Geschiedenis Geschiedenis 8500 namen van verzetslieden voorgelezen in Breendonk: 'Gewone mensen die buitengewone dingen deden' Vanavond start een groots eresaluut aan verzetslieden in het Fort van Breendonk. Zo willen bezieler Dany Neudt en anderen ‘gewone mensen die buitengewone dingen deden’ uit de vergetelheid terugfluiten.
Geschiedenis Geschiedenis Werd Vincent van Gogh kunstenaar terwijl hij van de Borinage naar de Vlaamse Ardennen liep? Werd Vincent van Gogh kunstenaar terwijl hij van de Borinage naar de Vlaamse Ardennen liep? En waarom kent niemand zijn leraar Pieterszen nog?
Geschiedenis Geschiedenis Verzetsheldin Sieske Vliexs: portret van een kindsoldaat van het Geheim Leger
Geschiedenis Geschiedenis Rector Luc Sels (KU Leuven): ‘Maak werk van een Verzetsmuseum’ Aan de vooravond van 8 mei, de viering van de capitulatie van nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog, wordt gepleit voor een Verzetsmuseum. De vraag wordt gedragen door meerdere universiteitsrectoren, onder wie Luc Sels (KU Leuven). ‘Dit is een oproep om de grote vergetelheid te voorkomen.’
Politiek Politiek 'Wie verzet zich nog tegen een Verzetsmuseum?' Op 8 mei vieren we de overwinning op nazi-Duitsland en de bevrijding van ons land. Naar aanleiding van die verjaardag, pleiten zes rectoren voor de oprichting van een Verzetsmuseum. 'In tegenstelling tot onze buurlanden kreeg het Belgische verzet tegen de nazibezetter nauwelijks een plaats in ons collectieve geheugen. Het contrast met onze buurlanden is groot.'
Boeken Boeken 'De onbewuste parallellen tussen 'De Leeuw van Vlaanderen' en 'Braveheart' springen meteen in het oog' Deze week verschijnt bij uitgeverij Lannoo het nieuwste boek van historicus Rolf Falter, over ‘1302, het jaar van de mythe’ (Lannoo). Aan het einde van zijn verhaal gaat de auteur ook uitgebreid in op de mythevorming doorheen de eeuwen rond dat historisch kantelpunt. Voor deze voorpublicatie pikken we in zijn betoog aan bij de meest succesvolle van alle mythevormers: Hendrik Conscience, de aartsvader van de Vlaamse literatuur. En Falter komt tot enkele verrassende vaststellingen.
Geschiedenis Geschiedenis Tieners in het verzet: wie vocht als een volwassene, werd berecht als een volwassene Als het op verzetsstrijders aankwam, deed leeftijd er niet toe voor de nazi’s. In Brugge stuurden ze zelfs een volledige klas naar de concentratiekampen.
Geschiedenis Geschiedenis Rector Herman Van Goethem: 'Mensenrechten zijn de godsdienst van vandaag' Mensen hebben de gewoonte om defensief te reageren op vernieuwing. In de woelige tijd van de barok was dat niet anders en net daarom is die zo herkenbaar en interessant.
Boeken Boeken Mannen en kinderen eerst: de gifmoorden van het Hongaarse Nagyrév Begin twintigste eeuw beslisten vrouwen met de hulp van een vroedvrouw over leven en dood in een Hongaars dorp.
Boeken Boeken Heksenvervolging: geen religieuze hysterie, wel georganiseerde vrouwenhaat Heksenvervolging lijkt een irrationele uitspatting, maar achter de gekte gaat veel antivrouwelijke rationaliteit schuil. Ook nu nog.
Geschiedenis Geschiedenis Podcast: waar is het eiland dat voor onze kust lag? Duikers, stop met exotische reizen te boeken. Want er bestaat een Atlantis aan de Noordzee! De kustlijn van Westende, Middelkerke en Oostende lag ooit veel verder in zee. Tijdens de middeleeuwen verdwenen volledige stukken land onder de golven... Kwam dat door de stijgende zeespiegel (ja, toen al) of zat de mens er voor iets tussen? En volgt de rest van onze kuststeden binnenkort ook, nu de wereld warmer wordt, landschapsarcheoloog dr. Soetkin Vervust (VUB)?
Geschiedenis Geschiedenis Waarom zweeg de Belgische regering over het bombardement op Mortsel? De politieke omstandigheden rond het bombardement op Mortsel zijn 80 jaar later nog niet helemaal opgeklaard, schrijven historicus Pieter Serriën en oud-journalist Marc Van de Looverbosch van vzw 5 april 1943. Had de Belgische regering dit drama niet moeten zien aankomen? Hoe is 5 april kunnen gebeuren?
Geschiedenis Geschiedenis Anne Tonglet, slachtoffer van groepsverkrachting in jaren 70: ‘Ik heb dagen niet kunnen praten’ De rechtszaak over de verkrachting van de Belgische Anne Tonglet en haar vriendin leidde in 1980 tot een herziening van het Franse strafrecht. Een historische reconstructie.
België België Waarom de tv-serie ‘1985’ zo duister is (deel 2): een staatsgreep zonder leider 1973 was niet alleen het jaar van de oliecrisis en de autoloze zondag, maar ook het jaar waarin steeds meer Belgen zich tegen hun regering keerden. Extreemrechtse samenzweerders roken hun kans.
Boeken Boeken Edouard en Lucienne Didier: het glamourkoppel van de collaboratie Ze organiseerden salons waar de rechts-conservatieve elite nadacht over een verenigd Europa. Toch lieten Edouard en Lucienne Didier zich meeslepen door de nazi’s.
Geschiedenis Geschiedenis Voorpublicatie 'Helden van het verzet': hoe een jonge Belgische vrouw twee geallieerde piloten helpt te ontsnappen via de Pyreneeën In de reeks Helden van het verzet staan herinneringen centraal aan buitengewone daden van gewone mensen tegen de nazistische bezetter. Lees hier een fragment van 'De weg naar San Sebastian' van Tim Van Steendam.
Wereld Wereld Historicus Kenan Malik: ‘Black Lives Matter bemoeilijkt de strijd tegen racisme’ Is het identiteitsdenken het nieuwe racisme? De Brits-Indiase historicus Kenan Malik stelt vast dat alles (weer) om huidskleur draait.
Opinie | Politiek Opinie | Politiek 'Alle politieke partijen zijn in de kiem totalitair' Zijn politieke partijen de oplossing, of eerder een oorzaak van het democratisch deficit en de vele problemen van het politieke theater? De Franse filosofe Simone Weil pleit in 'Politiek zonder partijen' (Davidsfonds), een visionair, postuum gepubliceerd essay voor een radicale afschaffing van alle politieke partijen. Filosofe Alicja Gescinska vertaalde het essay en schreef er een voorwoord en nawoord bij. Wij bieden u hier een fragment aan.
Geschiedenis Geschiedenis Het verhaal van Vlaanderen: ‘Wie kritische vragen stelt, is meteen een verzuurde Vlamingenhater'
België België Piet Chielens (ex-In Flanders Fields): ‘Waarom ik uit Het verhaal van Vlaanderen ben gestapt’ De jongste aflevering van de succesreeks Het verhaal van Vlaanderen behandelde de Eerste Wereldoorlog. Piet Chielens, van 1996 tot 2021 coördinator en bezieler van het In Flanders Fields Museum in Ieper, is zwaar ontgoocheld over de uitzending en noemt ze ‘navelstaarderij’.
Boeken Boeken Dichter Charles Ducal: ‘Het kapitalisme is een moordende machine’ Volgens dichter Charles Ducal is het laatste woord over de Sovjet-Unie nog niet gezegd. Hij wil ons beeld van die periode ietwat naar links bijstellen.
België België Van ‘Schipper naast Mathilde’ tot ‘Het verhaal van Vlaanderen’: het valse debat over tussentaal op de VRT Een interne VRT-nota heeft geleid tot een publiek debat over welk Nederlands er op de openbare omroep moet worden gebruikt. Veel historisch inzicht komt daar voorlopig niet aan te pas.
Geschiedenis Geschiedenis Voorpublicatie 'Liefste Clara' van Rita Depestel-Martynowski: 'Kijk eens aan, onze ketter heeft zich bekeerd' In volle Koude Oorlog waagde Veerle Frion zich achter het IJzeren Gordijn, waar de Europese wegenkaarten eindigden. Polen heette toen nog voluit Polska Rzeczpospolita Ludowa – in mensentaal: Poolse Volksrepubliek – en was terra incognita. Het is de tijd van de Poolse paus en Lech Walesa, van Solidarność en perestroika. In Polen gaat Veerle op zoek naar sporen van haar grootvader, Etienne. Wij bieden u hier een fragment aan van 'Liefste Clara' (Ertsberg), de autobiografisch geïnspireerde speurtocht van Rita Depestel Martynowski.
Geschiedenis Geschiedenis De vergeten slachtoffers van de nazi's: 'Holebi's werden gecastreerd of uitgekozen voor medische experimenten’ De nazi's maakten jacht op homo's en lesbiennes. Bijna even schokkend is het gebrek aan erkenning daarvan, tot diep in de jaren 1980.
Opinie | Geschiedenis Opinie | Geschiedenis 'Achter de schermen gonst het van de activiteit: zowel wetenschap als musea zijn kinderen van hun tijd' Voor de Universiteit Van Vlaanderen buigt Olga Van Oost zich over de vraag of musea nog wel van deze tijd zijn. 'Het fundament (en ook de historische oorsprong) van musea is en blijft onderzoek. Vandaag vormen kennis en onderzoek nog altijd het hart, of eerder de hersenen, van musea.'
Boeken Boeken De dagboeken van filosoof Leopold Flam: ‘Kom ik onder Vlamingen, dan laat men mij hard voelen dat ik een Jood ben’ Het leven van filosoof Leopold Flam (1912-1995) leest als een filmscenario. Auteur Kristien Hemmerechts en voormalig Fnac-directeur Guido Van Wambeke bundelden zijn fascinerende dagboeken.
Opinie | Geschiedenis Opinie | Geschiedenis 'Meeste historici beseffen goed genoeg wat voor een godsgeschenk het "Het verhaal van Vlaanderen" is' 'Iedereen met een hart voor geschiedenis kan dan ook niet anders dan de makers van de reeks dankbaar zijn', schrijft historicus Bram De Ridder over "Het verhaal van Vlaanderen". 'Enkel via meer en meer laagdrempelige geschiedenis kunnen we meer en meer historische inhoud, context en nuance tot bij het publiek brengen.'
Opinie | Opinie Opinie | Opinie 'Komeet van Halley in "Het verhaal van Vlaanderen"? Mijn sterrenkundig bloed kookte bijna' 'Ook vanuit de hoek van de astronomie is er kritiek te horen op 'Het verhaal van Vlaanderen'', schrijft Tim Trachet van SKEPP. Hij brengt het onderscheid tussen een komeet en een meteoor in herinnering. 'De komeet van Halley “scheert” zeker niet langs de aarde en is ook niet altijd spectaculair.'
Boeken Boeken Hoe Marx, Nietzsche en Wagner discussieerden over de ellende en verpaupering van hun tijd De Duitse denkers Karl Marx en Friedrich Nietzsche en componist Richard Wagner keken elk op hun manier naar de ellende en verpaupering van hun tijd.
Natuur Natuur 'Ook het moeras verdient een prominente plaats in het verhaal van Vlaanderen' 'Het zou zinvol zijn om werk te maken van eerherstel voor het moeras', schrijft Hendrik Schoukens in een bijdrage waarin hij heden en verleden met elkaar verbindt. 'Moerassen hebben al vaker een doorslaggevende rol gespeeld in de geschiedenis.'
Geschiedenis Geschiedenis De comeback van Sisi: vervloekt als keizerin, onsterfelijk als personage Sisi, de in 1898 vermoorde Oostenrijkse keizerin, is het onderwerp van liefst twee series en een film. Vanwaar die opmerkelijke revival?
Opinie | Maatschappij Opinie | Maatschappij ‘De lijst Vlaams erfgoed dat Bart De Wever in Antwerpen liet slopen, is stilaan indrukwekkend’ Niemand spreekt hem erop aan, maar Bart De Wever (N-VA) is naast burgemeester ook schepen van Erfgoed in Antwerpen. Een schepen die wel veel gebouwen laat afbreken, zoals nu weer de prachtige oude Sint-Lucaskliniek in Ekeren. ‘Een Vlaamse erfgoedschande’, vindt onze reporter Stijn Tormans.
Nieuws Nieuws Laatste Apollo 7-astronaut op 90-jarige leeftijd overleden Walter Cunningham, de enige astronaut die nog in leven was van de eerste succesvolle bemande ruimtemissie in het Apollo-programma van NASA, is dinsdag op 90-jarige leeftijd overleden. Dat meldt NASA. Cunningham was een van de drie astronauten aan boord van de Apollo 7-missie uit 1968, een elfdaagse ruimtevlucht die live televisiebeelden uitzond terwijl het ruimteschip …
Opinie | Geschiedenis Opinie | Geschiedenis ''Het verhaal van Vlaanderen': lastig om de reeks op haar merites te beoordelen' 'Hoe beter de reeks vanuit wetenschappelijk en educatief oogpunt is, hoe meer de makers ervan de identitaire politiek van de Vlaamse regering in de hand werken', schrijft historicus Marnix Beyen na het zien van de eerste aflevering van 'Het verhaal van Vlaanderen'.
Opinie | Geschiedenis Opinie | Geschiedenis 'Lessen uit het kerstverhaal: je bent pas groot als je ook de kleinste durft zijn' 'Het kerstverhaal reikt ons tijdloze lessen aan voor elke machthebber op elk niveau', schrijft godsdienstleraar Ignace Demaerel in zijn kerstcolumn.
Geschiedenis Geschiedenis Op naar Moskou Ondanks een gebrekkige uitrusting overvalt de Wehrmacht in de zomer van 1941 de Sovjet-Unie. ‘Operatie Barbarossa’ is aanvankelijk een groot succes – een overwinning lijkt mogelijk.
Geschiedenis Geschiedenis Geboren heersers en onderworpenen Antisemitisme en minachting voor de Slaven brengen Duitsland tot de overval op de Sovjet-Unie. Na het verlies van Stalingrad slaat deze haat om in een offercultus.
Geschiedenis Geschiedenis Stervenskoud strijdtoneel Honger, angst, dood. Eind 1942 dreigt voor de Duitse soldaten bij Stalingrad de ondergang. Een uitbraak zou redding kunnen brengen, maar die heeft Hitler botweg verboden.
