Factcheck Factcheck: nee, helikopter die Canadees bos in brand steekt is geen bewijs van ‘klimaathysterie’
Factcheck Factcheck UPDATE: geen bewijs dat foto van Servische president na dodelijke schietpartij gemanipuleerd is
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, school in Florida verbood geen boek van Amanda Gorman Volgens verschillende Vlaamse media zou een school in Florida een boek van dichteres Amanda Gorman, beroemd van de inauguratie van Joe Biden, hebben verboden. Dat klopt niet. De school ontving een klacht over het boek, maar reageerde daarop met de weigering om het te verbieden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, verkiezingsrally Erdogan in Istanboel telde geen 1,7 miljoen aanwezigen Zondag zijn er presidentsverkiezingen in Turkije. De AK-partij van zittend president Recep Tayyip Erdogan heeft op sociale media in België verspreid dat op een recente verkiezingsbijeenkomst in Istanboel 1,7 miljoen Turken aanwezig waren. Dat klopt niet. Het terrein waar de meeting werd gehouden, biedt volgens een aannemelijke schatting plaats aan maximaal 280.000 personen.
Factcheck Factcheck Factcheck: in 1948 kon het aantal gletsjers nog niet worden gemeten Op de geboortedag van Al Gore zouden er 130.000 gletsjers geweest zijn op aarde, evenveel als vandaag. Dat klopt niet. In 1948 kon het aantal gletsjers niet gemeten worden. Anno 2023 wordt het aantal gletsjers geschat op meer dan 300.000. Al verliezen ze aan ijsmassa door de klimaatopwarming.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze meisjespop met plassertje werd niet echt verkocht Op sociale media circuleert de foto van een meisjespop met plassertje. Deze pop werd niet in die vorm verkocht, zo blijkt uit analyse van verschillende webshops. De foto of de pop werd mogelijk bewerkt om de meisjespop een plassertje te geven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen protest van ‘miljoenen mensen’ in Parijs maar een massafeest in Valencia Op Facebook en Twitter circuleert een foto die een protesterende mensenmassa in Parijs zou voorstellen. Dat klopt niet. We zien een feestende massa in Valencia op Las Fallas, een traditioneel feest ter ere van Sint-Jozef.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het WEF legt geen voedselbeperking op Volgens een artikel op Frontnieuws zou het Wereld Economisch Forum ‘regeringen bevelen te beginnen met voedselbeperking om klimaatverandering te bestrijden’. Dat klopt niet. Het WEF werkt samen met een organisatie die steden verbindt die strijden tegen de klimaatverandering, maar van bindende maatregelen is geen sprake.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Mieke Vogels kreeg geen uittredingsvergoeding van 432.000 euro Op sociale en reguliere media circuleert het bericht dat ex-Vlaams Parlementslid Mieke Vogels (Groen) een uittredingsvergoeding van 432.000 euro kreeg. Dat klopt niet. Een fout van een journalist in 2014 ligt aan de basis van het hardnekkige gerucht. Het juiste bedrag zou 75.000 euro bedragen, maar we kregen voorlopig geen inzage in de exacte cijfers van het Vlaams Parlement.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video bewijst niet dat Joe Biden een masker draagt Een Twittervideo waarop we de Amerikaanse president Joe Biden op de rug zien werd 2,3 miljoen keer bekeken. Het beeld zou bewijzen dat de president een masker draagt. Dat klopt niet. We zien huidplooien in zijn nek die door het zeer contrastrijke beeld feller lijken.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, door zeespiegelstijging bedreigde Malediven bouwde vier luchthavens Op Twitter circuleren berichten over de eilandengroep Malediven. Hoewel de Maldivische regering in 2009 nog onder water vergaderde als alarmkreet tegen de opwarming van de aarde, zou het land recenter vier nieuwe luchthavens hebben gebouwd. Die info klopt, maar doet sommigen twijfelen aan de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen ‘adelaars gedood door windturbines’ Op Twitter en Facebook doet een foto de ronde van dode vogels, die zouden zijn omgekomen door de wieken van windmolens. Dat klopt niet. Het gaat om zeearenden waarvan een deel omkwam door loodvergiftiging.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘oversterfte’ bij kinderen niet gelinkt aan coronavaccins [GRAFIEK] Ondernemer Vincent Vandeputte stelt dat er een correlatie is tussen vermeende oversterfte bij kinderen en de coronavaccinatie. Dat klopt niet. Vooral bij Europese kinderen jonger dan vijf zien we iets hogere sterftecijfers en zij werden niet gevaccineerd. In België is er geen sprake van oversterfte bij kinderen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting zendt geen microgolfstralen uit Volgens een video op TikTok kan ledverlichting uw gezondheid schaden door gevaarlijke microgolfstralingen. Volgens experts klopt dat niet. Ledverlichting stoot een dergelijke straling niet uit. Bovendien zijn er strenge Europese normen wat straling betreft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ledverlichting bedreigt uw online veiligheid niet Volgens een video op TikTok kan de overheid u via ledverlichting controleren en kan ze zo zelfs huishoudtoestellen afschakelen. Daarvoor is geen bewijs. De video toont een tekening van lifi, een soort wifi via licht. Die technologie wordt amper toegepast en heeft niets te maken met het internet of things.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen brand ‘in een van de grootste Europese chemiefabrieken’, maar een brandende salamifabriek Op Twitter circuleert een video van een brand in Verona. Het zou gaan om ‘een van de grootste chemiefabrieken van Europa’ die in lichterlaaie staat. Dat klopt niet. We zien de recente brand van een salamifabriek in Italië.
Factcheck Factcheck Factcheck: geslagen, aangereden en in het gezicht geschoten door Iraanse politie [RECONSTRUCTIE] Iraanse parlementsleden bestempelden een video van buitensporig politiegeweld als een vervalsing. Knack onderzocht de beelden waarin een man wordt geslagen, aangereden en in het gezicht geschoten. De video is echt. Het slachtoffer overleefde. Waarschuwing: harde beelden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Greta Thunberg negeert de treinramp in Ohio niet Een meme stelt dat klimaatactiviste Greta Thunberg zich niet zou uitlaten over de treinramp in Ohio waarbij chemicaliën lekten. Dat klopt niet. Via haar Twitteraccount communiceerde ze al meermaals over de ramp.
Factcheck Factcheck Factcheck: nepvideo met speech van Biden over ufo’s maakt gebruik van nagebootste stem Op Twitter en TikTok doet een video de ronde van Joe Biden die een persconferentie geeft over ufo’s boven het Amerikaanse grondgebied. De video is nep. De stem van de Amerikaanse president werd nagebootst. Mogelijk werd daarbij gebruik gemaakt van artificiële intelligentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, reguliere media zwijgen treinramp in Ohio niet dood Een Twittervideo zou een treinramp in de Amerikaanse staat Ohio tonen die de reguliere media doodzwijgen. Dat laatste klopt niet. Over de ramp met een goederentrein vol chemicaliën in de gemeente East Palestine werd uitvoerig bericht bij nieuwsmedia in binnen- en buitenland.
Onderwijs Onderwijs Pseudowetenschap aan Arteveldehogeschool: ‘Helemaal ongevaarlijk is dit niet’ De Gentse Arteveldehogeschool blijft Insights Discovery doceren, een pseudowetenschappelijk model dat het gedrag van mensen indeelt in bepaalde kleurtypes. Een kritische student die het model aanklaagde, werd bedreigd met een tuchtsanctie.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat video met ‘bodybag’ in Rusland te linken is aan vaccins Een Russische TikTok-video van een vermeende bodybag werd meer dan 700.000 keer bekeken. Toen die video opdook in Argentinië, werd hij in verband gebracht met coronavaccins. Knack hielp Argentijnse factcheckers bij hun onderzoek, maar kon geen bewijs vinden dat de beelden verband houden met een vaccinatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nepaccount over ‘Turks aardbevingsnieuws’ ontmaskerd Een video die een instortend gebouw zou laten zien tijdens de recente aardbeving in Turkije, toont in werkelijkheid de afbraak van een gebouw in Saudi-Arabië. De Twitteraccount die de misleidende video verspreidde, had voor de aardbeving nauwelijks volgers en is verbonden aan een webshop die gadgets verkoopt.
Nieuws Nieuws Factcheck: nee, deze video toont niet de recente aardbeving in Turkije Op Twitter werd een video van een instortend gebouw al meer dan een half miljoen keer bekeken. De beelden worden in verband gebracht met de recente aardbeving in Turkije. Ze tonen echter een gebouw dat instortte in de Amerikaanse staat Florida in 2021.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat deze Amerikaanse tanks op weg zijn naar Oekraïne Online circuleren verschillende video’s van treintransporten met Amerikaanse pantservoertuigen. Volgens sommige socialemediagebruikers zou het transport naar Oekraïne op weg zijn. Maar daar is geen bewijs voor.
Factcheck Factcheck Factcheck: TikTok-account ‘politie Elsene’ is fake Op TikTok circuleert een video van een auto van de stad Brussel die verkeerd geparkeerd staat. De video lijkt afkomstig van een officiële account van de Brusselse politie, maar dat klopt niet. Het gaat om een nepaccount die onderzocht wordt door de lokale recherche.
Factcheck Factcheck Factcheck: investeren in natuurparken loont, maar rendement moeilijk te berekenen ‘Eén euro investeren in grote natuurgebieden levert tien euro op voor de lokale samenleving': dat zei Ignace Schops op Radio 1. Dat cijfer blijkt moeilijk hard te maken, maar dat investeren in natuurparken loont, staat vast.
Nieuws Nieuws Factcheck: geen bewijs dat voedingsproducten sinds de middeleeuwen niet stegen qua prijs ‘De prijs van sommige voedingsproducten is niet gestegen sinds de middeleeuwen’: dat zei Pierre-Alexandre Billiet, ceo van retailorganisatie Gondola op Radio 2. Voor die stelling is echter geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze gevangene groef niet vijf jaar lang een tunnel om uiteindelijk bij zijn bewakers uit te komen Op sociale media circuleert een afbeelding van een Braziliaanse gevangene die om te ontsnappen vijf jaar een tunnel zou hebben gegraven om dan bij zijn bewakers uit te komen. Dat klopt niet. De foto is echt en dateert uit 2012, maar het ging om een gat dat werd gemaakt om te ontsnappen en geen tunnel waaraan vijf jaar werd gewerkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, geen bewijs dat het ‘Entovirus’ in 2025 op de wereld losgelaten zou worden Op sociale media circuleren berichten over een nieuw virus dat gepland zou zijn voor 2025. Daarvoor is geen bewijs. Als vermeend bewijs wordt een screenshot aangedragen van een fictief scenario voor een pandemie-oefening aan het Johns Hopkins Center for Health Security.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Nieuw-Zeelanders moesten geen ‘bewijs van inhalatiekamer’ voorleggen tijdens Spaanse griep Op Facebook circuleert een foto van ‘inhalatiekamers’ in Nieuw-Zeeland tijdens de Spaanse griep. De foto is echt, maar toont een plek in Australië in 1919 waar werknemers een zinksulfaatoplossing konden inademenen tegen de Spaanse griep. Dat burgers verplicht werden om een bewijs hiervan voor te leggen om met de trein te kunnen reizen, klopt niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, geen stijging van plotse sterfgevallen in Duitsland in 2021 Volgens de website Ninefornews zou in Duitsland sinds 2021 het aantal ‘plotselinge en onverwachte’ sterfgevallen 'geëxplodeerd’ zijn. Dat klopt niet. Die claim is een verkeerde interpretatie van onvolledige data van een artsenvereniging. De officiële doodsoorzakenstatistieken voor 2021 laten geen merkbare stijging zien qua plotse sterfgevallen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, elektrische wagens worden niet binnenkort verboden wegens stroomtekort Op sociale media circuleert een artikel met de titel ‘Elektrische auto’s worden binnenkort verboden vanwege stroomtekort’. Dat klopt niet helemaal. De stelling is gebaseerd op een Zwitsers wetsvoorstel dat in de maak is. Volgens dat voorstel zou bij een stroomtekort het privégebruik van elektrische wagens tijdelijk tot noodzakelijke verplaatsingen kunnen worden beperkt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen recente diefstal van fietsen uit een Brusselse sportwinkel Op Facebook circuleert een video van mensen die fietsen stelen uit een Decathlon-sportwinkel. De beelden worden in verband gebracht met de recente rellen in Brussel na overwinningen van Marokko op het wereldkampioenschap voetbal. Dat is onterecht. De beelden zijn in de Spaanse stad Barcelona gemaakt en dateren van 2020.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, er werden anti-NAVO-slogans geroepen in Athene (maar niet in deze video) Op sociale media circuleert een video van een demonstratie in Athene. Volgens het bijschrift zouden er slogans geroepen worden tegen de NAVO. Dat klopt niet voor de video die circuleert. In andere video’s van dezelfde optocht op 17 november 2022 was dat echter wél het geval.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, website verkoopt geen mensenvlees tegen klimaatverandering Op TikTok gaat een video viraal over het Human Meat Project. Op hun website zou mensenvlees verkocht worden. Dat klopt niet. Het gaat om conceptuele kunst. De gedachteoefening is puur fictief, maar wordt op sociale media voor waar aangenomen.
België België Asbestfonds koopt verantwoordelijkheid van vervuilers af Wie als asbestslachtoffer wordt erkend door het Asbestfonds, kan het asbestbedrijf of de werkgever die de schade veroorzaakte niet langer aanklagen. Het Asbestfonds koopt zo dus de verantwoordelijkheid van de vervuilers af. Er bestaan verder ook geen Belgische cijfers die aantonen hoeveel kankers er werkgerelateerd zijn.
Gezondheid Gezondheid Asbestfonds vergoedt lang niet iedereen: 'Aantal kankers door asbest wordt zwaar onderschat' Te weinig slachtoffers vinden hun weg naar het Asbestfonds. Bovendien, menen experts, wordt het aantal longkankers veroorzaakt door asbest zwaar onderschat.
Factcheck Factcheck Factcheck: Argentijns jongetje stierf aan dubbele longontsteking, niet aan covidvaccin Op Facebook en WhatsApp circuleert het bericht dat een Argentijnse jongen die het gezicht was van een promotiecampagne voor vaccinaties plots zou zijn overleden. Dat klopt gedeeltelijk. De jongen is overleden en hij was het gezicht van een campagne, maar niet van een campagne voor de coronavaccins. Hij stierf aan een dubbele longontsteking, wat geen bijwerking van de vaccins is.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet ‘de maan gezien vanuit de Alpen’ Op sociale media circuleert een spectaculaire video van een enorme maan met een rode schijn boven een berglandschap. De video is een vervalsing. We zien een afbeelding van Mars die geplakt werd op andere beelden. Een schoolvoorbeeld van nepbeelden die makkelijk te ontmaskeren zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nepnieuws over Oekraïense voetbalfans in Qatar ontmaskerd Een reportage van Al Jazeera zou tonen hoe drie Oekraïense voetbalsupporters werden opgepakt nadat ze nazistische slogans verspreidden in WK-gastland Qatar. Daar klopt niets van. Het gaat om een nepreportage afkomstig van een Russisch Telegramkanaal.
Gezondheid Gezondheid Hoe gevaarlijk is asbest? Asbest is veel dodelijker dan tot nu toe werd aangenomen. Dat bewijzen nieuwe cijfers. Jaarlijks sterven 70 à 90.000 Europeanen aan een asbestgerelateerde kanker.
België België Maar liefst 216 geheime asbestsluikstorten ontdekt in Vlaanderen Sinds 2020 zijn er in Vlaanderen meer dan 200 asbestsluikstorten ontdekt, blijkt uit onderzoek van Knack.
België België Wat is asbest? 13 vragen beantwoord Hoe herkent u asbest? Kan u het zelf verwijderen of loopt u dan risico op kanker? En hoe verkrijgt u een asbestattest, verplicht vanaf 23 november bij de verkoop van een oud huis? In deze praktische gids helpt Knack u op weg naar een asbestvrije woning.
België België De asbestvervuiler betaalt niet: 'Vlaamse overheid laat zich oplichten door Eternit' Sinds 2004 saneert de Vlaamse overheid privégronden met asbestafval in de regio Kapelle-op-den-Bos. Dat kostte al 13,5 miljoen euro. De voornaamste vervuiler, Etex (het vroegere Eternit), zal daarvan maximaal 4,8 miljoen betalen.
Europa Europa 90.000 asbestdoden in de EU, maar Commissie zwakt voorstel asbestbeleid af Jaarlijks sterven in Europa 90.000 mensen door asbestblootstelling op het werk. Maar een wetgevend initiatief van het Europees Parlement voor een omvattend asbestplan, wordt sterk afgezwakt door de Commissie.
België België Dodelijk asbestafval in Boom: 'Onze kinderen speelden op een asbeststort van de Vlaamse overheid' Vlak naast een woonwijk in Boom ligt een voormalig asbeststort op een terrein van de Vlaamse overheid. Buurtbewoners eisen een volledige sanering, maar die kan nog jaren op zich laten wachten.
