Vooruit projecteerde een verkiezingsslogan op het hoofdkantoor van Vlaams Belang in Brussel. Wildprojecteren is allesbehalve nieuw. Vooral radicale bewegingen, marketeers en kunstenaars maken al lang gebruik van de techniek.
Op de hoofdzetel van Vlaams Belang in Brussel, op de Boerentoren in Antwerpen en op het gebouw van de Vlaamse administratie in Gent werd donderdagmorgen de slogan ‘het is Vooruit. Of het is achteruit’ geprojecteerd. Vooruitvoorzitter Melissa Depraetere trok zo de verkiezingscampagne van haar partij op gang. De techniek van projectie in de publieke ruimte heet beamvertising (een samentrekking van projecteren en adverteren in het Engels) of wildprojecteren. Origineel is Vooruit daarmee alvast niet.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
‘Een doorzichtig promotiestuntje’ noemt communicatiespecialist Fons Van Dyck de actie. ‘Vooruit heeft de afgelopen jaren onder Conner Rousseau zeer vernieuwend gewerkt qua media en marketing. Het verbaast me dat ze nu deze oude kost opwarmen.’
Dat Vooruit als canvas voor een van haar projecties het kantoor van Vlaams Belang koos, is ietwat ironisch, want Vlaams Belang gebruikte de techniek zelf al in september 2020. Het projecteerde toen ‘niet mijn regering’ op de Wetstraat 16, het kantoor van de premier. Op de actie van Vooruit reageerde Vlaams Belang nu door hun campagnewagen voor het kantoor van de socialisten (wild) te parkeren.
Van Dyck: ‘Het is ontroerend om vast te stellen dat Vooruit en Vlaams Belang elkaars beste vijanden – of moet ik zeggen vrienden? – zijn. Deze actie komt hen allebei goed uit. De verkiezingscampagne zal draaien om premier Alexander De Croo (Open VLD) en zijn uitdager Bart De Wever (N-VA). En aan de linker- en rechterzijde willen frenemies Vooruit en Vlaams Belang in die match inbreken.’
Occupy Wall Street
Wildprojecteren om een politieke boodschap over te brengen is sinds enkele jaren geadopteerd door politieke partijen (ook de Nederlandse socialisten van PVDA deden het al in Den Haag), maar activisten op extreemlinks en -rechts gebruiken de methode al veel langer.
‘99%’ verscheen in koeien van letters op de Verizon-wolkenkrabber in New York op 17 november 2011. Het percentage verwees naar de slogan ‘Wij zijn de 99%’ van Occupy Wall Street, de protestbeweging gericht tegen de ‘1%’ bij wie de rijkdom zich concentreert. De projectie kwam uit de koker van activist Mark Read. Hij overtuigde een alleenstaande moeder die tegenover de Verizon Building woonde om met een projector vanuit haar flat op het gebouw te schijnen.
Licht als alternatief voor graffiti was toen een innovatie die alleen mogelijk was door technologische vooruitgang: beamers werden steeds krachtiger en de projectoren van goede kwaliteit steeds goedkoper.
Zo projecteerde de Amerikaanse kunstenaar Robin Bell in 2017 de boodschap ‘de president van de Verenigde Staten is een bekende racist en nazisympathisant’ op het Trump Hotel in Charlottesville in Virginia. Bell protesteerde daarmee op Trumps lauwe reactie na een betoging van extreemrechts.
Antisemitisme
Met wildprojecteren kun je op een laagdrempelige manier subversieve boodschappen in de publieke ruimte brengen en hopen dat ze stof doen opwaaien. En het gebouw waarop geprojecteerd wordt, geeft vaak een extra lading aan de boodschap.
Op de gevel van het Anne Frank Huis in Amsterdam projecteerde Robert W. in februari 2023 de tekst ‘Anne Frank uitvinder van de balpen’. Hij verwees daarmee naar de complottheorie uit de jaren 1980 dat het bekende dagboek van de ondergedoken Anne Frank geschreven zou zijn met een balpen, wat uiteraard niet kan want die uitvinding dateert van na de Tweede Wereldoorlog. De Nederlandse rechter veroordeelde Robert W. in oktober tot twee maanden cel voor ‘een vorm van Holocausontkenning’.
Bij de jaarovergang van 2022 op 2023 werden op de Erasmusbrug in Rotterdam de teksten ‘vrolijk blank 2023′, ‘white lives matter’ (een slogan bedacht door Amerikaanse neonazi’s als reactie op de Black Lives Matter-beweging) en een website met nazistisch gedachtegoed geprojecteerd. Die vorm van wildprojecteren wordt ook wel ‘laserracisme’ genoemd en komt eveneens overwaaien uit de Verenigde Staten.
Slechte timing
Bij ons lijkt wildprojecteren vooral een goedkope mediastunt, die dus geenszins nieuw is. Ook commercieel wordt de techniek, die valt binnen guerrilla marketing, al veel langer gebruikt. Het Nederlandse kauwgommerk Sportlife liet al in 2006 vanuit een rijdende bus een skateboarder projecteren, die daardoor over gebouwen leek te skaten. In 2019 dook in verschillende wereldsteden het logo van Batman op. De stripheld in het vleermuispak vierde toen zijn tachtigste verjaardag en de wildprojecties gingen viraal om de film The Dark Knight te promoten.
Van Dyck: ‘Het weer tot leven wekken van Jean-Luc Dehaene met artificiële intelligentie door CD&V was wél echt een nieuwe gedurfde campagnetechniek. De burger vraagt zich bij dat soort dingen steeds af: waar is de inhoud, en moet dat met mijn belastinggeld?’
Dat de stunt plaatsvond in dezelfde week waarin Vooruit voorstelde om dure reclame door politieke partijen op sociale media te verbieden, noemt Van Dyck ‘een bedenkelijke timing’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier