‘Succesrijke staatsbon op één jaar zorgde niet voor hogere spaarrentes bij de grootbanken’

De Belgische staat geeft in december enkel staatsbons uit op vijf en acht jaar. En niet met een korte looptijd van één jaar, zoals die waarmee in september het fabuleuze bedrag van 22 miljard euro werd opgehaald. U herinnert zich nog wel waarom die staatsbon met zo’n korte looptijd toen werd gelanceerd door minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V): om de banken ertoe te bewegen de rente op het spaarboekje op te trekken. Is dat dan gelukt?

Niet echt, de banken hebben de voorbije maanden de rente op spaarboekjes een beetje opgetrokken, maar kunnen zeker nog meer, zo bleek uit een studie van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA). ING België biedt een rente van in totaal 3 procent (basisrente plus getrouwheidspremie) op speciale spaarrekeningen, andere banken zoals KBC, Argenta en Keytrade Bank bieden 2,55 procent. Dat gebeurt bij die banken niet automatisch voor alle spaarboekjes, u moet er speciaal om vragen. Bovendien zijn er altijd allerlei voorwaarden om de hogere rente te krijgen.

Toch komt er geen nieuwe staatsbon op één jaar om de banken nog meer het vuur aan de schenen te leggen. De voornaamste reden is politiek: de coalitiepartners gunnen de CD&V van Van Peteghem zes maanden voor de verkiezingen geen nieuw succes. Daarnaast is de staatsbon op één jaar ook niet het beste middel om de banken aan te zetten tot meer onderlinge concurrentie en het optrekken van de spaarrentes.

Volgens de BMA bestaat er vandaag een ‘oligopolie’: de markt wordt gedomineerd door vier spelers (BNP Paribas Fortis, KBC, Belfius en ING) en dat ‘vergemakkelijkt de coördinatie tussen de belangrijkste spelers en beperkt de concurrentie.’ Ze heeft het net niet over marktafspraken tussen de banken, die verboden zijn.

De BMA formuleerde een aantal adviezen die kunnen zorgen voor meer onderlinge concurrentie en hogere spaarrentes. Zo zou er een einde moeten komen aan het systeem van de getrouwheidspremie waar u pas na 12 maanden recht op hebt en wat het inschatten van de totale spaarrente ingewikkelder maakt. U zou als klant uw IBAN-rekeningnummer moeten kunnen behouden als u van bank verandert, zoals nu al het geval is met uw telefoonnummer als u van telecomoperator wisselt. Een minister van Financiën die de banken echt concurrentieel wil maken, zou van die aanbevelingen werk moeten maken.

Van Peteghem zei vorige week dat er in maart misschien toch nog een staatsbon op één jaar komt. Wie gelooft dat zo’n staatsbon op één jaar de banken alsnog zal aanzetten om de spaarrentes te verhogen, gelooft in Sinterklaas én de Kerstman.