Simon Demeulemeester

Waarom minister-president Jambon het stikstofdossier moet evacueren uit zijn regering

Landbouw- en milieuorganisaties kwamen tot een akkoord over het nieuwe Mestactieplan. Laat hen ook het stikstofakkoord sluiten, stelt Simon Demeulemeester, adjunct-hoofdredacteur van Knack, voor.

Het was gisteravond een streepje goed nieuws in een week vol politiek drama. Tussen 20.02 en 20.07 uur stuurden zowel Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, Boerenbond, het Algemeen Boerensyndicaat als Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA) een persbericht: er is een principeakkoord over het nieuwe mestactieplan. Ook Groene Kring, Jabs, BioForum, het VAC en de West-Vlaamse Milieufederatie zaten mee aan tafel. Deze coalitie van milieu- en landbouworganisaties zorgen, zacht uitgedrukt, voor een eerder kloek draagvlak.

Dat is belangrijk en hoopgevend.

Eind 2022 had minister Demir die organisaties de opdracht gegeven om samen een akkoord te sluiten. Dat akkoord moet leiden tot een mestactieplan dat tegemoetkomt aan de Kaderrichtlijn Water (veiligstellen watervoorraden en waterkwaliteit) en de Nitraatrichtlijn (watervervuiling door nitraten afkomstig van de landbouw verminderen en voorkomen).

Water is een niet te overschatten uitdaging voor Vlaanderen, om het woord ‘probleem’ niet te gebruiken. De grondwaterstanden zijn vaak alarmerend laag, we slagen er niet in om het water dat uit de hemel valt lang genoeg vast te houden, we zijn tegelijk kwetsbaar voor droogte én voor overstromingen, en onze waterkwaliteit is op ecologisch vlak dramatisch. Van de 506 Vlaamse waterlichamen is de toestand van amper 2 ecologisch goed te noemen (cijfers 2020).

Als landbouw- en milieuorganisaties in deze levensbelangrijke kwestie tot een akkoord kunnen komen, waarom is het stikstofdebat dan ‘totaal ontaard’, zoals een ingewijde het noemt? Het is tijd voor een andere aanpak. Een aanpak waarover binnen het MAP-overleg is gepraat: is het geen idee om ook het stikstofdossier weg te halen bij de partijpolitiek?

Dat is een uitstekend idee. Bijvoorbeeld in een variant op het sociaal overleg. De burgers van dit land hebben daar generaties lang de sociaal-economische vruchten van geplukt. Het is waar, de afgelopen jaren ontaardde ook dat geregeld in een totale blokkering. Maar in de beste der werelden sluiten vakbonden en werkgevers er akkoorden in het belang van iedereen.

Dit is geen antipolitiek voorstel. Jean Luc Dehaene, de naam valt bepaald niet te weinig in commentaarstukken dezer dagen, werd ‘de loodgieter’ genoemd. Zijn opvolgers zouden eens in de alaambak van ons systeem moeten duiken. Die is rijkgevuld met tradities en structuren die van een democratie een welvaart creërende democratie maken. Het sociaal overleg, dat spel tussen middenveld en politiek, is er slechts één van.

Dé vraag van vandaag is: hoe houden we de boel nog bij elkaar? Het ‘redelijke centrum’, schreef collega Walter Pauli eerder deze week, lijkt bijzonder goed bezig om te willen bewijzen dat de uitersten gelijk hebben. Oud-Kamervoorzitters strijken illegale dan wel onethische bonussen op waar veel gewone gepensioneerden alleen maar van kunnen dromen. De belangrijkste politicus van dit land begrijpt staatsmanschap als: boekjes schrijven over het spook ‘woke’. Vakbondsleiders maken zonder blozen gebruik van discutabele pensioenregelingen.

Wij zijn elkaars bondgenoten’, lieten boeren en natuurbeschermers optekenen in een gesprek met Knack over Boer zoekt natuur, natuur zoekt boer’, een prachtig initiatief van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) en Natuurpunt. Doop in die sfeer het sociaal overleg om tot leefbaarheidsoverleg.

Van Boerenbond tot Natuurpunt, zet ze samen aan tafel in een van de vele prachtige boerderijen die ons platteland rijk is. Op tafel een maaltijd van lokale komaf, in de glazen echte melk van de koe of een lokaal gebrouwen bier. Hoeve-ijsje toe. Wat kan een akkoord, in het belang van iedereen, dan nog in de weg staan?

Partner Content