Factcheck Factcheck: beelden van gewapende Hamasstrijders zijn echt maar niet gemaakt tijdens huidig staakt-het-vuren
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de bevolking van Gaza is niet met meer dan 2 procent gegroeid in 2024 Op sociale media circuleert het bericht dat de Gazaanse bevolking in 2024 met meer dan 2 procent zou zijn toegenomen. Dat bewijst volgens socialemediagebruikers dat er helemaal geen genocide of hongersnood in Gaza plaatsvindt. Maar de cijfers die als bron worden gebruikt, blijken al van vóór het begin van de oorlog in Gaza te dateren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen viering van de sluiting van de Israëlische ambassade in Dublin Op sociale media circuleert een video van een concert met een uitzinnig publiek. Volgens socialemediagebruikers gaat het om Ieren die de sluiting van de Israëlische ambassade in Dublin vieren. Dat klopt niet. De beelden tonen een concert van de Ierse band The Pogues waar een gastartiest tijdens een bepaald nummer een Palestijnse vlag omhoog hield. Over de sluiting van de ambassade wordt nergens gesproken.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze beelden tonen niet de Israëlische ambassadeur in België, maar de burgemeester van Ukkel Op sociale media circuleert een video van een pro-Palestijns protest. Socialemediagebruikers beweren dat het filmpje in Brussel gemaakt is en dat de ambassadeur van Israël te zien is. De video werd opgenomen in de buurt van de Israëlische ambassade, maar toont de burgemeester van Ukkel, niet de ambassadeur van Israël.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Iraanse oud-president werd niet door een pieper vermoord Op sociale media circuleert een foto van de Iraanse oud-president Ebrahim Raisi. Op de foto zou een pieper of pager te zien zijn. Volgens socialemediagebruikers werd Raisi op dezelfde manier als Hezbollahstrijders in september via zo'n communicatieapparaat vermoord. Daarvoor is geen bewijs. Het Iraanse leger geeft inderdaad aan na de aanslag op Hezbollah niet langer piepers te gebruiken, maar Raisi zou zijn overleden door een helikoptercrash in dichte mist.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen Palestijnen maar slachtoffers van een overstroming in Jemen Op sociale media circuleert een beeld van de lichamen van een vrouw en haar kind omgeven door modder. Volgens sommige socialemediagebruikers zou het om een Palestijns slachtoffer gaan van de oorlog in Gaza. Dat klopt niet. De vrouw en haar kind stierven tijdens de recente overstromingen in het noorden van Jemen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen door Houthi’s aangevallen Amerikaans vrachtschip in Jemen Op sociale media circuleert een video waarin een brandend vrachtschip te zien is. Het zou gaan om een Amerikaans vaartuig in Jemen, dat geraakt zou zijn door een antischeepsraket van Houthi-rebellen. Dat klopt niet: de beelden dateren van 2021 en zijn in Sri Lanka gemaakt.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat geld van Europese Unie voor UNRWA naar schoolboeken met 'jodenhaat' gaat Volgens een artikel van Doorbraak en socialemediagebruikers zou de EU betalen voor Palestijnse schoolboeken die 'jodenhaat' bevatten. De Europese Unie financiert inderdaad UNRWA, een organisatie die in Palestina onderwijs aanbiedt. UNRWA gebruikt daarbij boeken die opgesteld zijn door de Palestijnse Autoriteit. Er is echter geen bewijs voor dat de boeken die in die scholen gebruikt worden daadwerkelijk betaald zijn met geld uit de EU.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, Palestijnse schoolboeken bevatten nog steeds antisemitisme Volgens een artikel van Doorbraak en berichten van socialemediagebruikers zou de EU betalen voor Palestijnse schoolboeken die 'jodenhaat' bevatten. Dat klopt. Maar na onderzoek zijn er in 2020 en 2021 aanpassingen gebeurd. Het antisemitisme in de nieuwe boeken is sterk verminderd, maar is nog niet helemaal verdwenen, wijst onafhankelijk onderzoek uit.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, 5 jaar was niet gemiddelde leeftijd maar modus van Palestijnse doden in oktober Online circuleert een afbeelding die stelt dat de Palestijnse doden die tussen 7 en 26 oktober 2023 vielen gemiddeld 5 jaar oud waren. Dat klopt niet. De modus bedroeg 5 jaar, de gemiddelde leeftijd was 26 jaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen storm in Israël Online circuleert een video van wat een zware storm in Israël zou zijn. Dat klopt niet. De beelden tonen een storm in de historische stad Mekka, in Saudi-Arabië, deze zomer.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Palestijnse maar een Syrische jongen met geamputeerde ledematen Online circuleert een foto van een vader met zijn zoon, bij wie beide armen, de rechtervoet en het linkerbeen geamputeerd. Volgens socialemediagebruikers werd de jongen het slachtoffer van een Israëlisch bombardement. Dat klopt niet. De foto werd al in december 2019 online geplaatst, en toont een Syrische jongen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video van een Israëlische bulldozer die een weg vernietigt, werd niet gemaakt tijdens huidig conflict tussen Israël en Palestina Op sociale media circuleert een video waarin een Israëlische bulldozer een weg vernietigt. Socialemediagebruikers geloven dat de beelden een link hebben met de huidige oorlog in Gaza, maar dat klopt niet. De beelden zijn gemaakt in december 2021. Ze werden online gepost door de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’tselem.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto's van Palestijnse kinderen die hun kat terugvinden zijn AI-gegenereerd Op sociale media circuleren beelden van Gazaanse kinderen die katten vasthouden. Volgens de verspreiders van de beelden zouden de kinderen hun huisdieren tijdens de voorlopige wapenstilstand in Gaza terug hebben gevonden. Dat klopt niet. De beelden zijn met behulp van artificiële intelligentie gegenereerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen acteur van Hamas Op sociale media circuleren video's die bewijs moeten leveren van het bestaan van een 'Hamasacteur'. Socialemediagebruikers beweren dat de video's kort na elkaar zijn opgenomen en dezelfde man in beide video's voorkomt. Dat klopt niet. Een van de video's werd al in augustus online geplaatst. Bovendien verschillen de personen die op de video's te zien zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, het Israëlische leger schoot op Palestijnen tijdens de wapenstilstand met Hamas Op sociale media circuleren beelden van een vluchtende mensenmassa. Volgens de pro-Palestijnse verspreiders van de beelden zou het om Palestijnen in Gaza gaan die, ondanks de wapenstilstand, beschoten worden door Israëlische soldaten. Dat klopt. De beelden zijn genomen op de verbindingsweg tussen het noorden en het zuiden van Gaza. Burgers vluchten weg uit een deel dat in handen is van het Israëlische leger.
Factcheck Factcheck Factcheck: beelden tonen Palestijnse burgers op de Westelijke Jordaanoever en geen 'Hamaspersoneel' Op sociale media circuleren beelden waarbij mannen naakt op de grond liggen en mishandeld worden door militairen. Volgens pro-Palestijnse accounts gaat het om Palestijnse burgers ten zuiden van Hebron, pro-Israëlische stemmen menen dat het om 'Hamaspersoneel' gaat. Het Israëlisch leger heeft aan Israëlische pers bevestigd dat het om burgers gaat en dat de beelden genomen zijn op de Westelijke Jordaanoever. Het Israëlisch leger zegt dat het de incidenten onderzoekt.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto’s van Israëlische speurhonden zijn gegenereerd met behulp van artificiële intelligentie Socialemediagebruikers delen beelden van honden getooid in Israëlische vlaggen. Ze beweren dat de beelden honden tonen die het Israëlische leger gebruikt om tunnels in Gaza op te sporen. Dat klopt niet. De beelden zijn gemaakt met behulp van artificiële intelligentie.
Wereld Wereld Online propagandaoorlog draait op volle toeren tijdens Israëlisch grondoffensief in Gaza Parallel aan de Israëlische grondoperatie in Gaza gaat ook de online propagandaoorlog naar een hoogtepunt. Strijdende partijen bestoken elkaar met beelden en argumenten. Gezonde scepsis is daarbij aanbevolen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje toont geen 'valse' Palestijnse doden maar een opleiding begrafenismanagement Online circuleert een video van wat Palestijnse doden zouden zijn. Een van de doden lijkt echter nog te leven. Socialemediagebruikers zien in de video een bewijs dat de verliezen aan Palestijnse kant in scène worden gezet. Maar de video heeft niets te maken met het huidige conflict in Gaza. De beelden werden in Maleisië gemaakt en tonen een opleiding begrafenismanagement.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen pro-Palestijnse manifestatie in Frankrijk Op sociale media circuleert een video die een pro-Palestijns protest in Frankrijk zou tonen. Dat klopt niet. Het is een filmpje van Braziliaanse voetbalfans, dat begin oktober online werd geplaatst.
Wereld Wereld AI en de Gazastrook: van propaganda tot twijfel zaaien met (deep)fake beelden Beeldgeneratoren op basis van artificiële intelligentie kunnen valse maar geloofwaardige en zelfs fotorealistische beelden creëren. Ook in de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar het échte gevaar ligt nog elders.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden bewijzen niet dat Palestijnen doden ensceneren, maar tonen Egyptisch studentenprotest uit 2013 Op sociale media gaat een video rond die zou moeten bewijzen dat de Palestijnen doden van de bombardementen op Gaza door Israël ensceneren. De beelden zijn echter niet in Gaza genomen, maar in Egypte. Het gaat om een studentenprotest van het Moslimbroederschap in Caïro uit 2013 tegen de staatsgreep van Abdul Fatah al-Sisi.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Israëlische kranten schreven niet dat Israël volgens Benjamin Netanyahu 'geld moet overmaken aan Hamas' Volgens alternatieve nieuwssites en socialemediagebruikers zou de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gezegd hebben dat Israël 'geld moet overmaken aan Hamas’. Als bron voor dat citaat wordt verwezen naar een artikel in de Israëlische krant Haaretz. Maar volgens dat artikel heeft Netanyahu niet gezegd dat Israël zelf dat geld moet overmaken.
Factcheck Factcheck Factcheck: viraal filmpje bewijst niet dat ‘knutselraketten’ van Hamas betaald zijn met westerse hulp Op X deelt Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) een filmpje waarin Hamasstrijders met graafmachines stalen buizen uit de grond halen en die tot raketten verwerken. Volgens Van Rooy zijn die buizen en dus ook die raketten betaald met buitenlandse hulp, maar daarvoor bestaat geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen pop, maar een Palestijnse jongen die omkwam bij de Israëlische bombardementen in Gaza Volgens het officiële X-account van de staat Israël heeft Hamas een video gedeeld waarin we een pop zouden zien die zou moeten doorgaan voor een Palestijns kindslachtoffer van de Israëlische luchtaanvallen op Gaza. Er is echter voldoende bewijs dat in de bewuste video geen pop te zien is, maar wel het lichaam van een vierjarige Palestijnse jongen die omkwam bij een Israëlisch bombardement in Gaza op 12 oktober.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Israëlische vlag werd niet geprojecteerd op een evenementenhal in Las Vegas Online gaat een video viraal waarin de Israëlische vlag te zien is op een projectiescherm van de evenementenhal Las Vegas Sphere. Die vlag werd daar nooit geprojecteerd. Het filmpje is gemanipuleerd, zo blijkt uit reacties van de Las Vegas Sphere en de maker van de video.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit zijn geen Palestijnse slachtoffers van het recente conflict tussen Israël en Hamas maar kinderen die omkwamen in Syrië in 2013 Op sociale media gaat een foto viraal van overleden kinderen die, volgens de bijschriften, slachtoffers zouden zijn van de Israëlische luchtaanvallen in Gaza. Dat klopt niet: de foto werd in 2013 in Syrië gemaakt, na een aanval met chemische wapens door het Syrische leger.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze baby is niet onlangs in Gaza gedood maar werd het slachtoffer van een Israëlische aanval in Libanon in 2006 Op het internet gaat een foto viraal van een overleden baby, met de claim erbij dat het zou gaan om een Palestijns kind dat onlangs in Gaza door het Israëlische leger is gedood. Dat klopt niet: het gaat om een foto van een baby die omkwam tijdens een luchtaanval door Israël in Beiroet in 2006.
Factcheck Factcheck Factcheck: video die meisje toont dat levend wordt verbrand heeft niets te maken met conflict tussen Israël en Hamas, maar werd in 2015 in Guatemala gemaakt In een gruwelijke video die de ronde doet op sociale media, zien we een jonge vrouw die in brand wordt gestoken. Volgens de bijschriften zou het gaan om een Israëlisch meisje dat door terreurgroep Hamas werd gegijzeld en daarna levend verbrand. Dat klopt niet: de video werd acht jaar geleden gemaakt tijdens een lynchpartij in Guatemala.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit filmpje toont geen Joodse kinderen in Palestijnse kooien Op sociale media circuleert een video waarin Israëlische kinderen te zien zouden zijn die opgesloten zijn in Palestijnse kooien. Dat klopt niet. De video werd enkele dagen voor het uitbreken van het huidige conflict online gepost. Het gaat ook niet om Joodse kinderen, verduidelijkte de man die de video uploadde in een opvolgende video.
Factcheck Factcheck Factcheck: nergens bewijs dat Belgisch ontwikkelingsgeld voor Gaza bij Hamas terechtkomt Op sociale media wordt geopperd dat België Hamas steunt door zijn ontwikkelingshulp aan Palestina niet op te schorten. Dat klopt niet. Volgens een expert zijn de controles streng en er is geen bewijs dat Hamas kan delen in de buit. Hamas krijgt zijn financiering via andere kanalen.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van 'verloren meisje' werd al vóór het recente conflict tussen Hamas en Israël gemaakt Op sociale media circuleert een video met een man en een klein meisje. Volgens socialemediagebruikers is de man in de video lid van de Palestijnse extremistische organisatie Hamas en werd het kind ontvoerd tijdens de terreuractie van Hamas op zaterdag 7 oktober. Dat klopt niet. De video verscheen op 8 augustus al op TikTok en dateert dus al van voor de Hamasaanval.
Factcheck Factcheck Factcheck: video toont pro-Palestijnse manifestatie in 2021, niet 2023 Op sociale media circuleert een video die een recente pro-Palestijnse massamanifestatie in Chicago zou tonen. Dat klopt niet. De manifestatie vond in mei 2021 plaats in de Amerikaanse stad, en toont een pro-Palestijnse manifestatie die georganiseerd werd na een heropleving van het conflict tussen Israël en Hamas.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het huilende jongetje in deze video is niet Palestijns, maar Syrisch Online circuleert een video van wat een huilend jongetje uit Gaza zou zijn. Maar het gaat om een oude video uit 2014 die een Syrisch jongetje toont wiens zus net is omgekomen.
Factcheck Factcheck Factcheck: video van Turks president Erdogan heeft valse ondertitels Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) tweette een video waarin de Turkse president de Verenigde Staten waarschuwde om zich niet te bemoeien met het huidige conflict tussen Israël en Palestina. Maar de ondertiteling bij de video is gemanipuleerd. De video werd al in juli 2023 gemaakt, naar aanleiding van een bezoek van de Palestijnse president Mahmoud Abbas aan Turkije.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, eeuwenoude kerk in Gaza werd niet vernietigd door Israëlische bombardementen Online circuleert de bewering dat de op twee na oudste kerk ter wereld, de Sint-Porphyriuskerk in de Gazastrook, vernietigd zou zijn door Israëlische bombardementen. Dat klopt niet. De kerk ontkende het nieuws op haar Facebookpagina.
Factcheck Factcheck Factcheck: niet officieel bevestigd dat Hamasleden 40 Israëlische baby's hebben onthoofd Op sociale media circuleren verschillende berichten die stellen dat leden van Hamas veertig baby’s zouden hebben onthoofd in de Israëlische nederzetting Kfar Aza. Israëlische militairen melden wel aan journalisten dat er baby’s onthoofd zouden zijn. Een officiële bevestiging daarvoor, of van het precieze aantal, is er nog niet.
