Factcheck: nee, dit filmpje toont geen ‘valse’ Palestijnse doden maar een opleiding begrafenismanagement

Online circuleert een video van wat Palestijnse doden zouden zijn. Een van de doden lijkt echter nog te leven. Socialemediagebruikers zien in de video een bewijs dat de verliezen aan Palestijnse kant in scène worden gezet. Maar de video heeft niets te maken met het huidige conflict in Gaza. De beelden werden in Maleisië gemaakt en tonen een opleiding begrafenismanagement.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 6 november deelt een Nederlandstalige Twittergebruiker een video waarin enkele in witte doeken ingepakte doden te zien zijn. Op seconde 7 zoomt de camera in op het gezicht van een van de ‘doden’ en opent die zijn ogen. 

‘Gelukkig komen de onschuldige burgerslachtoffers spontaan weer tot leven’, lezen we in het bijschrift. De man voegt ook de hashtags Pallywood, Hamas en Islamitisch terrorisme toe aan het bijschrift. 

De term Pallywood, een samentrekking van Palestina en Hollywood, kent zijn origine in de gelijknamige kortfilm van de Amerikaan Richard Landes. Pallywood refereert aan de bewering dat veel Palestijnse (online) video’s van Israëlisch geweld op Palestijnen fictief zouden zijn en door Palestijnse filmmakers zouden zijn geënsceneerd. Vervolgens zouden die propagandavideo’s via online en reguliere media verspreid worden, om zo sympathie te winnen voor de Palestijnse zaak en Israël in een slecht daglicht te stellen.

Ook in de context van het huidige conflict in Gaza delen socialemediagebruikers video’s met een verwijzing naar de term Pallywood.

De voorbije weken flakkerde het conflict tussen Israël en Hamas opnieuw op. Op zaterdag 7 oktober begon de Palestijnse extremistische groepering Hamas een moordende raid tegen Joodse doelwitten: Hamasstrijders overvielen onder meer een Israëlisch muziekfestival en enkele kibboetsen in de buurt van Gaza. De extremistische organiatie ontvoerde meer dan 200 mensen. Tegelijkertijd vuurde Hamas vanuit de Gazastrook duizenden raketten op Israël af. Een overzicht van de gebeurtenissen lezen we in een artikel van het persagentschap Reuters. Volgens de Israëlische autoriteiten zouden bij de aanvallen van Hamas minstens 1400 mensen gestorven zijn.

Israël reageert sinds zondag 8 oktober met dodelijke bombardementen op de Gazastrook. Sinds 27 oktober vindt er ook een grondoffensief plaats in de Gazastrook. De bombardementen vanuit Israël op Gaza worden intenser en de situatie in de Gazastrook begint de proporties van een humanitaire crisis aan te nemen, aldus Reuters. Volgens het Ministerie van Volksgezondheid in Gaza vielen er ondertussen al meer dan 10.000 doden aan Palestijnse kant. Dat lezen we eveneens bij Reuters. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres zei op maandag 6 november dat de Gazastrook een ‘begraafplek voor kinderen’ wordt.

Wat zien we in deze video?

We nemen enkele screenshots van de beelden en laden die op bij Google Afbeeldingen. Zo komen we terecht op een factcheck van de Indiase factcheckorganisatie Boom. Daarin lezen we dat de video eigenlijk afkomstig is uit Maleisië. Via een omgekeerde zoekopdracht kwamen ze terecht op een TikTok-profiel met de naam ‘Metjetak17’. Het profiel postte de video op 19 augustus. In het bijschrift staan enkele hashtags die verwijzen naar Maleisië. 

De factcheckers merkten ook op dat in de achtergrond een man te zien is die een roze kurta, een lang overhemd, draagt en een microfoon in de hand heeft. Op de achtergrond is er ook een projector te zien. Dat wijst erop dat de video misschien gemaakt is tijdens een les. 

BOOM nam contact op met een Maleisische inwoner, die aangaf dat de video een islamitische begrafenismanagementcursus toonde, ‘Kursus Pengurusan Jenazah’ in het Maleis. Sommige scholen en moskeeën bieden zo’n cursussen vrijwillig aan.

Video’s van zulke cursussen zijn te bekijken op YouTube.