor het eerst bewijs dat dergelijke neutrino's afkomstig zijn van een supermassief zwart gat in het centrum van een verafgelegen sterrenstelsel.
Wetenschappers toetsten twee gangbare theorieën over het mysterie van de krullenlok via een schapenras dat bekend staat om zijn weelderige kroezelkop: het merinoschaap.
Als we alle zout uit de wereldzeeën zouden gebruiken om er het volledige landoppervlak mee te bedekken dan zou die laag zo'n 40 verdiepingen hoog zijn.
Uit DNA-stalen van de ebola-epidemie in West-Afrika hebben Leuvense virologen afgeleid welke maatregelen de verspreiding van de ziekte hebben versneld of vertraagd. Dat levert nuttige informatie op, zeker nu de ziekte weer opduikt in de Democratische Republiek Congo.
De recent overleden natuurkundige Stephen Hawking en zijn Belgische collega Thomas Hertog (KU Leuven) zijn samen tot de conclusie gekomen dat ons heelal eindig zou zijn en een pak eenvoudiger dan veel natuurkundigen veronderstellen.
De Galenusprijs bekroont dit jaar het geneesmiddel Spinraza, de eerste behandeling voor spinale musculaire atrofie. Daarnaast vielen ook de sneltest CPO Detect en onderzoeker Mathieu Vinken in de prijzen.
Hoe groot is de kans dat er iemand rondloopt met exact dezelfde haarkleur, neus, oren en ogen, lengte en breedte? Onbestaand of toch heel heel klein, denk je? Misschien brengt het college van professor Sylvia Wenmackers je op andere gedachten.
Natuurlijk is potlood niet sterker dan staal! Want een potlood kan je zo breken en een staalstaafje vandezelfde dikte absoluut niet. En waarom dan toch deze vraag? Omdat potlood wel héél sterk kan worden als je er een heel dun laagje van hebt. Que?? Dr. Ben Van Duppen legt deze revolutionaire bevinding uit.
In de natuur wordt water gezuiverd met bacteriën en in waterzuiveringsinstallaties bootsen we de natuur op dezelfde manier na. Maar ook niet-natuurlijke stoffen zoals pesticiden en zalfjes komen in ons water terecht. Deze hardnekkige stoffen zijn een stuk moeilijker om af te breken. Toch bestaan er bacteriën die zelfs deze taaierds het kijken nageven. Voor Robin Bonné zijn deze bacteriën echte helden.
Of je de radio nu opzet in de auto of de loeiende beat van de dj je om de oren slaat in een club... je zal op zijn minst heimelijk meebewegen. Maar om te weten wanneer je je vuisten in de lucht moet ballen op de luidste toon van de climax moeten je armen zich tijdig naar boven bewegen... Je bent in feite dus een betere danser dan je zelf voor mogelijk hield, oppert professor Marc Leman.
Benodigdheden voor het overvallen van een bank: bivakmuts, wapen, vluchtauto. Of niet? Sinds geld veelal online wordt beheerd levert een gewapende bankoverval gemiddeld nog een luttele 5.000 euro op. Online bankovervallers, hackers, zijn een stuk moeilijker te herkennen. Professor Christophe Scholliers legt in dit college uit hoe je je staat van alertheid kan opkrikken.
Wielrenners en tennissers die naar Monaco emigreren, fortuinlijke Belgen die zich in Zwitserland of Luxemberg huisvesten, de Panama Papers... Er wordt wel eens gegrapt dat belastingontwijking de nationale sport van de Belgen is. Professor fiscaal en economisch recht Niels Appermont (UHasselt) legt uit wat er wel en niet mag.
Heb jij zeven jaar geleden voor een luttele 50 euro in bitcoins geïnvesteerd? Dan ben je intussen waarschijnlijk miljonair. Maar wist je ook dat de milieu-impact van de bitcoin daardoor ook tot een torenhoog niveau is gestegen? Hoe kan een virtuele munt hier nu invloed op hebben? Prof. dr. Bart Preneel heeft als cryptoloog zelf bijgedragen tot de uitvinding van de bitcoin - al heeft hij er zelf nooit in geïnvesteerd.
Een basisloon houdt in dat iedereen iedere maand - ongeacht of je werkt of niet - een bepaald bedrag op zijn of haar rekening gestort krijgt. Steeds meer mensen zijn vóór, maar het brengt natuurlijk heel wat vragen met zich mee. Is het betaalbaar? Hoe groot moet dit bedrag zijn? En, is dat niet allemaal slecht voor onze economie? Want wie zou nu nog gaan werken? Prof. dr. Ive Marx vergelijkt de voor- en de nadelen.
Professor Piet Van Duppen staat voor de Universiteit van Vlaanderen stil bij een oplossing voor het vraagstuk waar alchemisten jarenlang naar gezocht hebben: kan je van lood goud maken?
De vraag lijkt een beetje een contradictio in terminis. Voor het milieu is het toch sowieso beter om onverpakt voedsel te kopen? Denk maar aan heel de plastic soup in de oceanen. Maar wat nu als al die verpakkingen voedselverspilling tegengaan? Professor Devlieghere weet er als expert in de levensmiddelenconservering alles van.
We worden dagelijks met milieu-advies om de oren geslagen. Supermarkten mogen dan wel geen plastieken zakjes meer meegeven, er ontstaan verpakkingloze winkels, maar tegelijk worden de kleinste dingen steeds meer verpakt. Als consumenten weten we soms niet meer wat nu nog goed is. Karine Van Doorsselaer klaart het even uit.
Scenograaf Jo Klaps legt in dit college uit op welke manier al je rommel nog waardevol kan zijn. Van sigarettenpeuken, foeilelijke vazen tot oude lampenkappen: ook jouw rommelzolder herbergt zonder twijfel enkele schatten.
Zowel in Vlaanderen als in Europa liggen nog heel wat stortplaatsen. Op veel van die stortplaatsen kwam een laag grond te liggen en ze verdwenen uit het geheugen van de mensen. Vaak kwamen er natuurgebieden op, maar ook huizen. Peter Tom Jones, doctor in de industriële ecologie, raadt de overheid aan deze stortplaatsen dringend te saneren. Zo'n sanering kan bovendien geld opbrengen.
Ooit daalde het zuurstofgehalte in de oceaan zo sterk dat het leven er massaal uitstierf. Als de mens zo verder blijft doen, komt er nog een veel snellere uitstervingsgolf aan.
Wetenschappers zeggen dat ze een nieuw menselijk orgaan ontdekt hebben dat over het hele lichaam verspreid ligt. Hoe hebben we dit stukje anatomie zo lang niet kunnen zien?
Jezus liep over water, kon de stommen doen spreken en is verrezen na zijn kruisiging. De betere fantasy-schrijvers kunnen het zo gek niet verzinnen. Toch geloven overal ter wereld heel veel mensen in hem. Maar heeft hij ook echt bestaan?
Prof. dr. Chantal Mathieu krijgt in het UZ van Leuven dagelijks mensen over de vloer die lijden aan de gevolgen van te veel suiker eten, en er op termijn aan kunnen sterven: mensen met diabetes. Elk jaar hebben meer en meer mensen diabetes. Ze legt uit waarom de Wereldgezondheidsorganisatie zich zorgen maakt over diabetes.
Heeft het met een zesde zintuig te maken? Hebben we een glazen bol nodig? Dat doet neuro-socioloog Frank Van Overwalle u in een academisch kwartiertje uit de doeken.
Professor robotica Bram Vanderborght is tijdens dit college wat baldadig: hij heeft een erg schattig robotje bij zich, en schopt het met de woorden 'alles voor de wetenschap' bijna van het podium. Dit alles om uit te leggen dat ze aan de VUB werken aan onverwoestbare robot.
Professor Pieter Ballon werkt als communicatiewetenschapper aan de stad van de toekomst. Hiij bestudeert hoe de verstedelijking explodeert, en de manier waarop steden voorzien zijn van ontelbaar veel slimme computers en chips.
Kan een computer leren fietsen als mensen? Prof. dr. Ann Nowé heeft het nog niet geprobeerd, maar toch is ze er hele dagen mee bezig. In het Artificial Intelligence-Lab van de VUB werkt ze rond 'self-learning computers'.
In 49 VC overspoelde een allesverwoestende vulkaan, de Vesivius, één van de grootste Romeinse steden van dat moment: Pompeii. Toch gingen er niet veel later opnieuw mensen op de flanken van de vulkaan wonen. Nu, in de 21e eeuw zijn overal ter wereld de meeste vulkanen bewoond. De Vesius kwam niet meer tot uitbarsting, maar veel van die andere vulkanen wel. Zelfs al voorspellen wetenschappers dat de vulkanen binnen de kortste tijd de omgeving met lava zullen bedelven. Waarom doen mensen dat? Drs. Sam Poppe bestudeert vulkanen niet enkel theoretisch vanuit zijn VUB-lab, maar beklimt door zijn veldwerk ook echt de vulkanen. Samen met de lokale bevolking (die zich helaas vaak in ontwikkelingsgebieden bevinden) bekijkt hij samen hoe ze aan preventie kunnen doen.
Wereldwijd besteden bedrijven elk jaar miljarden aan het sponsoren van sportwedstrijden. In dit college vertelt KU Leuven-sportmarketeer Wim Lagae dat die bedrijven het niet belangrijk vinden of hun sporters winnen. Vreemd is dat. Zijn de verliezers dan stilaan de grote helden waar iedereen naar opkijkt? Of hebben die begrijven gewoon geld te veel?
Zijn de voorspellingen van vulkanologen wetenschappelijk onderbouwd? Sam Poppe is de enige vulkanoloog van Vlaanderen, en kan zijn bevindingen haarfijn uitleggen.
Stephen Hawking (1942-2018), de bekendste natuurkundige van zijn generatie, laat de mensheid achter met een aantal baanbrekende inzichten over het ontstaan van het heelal.
Professor criminologie Sonja Snacken tast samen met jou de grenzen van het gevangenisleven in Europa en België af en confronteert je met enkele ethische dilemma's.
