Factcheck: nee, helikopter die Canadees bos in brand steekt is geen bewijs van ‘klimaathysterie’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Volgens een virale video op TikTok zou een helikopter brand stichten in Canada. Dat klopt, maar dat de brandweer het als methode toepast om een grotere bosbrand beter te kunnen controleren, werd buiten beschouwing gelaten.

Op 7 juni deelt een Nederlandstalige Twittergebruiker een video van een andere account met als bijschrift #klimaathysterie (hier gearchiveerd). Op een televisiescherm zien we beelden van een helikopter die vlammen laat vallen op een naaldbos. Volgens een Engelstalig opschrift zien we een ‘helikopter een brand stichten in Canada’. In mei en juni werd wereldwijd bericht over grote bosbranden in Canada.  De video op Twitter werd minstens 64.900 keer bekeken en dan verwijderd.

Op de Twittervideo zien we de TikTok-handle ‘therealgiovannigambino’. Via die accountnaam vinden we de originele video op TikTok die daar maar liefst 8,8 miljoen keer werd bekeken (hier gearchiveerd). Die video staat nog wel online.

Zijn het echte beelden? En zo ja, wat is hier aan de hand? 

Omdat de beelden al zoveel bekeken zijn, is de kans groot dat buitenlandse factcheckers al aandacht hebben besteed aan de virale video. We googelen ‘helicopter starting a fire in canada fact check’.

Zo komen we uit bij artikelen van het persagentschap Associated Press en erkende factcheckers van USA Today, India Today, Politifact en Snopes. 

In de TikTok-video zagen we dat er een televisie werd gefilmd waarop de beelden te zien waren. Snopes vond diezelfde beelden op het YouTube-kanaal van het Amerikaanse tv-station Bloomberg Television. 

De beelden zijn afkomstig van de British Columbia Wildfire Service (BCWS), de overheidsdienst die natuurbranden bestrijdt in de Canadese provincie British Columbia. In een langere video leggen ze uit dat hun helikopter ‘planned ignitions’ (geplande ontbrandingen) doet. 

Die geplande ontbrandingen zijn volgens BCWS ‘een essentiële tactiek voor het beheer van bosbranden’. De methode wordt gebruikt ‘om een bosbrand in te dammen door de rand ervan naar standvastige controlelijnen (die vlotter bereikbaar zijn voor bluswagens, nvdr.) te brengen en zo de kans op verdere verspreiding te verminderen’.  

De geplande ontbrandingen die we zien in de video waren een succes, liet BCWS weten in een tweet: ‘Twee succesvolle geplande ontbrandingen vonden plaats op 1 en 2 juni. Hierbij werd een lijn van 55 kilometer langs de zuidflank van de brand veilig gesteld. De teams op het terrein hebben nu veilig toegang tot dit deel van de brand […]. Geplande ontbrandingen zijn een essentieel instrument voor het beheer van bosbranden […]’

In onderstaande video wordt het procedé van geplande ontbrandingen meer in detail uitgelegd.

De geplande ontbrandingen in de video waren bedoeld om de zes bosbranden in de buurt van de Canadese rivier Donnie Creek in te dammen. Op 7 juni werd de door brand beschadigde oppervlakte geschat op 355.000 hectare. De huidige stand in de bestrijding van de branden in dit gebied kunt u volgen op een pagina van de site van het BCWS.