Factcheck: nee, 5 jaar was niet gemiddelde leeftijd maar modus van Palestijnse doden in oktober

Een gewond Palestijns kind in Gaza na een Israëlische raketaanval (25/10/23). © Getty
Lotte Lambrecht

Online circuleert een afbeelding die stelt dat de Palestijnse doden die tussen 7 en 26 oktober 2023 vielen gemiddeld 5 jaar oud waren. Dat klopt niet. De modus bedroeg 5 jaar, de gemiddelde leeftijd was 26 jaar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een lezer geeft een suggestie aan factcheckorganisatie deCheckers. De lezer stuurt een afbeelding door die stelt dat de gemiddelde leeftijd van de slachtoffers in Gaza vijf jaar is. De Instagrampagina Wear the peace, die 391.000 volgers heeft, publiceerde de afbeelding op 20 november. De afbeelding krijgt ruim 81.000 likes. Ook Facebookgebruikers delen de afbeelding.

Screenshot Instagram
Screenshot Instagram

Klopt het dat de gemiddelde leeftijd van de Palestijnse slachtoffers die vielen van 7 tot en met 26 oktober vijf jaar was?

De bron is een artikel in de Noorse krant Verdens Gang, gepubliceerd op 8 november. De redactie van de krant maakte een eigen analyse van cijfers gepubliceerd door de Palestijnse Gezondheidsautoriteiten, die na verificatie ook door de Verenigde Naties worden overgenomen.

We vertalen het artikel met Google Translate. Zo lezen we dat vijf jaar niet het gemiddelde is, maar de modus, namelijk de meest voorkomende leeftijd binnen de groep slachtoffers die viel tussen 7 en 26 oktober. Dat wordt ons ook per mail bevestigd door een journalist bij Verdens Gang. Uit de analyse blijkt dat er tussen 7 en 26 oktober 184 Palestijnse vijfjarigen werden gedood.

Modus vs. gemiddelde

De modus is ‘de meest genoemde waarde in een reeks getallen.’ Als je een groep van vijf getallen hebt, met waarden 2, 4, 4, 5 en 6, dan is 4 de modus, aangezien dat cijfer tweemaal voorkomt in de groep.

Het gemiddelde is de som van de waarden van een groep getallen, gedeeld door het aantal getallen in de groep. Die bereken je op een andere manier. Als je bijvoorbeeld een groep van vijf getallen hebt, met waarden 10, 12, 11, 15 en 13, dien je die 5 cijfers op te tellen. De som bedraagt 61. Die 61 dien je dan te delen door het totaal aantal getallen. Hier is dat vijf. 61 gedeeld door 5 is 12,2, wat het gemiddelde is.

Voor de cijfers die Verdens Gang gebruikte, ligt de gemiddelde leeftijd van gesneuvelde Palestijnen op 25,97 jaar. De modus ligt op 5 jaar. Dat wil dus zeggen dat vijfjarigen de grootste groep waren binnen het aantal dodelijke slachtoffers dat viel tussen 7 en 26 oktober.

Conclusie
– Online circuleert een afbeelding die stelt dat de Palestijnse doden die tussen 7 en 26 oktober 2023 vielen gemiddeld vijf jaar oud waren. Dat klopt niet.
– De modus bedroeg vijf jaar, maar de gemiddelde leeftijd was 26 jaar.
– We beoordelen de bewering daarom als onwaar.

Bronnen
– Alle bronnen werden het laatst geraadpleegd op 20 december 2023.
– Alle links naar de bronnen zijn terug te vinden in de tekst.

Aanpassingen
Op 22 december 2023 werden volgende aanpassingen doorgevoerd:
– De titel werd aangepast van ‘Factcheck: nee, 5 jaar was niet gemiddelde leeftijd maar mediaan van Palestijnse doden in oktober’ naar ‘Factcheck: nee, 5 jaar was niet gemiddelde leeftijd maar modus van Palestijnse doden in oktober’
– De inleiding werd aangepast van ‘De mediaan bedroeg 5 jaar, de gemiddelde leeftijd was 26 jaar.’ naar ‘De modus bedroeg 5 jaar, de gemiddelde leeftijd was 26 jaar.’
– Volgende zin werd aangepast: ‘We vertalen het artikel met Google Translate. Zo lezen we dat vijf jaar niet het gemiddelde is, maar de mediaan‘ naar ‘We vertalen het artikel met Google Translate. Zo lezen we dat vijf jaar niet het gemiddelde is, maar de modus
– De tussentitel ‘Mediaan vs. gemiddelde’ werd aangepast naar ‘Modus vs. gemiddelde’
– De uitleg over de mediaan werd geschrapt en vervangen door uitleg over de modus.
– Het eerste screenshot, met uitleg een voorbeeld over de mediaan werd vervangen door een screenshot met uitleg over de modus.
– De conclusie werd aangepast van ‘De mediaan bedroeg vijf jaar, maar de gemiddelde leeftijd was 26 jaar’ naar ‘De modus bedroeg vijf jaar, maar de gemiddelde leeftijd was 26 jaar’.
– De laatste alinea werd aangepast van ‘Voor de cijfers die Verdens Gang gebruikte, ligt de gemiddelde leeftijd van gesneuvelde Palestijnen op 25,97 jaar. De mediaan ligt op 5 jaar. Dat wil dus zeggen dat het aantal dodelijke slachtoffers dat vijf jaar was procent van de gedode Palestijnen jonger dan 5 jaar was en de andere vijftig procent ouder dan 5 jaar was.‘ naar ‘Voor de cijfers die Verdens Gang gebruikte, ligt de gemiddelde leeftijd van gesneuvelde Palestijnen op 25,97 jaar. De modus ligt op 5 jaar. Dat wil dus zeggen dat vijfjarigen de grootste groep waren binnen het aantal dodelijke slachtoffers dat viel tussen 7 en 26 oktober.

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content