Een balans na New Hampshire: wat zijn de zeges van Sanders en Trump echt waard?

Moet Hillary Clinton zich zorgen beginnen maken na de eclatante overwinning van Bernie Sanders? Hoe moeten we aan Republikeinse kant het resultaat van Donald Trump inschatten? En wat met Marco Rubio, die gelanceerd leek, maar nu zwaar onderuit gaat? Hoogleraar Amerikaanse politiek (KU Leuven) Bart Kerremans maakt een balans op na de voorverkiezingen in New Hampshire.

Het blijft ook na de voorverkiezingen in New Hampshire erg spannend in de strijd om de nominaties voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Bij de Democraten wint Bernie Sanders, die in Iowa maar zeer nipt verloor van Hillary Clinton, overtuigend met maar liefst 60 procent van de stemmen, tegenover 38 voor de voormalige First Lady en minister van Buitenlandse Zaken.

Aan Republikeinse kant is Donald Trump de overduidelijke triomfator met 35 procent, gevolgd door John Kasich (16 procent) en Ted Cruz (12 procent). Zowel Sanders als Trump heeft dus zijn favorietenrol op basis van de peilingen waargemaakt. Lees meer over de voorverkiezingen in New Hampshire.

Hoogleraar internationale relaties (KU Leuven) en Amerikakenner Bart Kerremans maakt voor Knack.be een stand van zaken op na de tweede voorverkiezing.

De grote vraag na New Hampshire is: moet topfavoriete Hillary Clinton zich zorgen beginnen maken over haar concurrent Bernie Sanders, die aanvankelijk weinig kansen werd toegedicht, maar slechts nipt verloor in Iowa en nu verpletterend uithaalt.

Volgens Kerremans mogen we ons niet laten verblinden door de hoge score van Sanders in de ‘Granite State’. Hij acht het nog altijd ‘weinig waarschijnlijk’ dat Sanders met de Democratische nominatie voor de presidentsverkiezingen aan de haal kan gaan.

‘Eigenlijk was zijn nipte nederlaag in Iowa verrassender dan deze zege. Het probleem van Sanders is dat hij scoort in twee relatief dunbevolkte staten waar vooral blanke kiezers wonen. Bij minderheden zoals Hispanics en Afro-Amerikanen, waar de Democraten veel kiezers halen, heeft hij het moeilijk om door te stoten. In de volgende voorverkiezingen (Nevada, South Carolina en Super Tuesday – zie kader onderaan, nvdr.) zullen de kansen van Clinton aanzienlijk verbeteren.’

Een en ander betekent niet dat Sanders knappe scores in Iowa en New Hampshire geen effect hebben, benadrukt Kerremans. ‘Hij dwingt Clinton om meer positie in te nemen, en dan vooral meer naar links op te schuiven.’

Sanders voerde ook veel campagne in Iowa en New Hampshire, in de hoop daar een momentum te creëren. ‘Dat lukt hem ook, maar volgens mij niet in voldoende mate. Het fenomeen Sanders is zeker en vast sterker dan gedacht, maar waarschijnlijk niet zo sterk dat het de beslissing bij de Democraten zal bepalen.’

Twee zaken die opvallen bij de Republikeinen, zijn de knappe tweede plaats van de minder bekende John Kasich en de zwakke vijfde plaats van Marco Rubio, die toch gelanceerd leek na de caucussen in Iowa.

Wat Kasich betreft, is ook enige nuance op zijn plaats. Kerremans: ‘Hij heeft alles ingezet op New Hampshire, hij heeft daar veel campagne gevoerd met de bedoeling van een momentum op de bouwen. Maar zijn resultaat is niet goed genoeg, in die zin dat hij niet incontournable wordt onder de zogenaamde establishmentkandidaten.’

Het opvallendste resultaat in New Hampshire is voor Kerremans dat van Rubio. ‘Hij stelt teleur en is de grote verliezer. Dat heeft heel veel te maken met zijn zwakke optreden in het Republikeins debat van afgelopen weekend, hij was duidelijk onvoldoende voorbereid. Rubio heeft zich laten afmaken door Chris Christie en dat is vreemd, omdat het vooraf duidelijk was dat die zwaar op hem zou inbeuken.’

De grote winnaar is voor Kerremans dan ook Donald Trump, en wel om twee redenen. Enerzijds wegens het resultaat op zich, anderzijds omdat onder de establishmentkandidaten het kaf niet van het koren gescheiden wordt.

‘Kasich, Christie, Rubio, Jeb Bush en mindere mate ook Carly Fiorina vechten in principe allen voor dezelfde groep kiezers. Zolang daar geen duidelijke favoriet naar voor komt en elke keer een andere kandidaat de kop opsteekt, is dat een ideale situatie voor Trump en voor Ted Cruz. Ik geloof nog altijd dat die favoriet uiteindelijk toch Rubio zal worden, het zal alleen langer duren.’