Jonathan Holslag

Jonathan Holslag: ‘Met aanslagen Hamas dreigt een nieuwe brandhaard nabij Europa op te laaien’

Jonathan Holslag Politoloog en publicist.

Zal de terreurgolf van Hamas ook de rest van de regio in brand zetten? Het doemscenario is een mix van Israëlische vergeldingsdrang, Iraanse kernwapens en het Witte Huis in verkiezingsmodus.

Het is moeilijk te vatten dat Israël de terreuruitbraak van dit weekend niet zag aankomen. Maar het stond vast dat de Gazastrook geweld zou blijven uitbraken. Voor de ruim 2 miljoen inwoners is de toestand jaar na jaar schrijnender geworden. 80 procent van de bevolking is straatarm, de helft zit zonder werk. Elke familie betreurt wel een slachtoffer van geweld. Terreurorganisaties als Hamas bieden in die uitzichtloze toestand bijna als enige perspectief op overleven en vergelding. Dat is geen vergoelijking, wel een gedeeltelijke verklaring.

We kunnen ons suf piekeren over hoe het ooit zo mis is kunnen lopen. De geschiedenis van elk conflict dat langer dan een eeuw aansleept, is complex. De essentie van deze crisis is dat het Israël lukte om de machtigste staat van de regio te worden, die macht heeft gebruikt om de Palestijnen samen te drijven in gebieden als Gaza, internationale akkoorden heeft gedegradeerd tot een vodje papier en het Palestijnse verzet door zijn militaire suprematie weinig andere opties laat dan het drieste terrorisme waar we recent getuige van waren.

De komende weken en maanden zal Israël op een verpletterende wijze vergelding nemen voor de aanslagen van Hamas, waarop Hamas wederwraak kan nemen op de talrijke Israëlische gijzelaars die het in handen heeft. De vraag is nu vooral of die spiraal van gruwel tussen Israël en Hamas ook de rest van de regio in brand zal zetten. Daarbij moeten we drie factoren voor ogen houden.

De eerste is de impact van die spiraal op de Arabische landen en hun leiders. Egypte, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en tal van andere staten probeerden de voorbije jaren hun betrekkingen met Tel Aviv te normaliseren. Als Israël een bloedbad in Gaza aanricht, zullen zij die ruimte van hun onderdanen niet krijgen.

De tweede factor betreft Hezbollah. Als die organisatie vanuit Libanon een tweede front opent, riskeren we een complexe en langdurige oorlog.

De derde factor blijft de belangrijkste: Iran. Het lijkt er steeds meer op dat Teheran de afgelopen jaren steun heeft geleverd aan Hamas. Als Israël zijn vizier op Iran richt, ketst de Iraans-Amerikaanse achterdeurdiplomatie af en zal Iran de ontwikkeling van kernwapens opnieuw op volle kracht verderzetten.

Dat blijft het slechtst denkbare scenario: een combinatie van Israëlische vergeldingsdrang, Iraanse kernwapens én het Witte Huis in verkiezingsmodus. Na Oekraïne en na de Balkan dreigt een nieuwe brandhaard nabij Europa op te laaien.

Partner Content