Factcheck Factcheck Factcheck: nee, er was geen ‘illegaal met leefloon’ op televisie in Play4-reeks Niveau 4 Volgens de website V-Nieuws is in de Play 4-reeks Niveau 4 een ‘dealende illegaal’ te zien die ‘OCMW-steun trekt’. Dat klopt niet. De jongeman in kwestie verblijft niet onwettig in ons land: hij behoort tot een Syrisch gezin dat in 2018 het statuut ‘subsidiaire bescherming’ verkreeg. De jongen is nog minderjarig en ten laste van zijn ouders. Hij kan dus geen leefloon krijgen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het klopt niet dat 40 Oekraïense kinderen gestorven zijn bij geheime vaccinproeven van Pfizer in Kiev Op sociale media circuleert de bewering dat vaccinproducent Pfizer in Kiev geheime proeven zou hebben opgezet waarbij 40 Oekraïense kinderen zouden overleden zijn. Dat klopt niet. Het blijkt te gaan om een verzonnen verhaal dat via een netwerk van Russische websites de wereld werd ingestuurd.
Technologie Technologie Rel over 'fake' AI-journalisten bij Amerikaans tijdschrift Sports Illustrated: 'Dit zal de komende jaren nog veel meer gebeuren' Het Amerikaanse magazine Sports Illustrated kreeg deze week veel kritiek, toen bleek dat er artikels op zijn website waren geschreven door ‘fake’ journalisten, gecreëerd door artificiële intelligentie (AI). ‘Geen verrassing’, zegt journalist en factchecker Rien Emmery.
Wereld Wereld AI en de Gazastrook: van propaganda tot twijfel zaaien met (deep)fake beelden Beeldgeneratoren op basis van artificiële intelligentie kunnen valse maar geloofwaardige en zelfs fotorealistische beelden creëren. Ook in de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar het échte gevaar ligt nog elders.
Factcheck Factcheck Factcheck: viraal filmpje bewijst niet dat ‘knutselraketten’ van Hamas betaald zijn met westerse hulp Op X deelt Vlaams Parlementslid Sam van Rooy (Vlaams Belang) een filmpje waarin Hamasstrijders met graafmachines stalen buizen uit de grond halen en die tot raketten verwerken. Volgens Van Rooy zijn die buizen en dus ook die raketten betaald met buitenlandse hulp, maar daarvoor bestaat geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat een elektrische auto de brand op het vrachtschip voor de Waddeneilanden heeft veroorzaakt Verschillende media hebben gemeld dat de zware brand op een schip voor de kust van de Nederlandse Waddeneilanden zou zijn ontstaan door een elektrische auto. Die conclusie blijkt voorbarig en is waarschijnlijk gebaseerd op de verkeerde interpretatie van een uitspraak van een woordvoerster van de Nederlandse kustwacht. De oorzaak van de brand is op dit moment nog niet bekend.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze tv-reportage verspreidt geen leugens over de temperatuur op Corsica Volgens Twitterposts zou een Franse tv-reportage liegen over de temperaturen op Corsica. Op beelden van de zender zien we ‘32°C’, terwijl de reportage ons zou voorhouden dat het 42 graden warm is op het Franse eiland. Van leugens blijkt geen sprake: de reportage vermeldt wel degelijk de 32 graden (aan de kust), terwijl de 42 graden op een ander tijdstip en op een warmere plaats (in het binnenland) werd opgemeten.
Factcheck Factcheck Factcheck: virale afbeelding met Armand Pien bewijst niet dat weerbericht nu ander advies geeft dan 40 jaar geleden Op sociale media doet een afbeelding de ronde die suggereert dat voormalig VRT-weerman Armand Pien in 1982 zou hebben gezegd dat 32 graden ‘lekker weer’ was om te wandelen in de natuur. Anno 2023 zou hetzelfde weer, volgens de afbeelding, aanleiding geven tot alarmerende waarschuwingen. De realiteit blijkt genuanceerder.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Spaans minister Teresa Ribera vloog niet met privéjet naar klimaatbijeenkomst in Valladolid Op sociale media wordt gezegd dat de Spaanse minister van Ecologische Transitie Teresa Ribera op 10 juli naar een klimaatbijeenkomst in het Spaanse Valladolid zou zijn gevlogen met het officiële vliegtuig van de Spaanse regering. Dat klopt niet: Ribera reisde met de auto en het regeringsvliegtuig voerde die dag een oefenvlucht zonder passagiers uit.
Nieuws Nieuws Factcheck: deze brand in Lyon had niets te maken met de recente rellen Op sociale media circuleren beelden van een zware brand in de buurt van de Franse stad Lyon, die zou zijn aangestoken door oproerkraaiers tijdens de recente rellen in Frankrijk. Dat klopt niet: de brand die we in de video zien was het gevolg van plasticafval dat vuur vatte in een opslagplaats waar geen relschoppers in de buurt waren geweest.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, dit spandoek hangt naast de Nederlandse ambassade in Moskou (maar met Russische tekst) Volgens berichten op sociale media hangt naast de Nederlandse ambassade in Moskou een spandoek met daarop de vraag waar Nederland was tussen 2014 en 2022, ‘toen onschuldige kinderen stierven in de Donbas’. Dat spandoek hangt er inderdaad, zij het met de tekst in het Russisch.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Franse president Macron heeft geen totaalverbod afgekondigd op het melden van de recente rellen op sociale media Volgens virale Twitterberichten zou de Franse president Emmanuel Macron naar aanleiding van de recente Franse rellen ‘een totaalverbod hebben afgekondigd op het melden van gebeurtenissen op sociale media’. Dat is onjuiste informatie, mogelijk gebaseerd op een vervalste politiemededeling. Macron heeft wel in de media verklaard dat hij een tijdelijke beperking niet uitsluit.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit ‘kikkerlogo’ betekent niet dat een voedingsmiddel insecten bevat Op sociale media wordt gewaarschuwd voor een logo met een kikker: het zou betekenen dat een voedingsmiddel insecten bevat. Dat klopt niet: het bewuste logo is dat van de Rainforest Alliance. Het geeft aan dat een voedingsmiddel op een duurzame manier is geproduceerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen plundering van een Franse supermarkt Op Twitter gaat een filmpje rond waarin we de plundering zouden zien van een supermarkt tijdens de recente rellen in het Franse Nanterre. Dat klopt niet: de video werd gemaakt in Brazilië, tijdens een wedstrijd waarbij je zo snel mogelijk je winkelkar moet vullen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het Wereld Economisch Forum heeft niet opgeroepen om de Bijbel te laten herschrijven met AI Het alternatieve nieuwskanaal FrontNieuws schreef onlangs dat het Wereld Economisch Forum (WEF) heeft opgeroepen om ‘de Bijbel te verbieden’ en ‘een op feiten gecontroleerde versie zonder God uit te geven’. Dat klopt niet. Frontnieuws baseert zich op een interview met de Israëlische historicus Yuval Noah Harari dat verkeerd wordt geciteerd en uit zijn context wordt getrokken.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat scheepsbrand iets te maken heeft met elektrische auto’s Online circuleert een video van een scheepsbrand die, volgens de bijschriften, het gevolg zou zijn van de combinatie van zout water en batterijen van elektrische auto’s. Het blijkt te gaan om een oud filmpje uit 2016. Het toont een brand op een vrachtschip die het gevolg was van een kortsluiting. Over een mogelijke link met elektrische auto’s is niets terug te vinden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de ministerraad heeft geen ‘bemiddelaar voor conflicten op het werk’ aangesteld Volgens een verslag dat Kamerlid Theo Francken (N-VA) via sociale media heeft verspreid, zou er tijdens de ministerraad die volgde op een veelbesproken incident tussen de topministers Frank Vandenbroucke en Vincent Van Quickenborne een ‘bemiddelaar sociale, verbale en fysieke conflicten op het werk’ zijn aangesteld. Dat klopt niet. Het bewuste verslag is vervalst, en Francken liet later weten dat het om satire ging. Ondertussen was het bericht al volop gedeeld door mensen die geloofden dat het verslag authentiek was.
Technologie Technologie Iedereen factchecker? Op Twitter kan het, mét kinderziektes Twitter zet sterk in op Community Notes, een vorm van contextuele factchecks die twitteraars zelf mogen schrijven. Dat loopt niet altijd goed af.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat er zich een beer in het Oostenrijkse dorp Sankt Anton bevond Op Whatsapp circuleert een afbeelding van een beer die zich in het Oostenrijks skidorp Sankt Anton zou hebben vertoond. De echtheid van de foto wordt betwist. Meerdere bronnen stellen dat de beer in de buurt van het dorp is geweest, maar geen enkele bevestigt dat hij ook in het dorp zelf is gezien. Manipulatie van de foto valt niet te bewijzen, vanwege de lage beeldkwaliteit. Voor de echtheid van de foto is daarom geen bewijs.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze uitspraak over de jeugd is geen citaat van Socrates Op Twitter nam co-voorzitter van Groen Jeremie Vaneeckhout het onlangs op voor de jeugd. Hij deed dat met een citaat dat hij verkeerdelijk toeschreef aan Socrates. Toen bleek dat het niet om de woorden van de Griekse filosoof ging, verwijderde Vaneeckhout zijn tweet. Elders op het internet circuleert het nepcitaat al jaren.
Maatschappij Maatschappij Na Bud Light-controverse met transvrouw: activisten proberen 'woke' bedrijven te boycotten Over de traditionele Pride-maand van de lgbtqi+-gemeenschap valt dit jaar de lange schaduw van online ‘antiwoke’-activisten. Ook bedrijven delen in de klappen, en niet altijd op basis van feitelijke informatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, bij de productie van een elektrische auto wordt niet 70 procent meer CO2 uitgestoten dan bij een auto met een klassieke motor De Britse acteur en columnist Rowan Atkinson schreef onlangs in The Guardian dat de CO2-uitstoot bij de productie van elektrische auto’s 70 procent hoger ligt dan bij een benzinewagen. Dat is overdreven. Volgens experts gaat het om gemiddeld 50 procent. Analyses over de milieuvriendelijkheid van e-auto's moeten bovendien rekening houden met de volledige levenscyclus van de auto, zeggen specialisten.
Technologie Technologie Mogen AI-beelden gebruikt worden in politieke en maatschappelijke campagnes? Mogen toepassingen van artificiële intelligentie (AI), zoals kunstmatige beelden, gebruikt worden in politieke en maatschappelijke campagnes? En wat zijn de risico’s van regelgeving voor AI?
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat gratis kippen het Diestse huishoudafval met 100 ton verminderden Op TikTok gaan al jarenlang video’s viraal over ‘een Belgische stad waar 2000 gezinnen elk drie kippen adopteerden’ en zo de hoeveelheid huishoudelijk afval in de eerste maand al met 100 ton zouden hebben verminderd. Het klopt dat in 2005 in Diest 2650 gezinnen kippen in huis haalden, maar voor de 100 ton minder huishoudelijk afval bestaat geen bewijs.
België België Waarom Jeremie Vaneeckhout (Groen) een nepcitaat van Socrates gebruikte Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout nam het met een nepcitaat van Socrates op voor de jeugd. Maar Socrates verdient beter.
Technologie Technologie Waarom Elon Musk lachende kakjes naar journalisten stuurt Sinds de overname door Elon Musk heeft de koers die Twitter volgt het platform kwetsbaarder gemaakt voor desinformatie. Musk zelf gebruikt het platform in een boksmatch met de mainstreammedia.
Technologie Technologie Stemmen klonen met AI: een vertrouwde stem is niet langer betrouwbaar Stemmen klonen met artificiële intelligentie brengt niet alleen de muziekindustrie maar ook de hele samenleving op onbekend terrein.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze afbeelding van Julian Assange is gemaakt met AI Op het internet circuleert een foto van WikiLeaks-klokkenluider en internetactivist Julian Assange. Volgens de bijschriften zou het gaan om een recent beeld, gemaakt in de Londense gevangenis waar Assange al vier jaar opgesloten zit. Dat klopt niet. Het gaat om een vervalste foto, gemaakt met artificiële intelligentie.
België België Van kledij tot beddengoed: mensen bang maken van straling is big business Kwakzalvers en schimmige bedrijfjes beweren je te kunnen beschermen tegen de gevolgen van stralingsbronnen. Maar hun dure producten werken niet en zijn soms zelfs gevaarlijk.
