Abonneer

- België
- Wereld
- Wetenschap
- Gezondheid
- Cultuur
- Milieu
- De Klimaatoptimisten
- Geschiedenis
- Auto
Opinie
Factcheck
Onderwijs
Magazine

Beestenboel

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: ‘Voor het eerst sinds heel lang is er een levende gewone vinvis in ons deel van de Noordzee gezien’

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: ‘Twee keer raden waaraan het piemelkrieltje zijn naam te danken heeft’

Natuur

Dirk Draulans’ Beestenboel: de springzaadbladroller profiteert van een invasieve plantensoort

Natuur

Dirk Draulans’ Beestenboel: ‘Door voedseltekort eet de drieteenmeeuw soms zijn broertje of zusje op’

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: ‘Er duiken weer blauwvintonijnen op in de Noordzee’

tweevleugel

Natuur

Natuur

Dirk Draulans’ Beestenboel: de tweevleugellarve heeft een tiental vervellingen nodig Een eendagsvlieg brengt het grootste deel van haar leven onderwater door, als vleugelloze larve die ademt door beweeglijke kieuwplaatjes. Het diertje maakt deel uit van de eendagsvliegen, een aparte familie van insecten.

Franjestaart

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de franjestaart kan al vliegend met zijn poten een spin uit haar web plukken De franjestaart is een middelgrote vleermuis met grote oren en een vleugelspanwijdte van zo’n 25 centimeter. Hij is in onze contreien niet echt algemeen, maar ook niet zeldzaam.

reuzendolkwesp

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de reuzendolkwesp heeft onze contreien bereikt Liefst 4 centimeter groot kan ze worden, de reuzendolkwesp. Ze ziet er ook indrukwekkend uit, met haar pikzwarte lijf met vier gele vlekken of – al naargelang de positie van de vlekken – twee gele banden. Maar ondanks haar imposante uiterlijk is ze niet gevaarlijk voor de mens: ze steekt niet.

tjiftjaf

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans Beestenboel: ‘Er valt weinig lijn te trekken in de kenmerkende zang van de tjiftjaf’ Zo onopvallend de fysiek van de tjiftjaf is – een groenbruin vogeltje zonder ook maar één duidelijk herkenbaar kenmerk – zo opvallend is zijn zang. In de meeste talen is het beestje genoemd naar zijn getjif-tjaf-tjif-tjaf, met goed afgelijnde noten die op en af de toonladder gaan. Het riedeltje is een van de eerste geluiden in onze tuinen die de lente aankondigen.

bonte dikkopje

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: bonte dikkopjes uit België herkoloniseren Engeland (met dank aan de Eurostar) Het bonte dikkopje is talrijker in België dan in Engeland, waar ze in 1976 uitstierven. Het bracht vlinderbioloog Dirk Maes op het idee om een populatie Belgische bonte dikkopjes naar Engeland te vervoeren met de Eurostar.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de blauwe aspergekever houdt er een nogal wild seksleven op na De blauwe aspergekever is een prachtig gekleurd diertje van een halve centimeter groot, dat aspergetelers liever kwijt dan rijk zijn. De beestjes leven exclusief op aspergeplanten. Asperges worden niet alleen gekweekt, maar komen ook als wilde plant voor, vooral langs rivieren en in duinen. Daardoor is het onbegonnen werk om zelfs maar te trachten de …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de zwarte kraai kiest voor een leven in de nabijheid van diervriendelijke mensen Ze zijn slim, zwarte kraaien. Hun hersenen kunnen getallen tot 30 aan. Ze herkennen mensengezichten en leren met wie ze eventueel wat voorzichtiger moeten zijn. Het vakblad Current Biology toonde recent aan dat ze het concept ‘waarschijnlijkheid’ begrijpen. Ze nemen beslissingen gebaseerd op de ingeschatte kans op een beloning. In een experimentele opstelling werden vogels …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans' Beestenboel: grote spinkrabben kunnen zich als een leger over de zeebodem verplaatsen Spinkrabben zijn krabben met een vrij klein lijf in verhouding tot hun lange dunne poten, een beetje zoals spinnen dus. De algemeenste soort in onze kustwateren is de gewone spinkrab. Ze torst een stekelig schild van maximaal 10 centimeter groot. Het is een dier dat vrij noordelijk voorkomt en bij ons tegen de zuidgrens van …

Kroeskopje

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ beestenboel: waarom het kroeskopje van wijnkelders houdt Het was even schrikken toen er thuis in de kelder in een doos vol hazel- en okkernoten van twee herfsten geleden ineens een heleboel motjes bleken te zitten: het gespikkelde kroeskopje, volgens de (gratis) identificatieapp ObsIdentify. De beestjes verspreidden zich geleidelijk over de kelder, de trap en de gang naar de buitendeur. Af en toe …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: zo’n honderd jaar geleden begon de Turkse tortel aan een van de spectaculairste vogelinvasies ooit Tot het einde van de 19e eeuw was ‘onze’ Turkse tortel een vogel die exclusief in het Midden-Oosten en een groot deel van Azië voorkwam. Af en toe deed ze een uitstapje naar Oost-Europa, maar pas vanaf 1900 werd ze er wat algemener, in eerste instantie in de Balkan. Vanaf 1925 begon ze plots aan …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de Amerikaanse stierkikker is een luidruchtige vreetmachine Culinaire geplogenheden kunnen een effect hebben op onze natuur. Door de vraag naar kikkerbillen raakten Amerikaanse stierkikkers over de wereld verspreid.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de Duitse kakkerlak veroverde vanuit Europa zo goed als de hele wereld Officieel heet de meest verspreide kakkerlak in de wereld ‘Duitse kakkerlak’. De Zweedse allround wetenschapper Carl Linnaeus noemde hem zo in 1776, omdat hij op basis van wat er toen over de verspreiding van de soort bekend was, meende dat ze vooral in Duitsland voorkwam. Maar genetisch onderzoek, waaraan werd meegewerkt door de Belgische kakkerlakexpert …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom het mannetje van de mandarijneend soms op het vrouwtje gaat lijken In de ruiperiode gaan mannetjes eventjes op vrouwtjes lijken. Maar ook de vrouwtjes switchen op een bepaald moment naar een mannelijk kleurenpalet.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom de tanden van de beverrat roesten in contact met water In Argentinië maken natuurbeschermers zich wat zorgen over de toekomst van hun inheemse beverrat.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de ribkwal zou een deel van haar kroost gebruiken als voedselreservoir Sommige dieren verkennen echt de grenzen van de biologische mogelijkheden. De Amerikaanse ribkwal is er een voorbeeld van. Haar oorspronkelijk leefgebied is de oostkust van Amerika, maar sinds 2005 wordt ze ook geregeld aan onze kant van de oceaan gezien.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom het mierengoudvisje floreert in mierennesten Veel mensen krijgen weleens zilvervisjes in hun woning te zien: kleine, lichtgrijzige primitieve insecten met twee lange antennes vooraan en drie lange uitsteeksels achter aan hun lijf. Ze doen in principe geen kwaad, maar toch hebben nogal wat mensen er een hekel aan. Niet iedereen is verdraagzaam tegenover insecten in zijn leefomgeving.Mieren hebben er minder …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de otter komt terug, op kousenvoeten In tijden van kommer en kwel voor natuur en milieu mag er ook weleens ruimte zijn voor een succesverhaal. Dus, dames en heren: de otter beleeft een voorzichtige revival.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de veldspitsmuis kan zo in een reclame voor tandpasta Muizen in huis, dat zijn huismuizen of huisspitsmuizen. Beide zien er muisachtig uit, maar ze zijn slechts ver familie van elkaar.

Natuur

Natuur

Dirk Draulans' Beestenboel: De oogstelen van de barnsteenslak fungeren als tussenstation in het leven van een weerzinwekkende parasiet Een van de elementen die de grote Charles Darwin ertoe brachten om te gaan twijfelen aan de echtheid van een god als schepper van het leven, was het besef van het bestaan van parasieten met een in onze ogen gruwelijke levenswijze. In Darwins ogen zou een god nooit zoiets maken. Een geschikte kandidaat voor zijn …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: mannetjes dwingen vrouwtjesjuffers tot kamasutra-achtige acrobatieën Libellen behoren tot de soorten waarvan de jeugd er helemaal anders uitziet dan de volwassen vorm. Libellenlarven leven onderwater en zijn voor hun biotoopgenoten monsterachtige vreetmachines, terwijl de adulten van zeker de kleinere soorten – juffertjes geheten – als fragiele elfjes boven water dartelen. De meeste libellen overwinteren als larve in het plantaardig afval op …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de draaihals is een speciaal vogeltje met een gekke reputatie Draaihalzen kun je in theorie overal te zien krijgen, vooral tijdens de trekperiodes in de lente en de herfst. Dan verzeilen ze op de gekste plekken, zoals banale zandweggetjes, grazige tuinen of een afgelegen duintje.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom veel mensen liever geen geep op hun bord willen Als je biologische informatie over een zeevis zoekt, krijg je haast automatisch een eindeloze rij aanbevelingen over hoe de vis te vangen en klaar te maken. Ergerlijk. Maar voor de geep ligt het een beetje anders.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom mannelijke boktorren tijdens knokpartijen elkaars antennes proberen te breken Timmerboktorren zijn kevers die 1 tot 2 centimeter groot worden. Met hun grijsbruine schutkleur vol donkere vlekken zijn ze uitstekend gecamoufleerd voor een veilig leven op hun voornaamste biotoop: dood dennenhout.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: hoe gevaarlijk is de zandbakworm voor kinderen? Veel mensen willen het niet weten, maar onze lichamen vormen een uitstekende biotoop voor een hele reeks organismen die we niet per se koesteren. Zo zijn wij een veilige haven voor nogal wat wormen.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom zwaait de witte kwikstaart zo met zijn staart? Witte kwikstaarten zijn mooie, maar vreemde beestjes. Ze lijken alomtegenwoordig in onze contreien, maar écht talrijk zijn ze niet.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de marmerschelp als sierraad van de prehistorische mens Veel speciaals lijkt er over de marmerschelp niet te vertellen. Ja, ze is mooi, met haar marmerachtige, bruingeel-witte kleurpatroon en haar twee bijna perfect symmetrische kleppen, die na haar dood nog lange tijd aan elkaar blijven hangen. Bovendien is ze eetbaar en zelfs lekker – in andere talen heeft ze namen als ‘zeeamandel’ en ‘bitterzoet’ …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom de vrouwtjes van de holenspin manvriendelijk door het leven gaan Mede door de inbreng van Belgische spinnenkenners, verenigd in de Belgische Arachnologische Vereniging (Arabel), kreeg de holenspin de eer om dit jaar als twintigste ambassadeur van de fascinerende spinnenwereld te fungeren: ze werd verkozen tot ‘Europese spin van het jaar’. De holenspin is de enige vertegenwoordiger van de holenspinfamilie in onze contreien – de familie …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: nee, sperwers eten geen hondjes Sperwers worden steeds meer in tuinen gezien, zeker waar vogels gevoederd worden.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: het mysterie van het piepkleine dwergpuntje en de grote eieren Met een lengte van maximaal 1,5 millimeter is het dwergpuntje het kleinste slakje in onze contreien.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom de steenmarter toch vooral een nuttig dier is Floere het fluwijn heeft niet dezelfde literaire renommee als Reinaert de vos, maar hij zou het wel verdienen. Zeker nu hij recent Vlaanderen heroverd heeft.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: ook een eenvoudig diertje als de steurgarnaal kan persoonlijkheid etaleren De garnalen die kinderen op onze stranden met een netje uit bij laagwater achtergebleven poeltjes scheppen, zijn niet zelden steurgarnalen. De diertjes zijn grotendeels doorschijnend en worden tot vijf centimeter lang. Ze kunnen een breed gamma aan biotopen en omgevingsomstandigheden aan, zodat ze een ruime verspreiding kennen. Temperatuur en zoutgehalte van het water mogen fors …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans' Beestenboel: voor het eerst heeft de vijgenwesp zich in België voortgeplant Je hoeft niet naar speciale biotopen te trekken om biologische primeurs te pakken te krijgen. Dierenarts Kristof Baert van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) ontdekte op 1 mei in een vijgenboom in zijn Oost-Vlaamse tuin een larve van een vijgenwesp. Op de foto die hij van het beestje maakte, is niet meer te …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: het waterhoen houdt er een complex gezinsleven op na Waterhoentjes zijn alomtegenwoordig in ons landschap. Ook wereldwijd hebben de bruinzwarte ralletjes met de lange groene tenen en opvallende rode snavel met gele punt een ruime verspreiding. Vóór taxonomen ze opsplitsten in verschillende soorten, was hét waterhoen bijna een kosmopoliet. ‘Onze’ versie van de soort komt voor in grote delen van Afrika en Eurazië – …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de oliekever maakt het zichzelf nogal moeilijk Oliekevers danken hun naam aan de olieachtige stof die ze uit hun kniegewrichten afscheiden, en die een irritante – dikwijls als ‘blaartrekkende’ omschreven – werking heeft. Ze gebruiken ze ter verdediging. Een voorbeeld is de Spaanse vlieg, die helemaal geen vlieg is, maar een kever. Ze is in poedervorm lang als een afrodisiacum beschouwd, maar …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: het machospookkreeftje is wel héél vrouwvriendelijk voor een macho Spookkreeftjes zijn kleine mariene vlokreeftjes met een bizar voorkomen. Ze zien eruit als een gebocheld knokig geraamte met angstaanjagende uitsteeksels. Een algemene inheemse soort heet trouwens ‘wandelend geraamte’. Er is ook een graatmager ‘teringlijdertje’. De diertjes inspireerden dus zelfs biologische naamgevers tot macabere verzinsels.De grootste soort in onze wateren is het machospookkreeftje. Zijn mannetjes kunnen …

Grashommel

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: het ziet er niet goed uit voor grashommel De populaties van de meeste bestuivende insecten, zoals hommels en andere bijen, staan onder druk.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: waarom de zwarte roodstaart menselijke infrastructuur nodig heeft bij ons Een eeuw geleden was de zwarte roodstaart bijna exclusief een vogel van rotsachtige zones in berggebieden. Maar hij raakte geleidelijk aan vertrouwd met menselijke bebouwing.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: ook de schorpioenvlieg houdt van een romantische etentje uit De naam ‘schorpioenvlieg’ is twee keer biologische nonsens.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: hoe één van de acht armen van de octopus fungeert als paringsorgaan De meeste inktvissen die in de Noordzee voorkomen, zoals zeekatten en pijlinktvissen, hebben tien armen: acht gewone en twee speciale ‘tentakelarmen’. Octopussen missen die laatste en zijn dus achtarmen. Officieel komt alleen de kleine octopus in ons deel van de Noordzee voor, maar de gewone is ook al opgedoken. Wereldwijd zijn deze soorten niet bedreigd, …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: onze bijen zullen moeten leren zelf de Aziatische hoornaar af te slaan In 2004 werd in Frankrijk de eerste Aziatische hoornaar ooit in Europa opgemerkt. De grote wespenkoningin was waarschijnlijk meegelift met een vrachtschip in een lading Chinees porselein voor een bonsaikweker. Na aankomst ontsnapte ze en maakte ze ergens een nest. Het volstond als startpunt voor een succesvolle verovering van West-Europa.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de rivierprik is de vampier van onze onderwaterwereld Een rivierprik ziet eruit als een dunne, bruine darm van een kleine halve meter lang met aan de voorkant een aantal gaatjes. Het voornaamste gaatje is een ronde mondschijf met vijf tot zeven vlijmscherpe tandjes, die de primitieve vis gebruikt om te parasiteren op echte vissen, zoals makrelen. Hij bijt zich vast in een vis, …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: het groentje komt uit de familie van de blauwtjes Het groentje valt op door de flonkerende groene kleur van de onderkant van zijn vleugels. De bovenkant is gewoon bruin. In zit plooit de vlinder zijn vleugels altijd dicht, zodat uitsluitend het mooie groen te zien is. Helaas zit hij bij voorkeur in ontluikende struiken of berkenboompjes, waardoor hij opgaat in zijn biotoop. Hij heeft …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: hoe eendenmossels onze zeeën veroveren Eendenmossels behoren tot de bizarste creaturen die op onze stranden kunnen aanspoelen. Veel mensen raken wat in de war als ze op een stuk hout of een fles in de vloedlijn een collectie rubberachtige stelen met rare plaatjes op de top aantreffen. De term ‘aliens’ is al gevallen.

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: de kevercicade ontwikkelde een tandwiel, lang vóór de mens Kevercicaden zijn insecten die zelden groter worden dan een halve centimeter. Ze zien er wat platgeslagen uit, maar hebben grote ogen. In onze contreien komen twee soorten voor: de zeldzame boomkevercicade en de klimopkevercicade. Die leeft niet alleen op klimop maar ook op liguster, waardoor hij algemeen geworden is in tuinen en parken. Op warme …

Wetenschap

Wetenschap

Dirk Draulans’ Beestenboel: buizerds paren liever met soortgenoten die er hetzelfde uitzien als zij Als er één soort in onze contreien de voordelen van variabiliteit en opportunisme ruim etaleert, is het wel de buizerd. Hij is onze algemeenste roofvogel en waarschijnlijk de talrijkste roofvogel in Europa. Het Europese broedbestand wordt op meer dan driekwart miljoen koppels geraamd.