Vlaams minister-president Jan Jambon is ervan overtuigd dat het stikstofakkoord wel degelijk perspectief biedt voor de landbouwsector. Jambon herinnert eraan dat aan het akkoord een prijskaartje van 3,6 miljard euro hangt. En dat geld dient onder meer om twee derde van de investeringen bij jonge boeren te dragen.
Tegen alle verwachtingen in bereikte de Vlaamse regering vrijdag een stikstofakkoord. ‘Binnen de ploeg zijn er geen wonden geslagen’, stelde Jambon zondag in De Zevende Dag op Eén. ‘Ik had uiteraard liever gehad dat de zaak sneller was afgerond. Maar als je dan een akkoord sluit, dan is veel van het wordingsproces vergeten. Ik ben geen rancuneus man.’
De discussie blokkeerde over de ongelijke vergunningsdrempels voor landbouw en industrie en het principe van het extern salderen. Dat is het principe waardoor de uitstootrechten van een stoppende landbouwer deels kunnen doorschuiven naar andere boeren. Die twee knelpunten, waar CD&V op bleef hameren, worden nu in een apart onderzoek (openbaar onderzoek en milieueffectenrapport) gestoken.
Perspectief
Twee dagen later blijken er binnen de landbouwsector nog heel wat twijfels en zorgen te bestaan. ‘Natuurlijk is er perspectief’, benadrukt de minister-president. Het zijn volgens hem niet die twee punten alleen die voor dat perspectief moeten zorgen. Een van die zaken is de investeringsondersteuning. ‘Voor jonge boeren tot 45 jaar zal twee derde van de investeringen door de belastingbetaler worden betaald. Bij oudere boeren is dat de helft’, luidde het.
Enkele uren nadat de Vlaamse ministers opgelucht hun akkoord aan de pers voorstelden, mengden partijvoorzitters Sammy Mahdi (CD&V) en Bart De Wever (N-VA) zich al in de debatten. Daarbij rees de vraag of er nu effectief zoveel aan het akkoord is veranderd tegenover een week geleden, toen de regering op haar laatste benen leek te lopen, en of CD&V alsnog iets extra uit de brand heeft gesleept.
Elke voorzitter speelt zijn rol en in zo’n complex dossier is het logisch dat er ruggespraak is met de hoofdkwartieren, zei Jambon, ‘maar ik geloof oprecht dat het akkoord rond de tafel is gesmeed’, aldus de Vlaamse regeringsleider. Hij benadrukt dat CD&V ‘absoluut niet met een dode mus is weggestuurd (…) We hebben elkaar in de ogen gekeken en gezegd dat we het op deze manier gaan doen.’
De minister-president gaf toe dat hij was geschrokken van de tussenkomst van viceminister-president Hilde Crevits (CD&V) tijdens het debat in het Vlaams parlement eerder deze week. Een scherpe Crevits stelde toen dat je geen akkoord kan sluiten als je één partij tegen de muur kwakt – een reactie op een eerdere speech van Jambon in datzelfde parlement. ‘Daar schrok ik van. Die had ik niet zien aankomen’, aldus Jambon. ‘Maar ondanks de dingen die zijn gedaan en gezegd, hebben we de modus kunnen vinden en de finale landing ingezet. Het is het resultaat dat telt.’
Demir
Ook zijn partijgenote Zuhal Demir, tevens minister van Omgeving, wil de bladzijde omdraaien. Demir toonde zich in de studio van VTM Nieuws eerder verzoenend. Afgelopen vrijdag had ze nog verklaard dat er een ‘vierde macht’ mee aan tafel zat – doelend op de Boerenbond – en liet ze uitschijnen dat er maar weinig aan het oorspronkelijke voorstel was veranderd. Zondag luidde dat de onderzoeken aan het voorstel zijn toegevoegd en als daaruit een gunstige impact op het milieu blijkt, dan kan het soepeler vergunningskader in 2025 worden ingevoerd, al wil Demir ook ‘geen loze beloftes’ doen.
De minister weerlegde wel het beeld van lege winkelrekken dat door het stikstofakkoord zou ontstaan. Daarbij haalde ze het voorbeeld aan van aardappelen, waar slechts een kleine fractie voor eigen binnenlands gebruik is. ‘Natuurlijk gaan we nog eten hebben. Welke overheid zou zo’n domme beslissing nemen?’
