PFOS: ‘OVAM was in 2017 gekant tegen infocampagne voor bewoners’

Ben Weyts en Joke Schauvliege (met Hilde Crevits) in december 2017

In een nota aan de Vlaamse regering van toenmalig minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) wordt beschreven dat de Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel (BAM) extra kosten maakt om de vervuilde gronden op Linkeroever te saneren. De kosten worden op dat moment, 22 december 2017, op 30 tot 50 miljoen euro geraamd.

BAM, de toenmalige naam van Lantis, werkte in 2017 aan een budgettair plan over bijkomende opdrachten en kosten, die niet rechtstreeks verbonden waren aan de bouw van de Oosterweelverbinding. Het ging onder meer om de constructie van een parkeergebouw, waar eerst een gelijkgrondse P&R was voorzien.

Maar in de nota wordt ook melding gemaakt van de verontreiniging in de buurt van de 3M-fabriek in Zwijndrecht. ‘Bij verkennend bodemhygiënisch onderzoek is in het projectgebied een (historische) bodem- en grondwaterverontreiniging aangetroffen van PFC’s (chemicaliën met waterafstotende eigenschappen, red.) met saneringsplicht, en werd BAM geconfronteerd met een verstrengd normenkader voor de behandeling van opgepompt grondwater’, valt te lezen in de nota. Die vermeldt voorts dat BAM in onderhandeling is met het bedrijf dat de verontreiniging heeft veroorzaakt. ‘Ondanks de maatregelen en vergoedingen die het bedrijf ten laste neemt, zal er een saneringsplicht blijven voor BAM, die louter het gevolg is van het grondverzet voor de infrastructuurwerken Linkeroever, en zonder dewelke deze sanering niet nodig was geweest.’ De totale kosten, voor het inkapselen van de gronden en het saneren van het grondwater, worden op dat moment ingeschat tussen 30 en 50 miljoen euro.

‘De kosten worden verrekend op de uitstaande schuld van BAM voor de aankoop van gronden van het Vlaamse Gewest’, vermeldt de nota.

‘Leugenachtig gedraai van Weyts’

‘Het leugenachtige gedraai van minister Weyts is schrijnend’, reageert Groen-fractieleider Björn Rzoska. ‘Op de simpele vraag of hij op de hoogte was van de dading, de overeenkomst tussen 3M en Lantis (BAM), worden we bedolven met een hoop holle vage woorden. Uit het document dat ik kon inkijken, blijkt dat hij wel degelijk helemaal op de hoogte was en de Vlaamse regering met hem.’

Bij de werken aan de Oosterweelverbinding moest de Vlaamse regering het voorzorgsprincipe hanteren en ervan uitgaan dat er gezondheidsrisco’s bestaan als vervuilde grond wordt verzet, voert Groen aan. ‘Vandaag blijkt dat ze die risico’s al kenden. Dan stil in een hoekje blijven zitten en mist spuien, is bijzonder problematisch.’

‘Infocampagne gestopt door OVAM’

Twee maanden voor Weyts zijn nota aan de Vlaamse ministers voorlegde, had er al een communicatie kunnen plaatsvinden die het rapport De communicatie die de inwoners van Zwijndrecht al in 2017 moest waarschuwen voor de PFOS-vervuiling, stootte echter op bezwaren van afvalstoffenmaatschappij OVAM, schrijft De Standaard.

Meerdere media melden dat er in oktober van dat jaar wel degelijk plannen waren om actief te communiceren over de PFOS-verontreiniging in Zwijndrecht. Een voorstel van persbericht van OVAM werd op 4 oktober van dat jaar voorgelegd aan het kabinet-Schauvliege, maar werd nooit uitgestuurd. Volgens de krant maakte OVAM zelf bezwaren tegen de communicatie. De bevolking informeren zou tot ‘concrete vragen van verontruste inwoners leiden’ over wat mag en niet mag – groenten in de tuin, kinderen die spelen op het gras – terwijl de afvalmaatschappij ‘niet over gedetailleerde gegevens beschikte in de woon­wijken om een antwoord te kunnen geven’. Bovendien bleef OVAM erbij dat alle aangetroffen concentraties op de Oosterweelwerf onder de toenmalige norm bleven.

Bijkomende onderzoeksdaden die meer duidelijkheid konden ­geven, kwamen er niet. Op 13 oktober 2017, aldus De Standaard, werd beslist om niet te communiceren en geen extra ­onderzoek te bevelen. Infoavonden, gepland vanaf 17 oktober, werden opgeschort.

Partner Content