Hou het gezellig op oudejaar: herlees de 12 scherpste opiniestukken van 2023

‘Ik weet niet meer wat er mag en niet mag, omdat er zoveel wél mag, van mensen die ik niet mag, en graag in gezicht uitlach.’

Er verschenen weer veel goeie stukken in The Economist en Le Monde, maar geen observatie was dit jaar zo raak als de strofe van de Nederlandse rapper Faberyayo in het nummer ‘Dat mag niet’ van De Jeugd van Tegenwoordig.

Maar wie zich ingraaft in zijn loopgraaf of terugtrekt in zijn bubbel, loopt veel meer kans om op een dag ruw te ontwaken. En dat terwijl de meeste meningen ook maar een openingszet zijn, een uitnodiging tot debat. Zelfs het kleinste cultuuroorlogje kan bijgelegd worden, door even het eigen Grote Gelijk aan de kant te zetten.

Want net een steeds complexer wordende wereld is het veel uitdagender om echt te proberen begrijpen hoe de andere denkt, en wie weet, tot wederzijds begrip te komen. Misschien iets voor deze eindejaarsperiode?

Veel plezier met de 12 scherpste opiniestukken van 2023.

1. ‘Een onschuldige foto? Hoe AI online kindermisbruik in de hand kan werken’

‘Online foto’s kunnen verzameld worden in gigantische collecties. Terwijl traditionele risico’s al relatief bekend zijn, heeft de opkomst van artificiële intelligentie voor een hele resem aan bijkomende gevaren gezorgd’, waarschuwt expert cyber security Jonas Bauters.

2. ‘Boeren moeten niet schrikken dat hun veld een vijver wordt’

Bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans begrijpt niet dat velen de natuur als een probleem blijven zien, terwijl ze net een deel van de oplossing is.

3. ‘Moeten alleen nog leerkrachten en verpleegkundigen een betaalbaar huis krijgen?’

In Amsterdam staat een prachtig gebouw waar alleen mensen met een essentieel beroep mogen wonen. ‘Leuk voor hen, maar dat verandert niet aan het tekort aan leerkrachten en zorgwerkers’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman in haar column De Zoetzure Dinsdag.

4. ‘Het verhaal van Damiaanactie is het pijnlijke verhaal van consultants. Véél consultants’

Een jaar nadat Knack de wantoestanden bij Poverello aan het licht heeft gebracht, onthulden we hoe een andere bekende Belgische liefdadigheidsvereniging flink uit de bocht ging, schrijft hoofdredacteur Bert Bultinck.

5. ‘Bart De Wever is kosmopolitischer dan Tom Lanoye denkt’

‘Wanneer De Wever door Barcelona wandelt, onderdrukt hij vast zijn innerlijke Koen Kennis’, denkt politiek journalist Tex Van Berlaer.

6. ‘Het is niet door de kiosk weg te halen, dat er geen drek meer zal zijn’

‘Een beschaafde stad zorgt er minimaal voor dat burgers en bezoekers op een menswaardige wijze naar toilet kunnen’, schrijft auteur Margot Vanderstraeten. Ze staat stil het verdwijnen van de kiosk op de Groenplaats in Antwerpen. Volgens het Antwerps stadsbestuur is de kiosk in een openbaar toilet veranderd. Op verschillende plaatsen in Vlaanderen zijn de kiosken bedreigd.

7. ‘Van zindelijkheid tot seksuele opvoeding: hoe moeten leerkrachten omgaan met de lichamelijke functies van al die kinderlijfjes?’

Er lijkt op school hoe langer hoe minder ruimte te zijn te zijn voor het lichaam van kinderen op school’, schrijft pedagoog Philippe Noens naar aanleiding van het protest in Wallonië tegen lessen seksuele opvoeding.

8. ‘Vragen bij een Kamerpensioen? Er is niets geheimzinnigs aan dit verhaal’

‘Is er eigenlijk iemand die de toelichtingen bij de begroting nog leest?’ vraagt professor Herman Matthijs (VUB en UGent) zich af. Hij verbaast zich over de commotie die ontstaan is over de toekenning van de veelbesproken pensioenbonussen voor onder meer gewezen kamervoorzitters Herman De Croo en Siegfried Bracke.

9. ‘Als burgemeesters voor rechter spelen, komen mensenrechten in het gevaar’

‘Het is geen goed idee om burgemeester toe te laten om louter op basis van vermoedens de fundamentele vrijheden van burgers te beknotten’, waarschuwen Martien Schotsmans en Laurens Lavrysen van het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens.

10. ‘Ja, er is sprake van klassenjustitie in de zaak-Sanda Dia (maar om een andere reden dan u denkt)’

Werkstraffen en geldboetes: daaruit bestonden de straffen voor de Reuzegommers in de zaak-Sanda Dia. ‘Was de straf te mild?’, vraagt justitiewatcher Hugo Lamon. ‘We moeten ons eerder afvragen of er in het algemeen niet te streng wordt gestraft.’

11. ‘Melding van het allereerste woke-incident: wat voor namen kies ik in examenvragen?’

Aan de hand van een concreet voorbeeld laat sociaal psycholoog Alain Van Hiel op ironische wijze de moeilijkheden zien waar een meldpunt voor woke-incidenten mee te maken  kan krijgen. (Tussen haakjes: Weet iemand nog wat ‘woke’ wil zeggen?)

12. ‘Slimme kiezers meer stemmen geven dan andere: waarom niet?’

‘Het is een taboe om het verdict van de kiezer in twijfel te trekken’, schreef Knack-columnist Peter Casteels in de aanloop naar de campagne voor de verkiezingen in 2024. ‘Maar vandaag moeten zélfs de Belgen die zichzelf onbevoegd verklaren over politiek, of in ieder geval niet willen gaan stemmen, volgens de letter van de wet tóch opdagen aan de stembus.’