Hillary Clinton versleet heel veel smartphones en iPads, en op vragen van de FBI over haar e-mails antwoordde ze heel vaak dat ze het zich niet herinnerde, maar liefst 39 keer tijdens 3 uur ondervraging. Dat blijkt uit de notities die de FBI vrijgaf.
Op 2 juli trok Hillary Clinton “vrijwillig” naar FBI-kantoren waar ze drie uur ondervraagd werd over haar gebruik van een privéserver en een privémailsysteem als minister van Buitenlandse Zaken tussen 2009 en 2013. Dat ze gebruikmaakte van een eigen systeem ging in tegen de officiële regels van haar ministerie. Ze had het gedaan, zei ze, uit praktische overwegingen – omdat ze geen twee mailsystemen op haar BlackBerry kon of wilde hebben, en niet wilde reizen met twee smartphones. Ze deed het niet, zei ze ook, om dingen te verbergen.
Toen het ministerie haar mails voor archivering had gevraagd, had ze ongeveer de helft laten vernietigen – dat zouden privémails geweest zijn.
Kort na de ondervraging maakte FBI-directeur James Comey bekend dat er geen strafvervolging tegen Clinton zou worden ingesteld. Ze was weliswaar “extreem onvoorzichtig” geweest en had, tegen de wet in, geheime informatie op haar privésysteem gehanteerd, maar niets wees erop, aldus Comey, dat er intentie van misdrijf was geweest.
De zaak geraakt niet uit de actualiteit, onder meer door het traag doorsijpelen van mails, die het Clintonkamp had proberen te vernietigen.
13 smartphones en 5 iPads
De tekst van de ondervraging, plus de notities van de FBI, werden “op vraag van Hillary Clinton”, zegt haar campagne, vrijgegeven. De FBI zette vrijdagavond een gecensureerde versie online.
En er duiken enkele vreemde gegevens op. Clinton had eenvoud ingeroepen om het gebruik van een privésysteem te verantwoorden, maar haar gebruik van apparaten was blijkbaar allesbehalve eenvoudig. Volgens een medewerker reisde ze met twee telefoons, zodat ze mobiel kon telefoneren met het ene apparaat en mailen of surfen met het andere.
Ze gebruikte gedurende de vier jaar van haar ministerschap 13 smartphones en 5 iPads, waarmee ze potentieel mails verstuurde. Die grote hoeveelheid was volgens de uitleg van Clinton en haar medewerkers het gevolg van pannes. Als een apparaat niet functioneerde, stuurde ze een medewerker naar een ATT-winkel in Washington om een vervangtoestel te kopen. Vaak, aldus medewerkster Huma Abedin, keerde ze later terug naar het oude apparaat omdat ze er beter vertrouwd mee was.
Ze nam haar smartphone mee naar delen van het ministerie waar mobiele apparaten om veiligheidsredenen verboden zijn.
Het was niet altijd duidelijk waar de apparaten waren. En toen de FBI de zaak begon te onderzoeken, was geen van de dertien smartphones nog terug te vinden – dat is een van de redenen waarom de FBI geen uitsluitsel kan geven of haar mails gehackt werden. Twee van de smartphones werden door een medewerker aan diggelen geslagen, een ervan met een hamer.
Van de vijf iPads die Clinton gebruikte, zijn er wel drie teruggevonden.
Mails over drone-programma
Nog belangrijk: president Obama communiceert over een beveiligd toestel. Dat weten we omdat hij er soms grappen over maakt – zijn toestel is zo beveiligd dat het zo goed als onbruikbaar is voor “ontspannende” activiteiten. Clinton had blijkbaar nooit zo’n beveiligd toestel. Beveiligde communicatie was alleen op het ministerie beschikbaar en tijdens het weekend, of op reis, gebruikte ze haar onbeveiligde apparaten, ook om mails over het geheime drone-systeem en over drone-aanvallen te versturen naar het beveiligd systeem van de president. Dat gebeurde weliswaar in een soort codetaal. Die drone-mails zijn altijd geheim, volgens de classificatie van de FBI en waren duidelijk een punt van bezorgdheid voor FBI-chef Comey.
Clinton verklaarde dat ze niet op de hoogte was van de veiligheidsrisico’s, al bleek dat onder haar naam wel een mail naar medewerkers verstuurd was met de aanmaning om het gebruik van privésystemen te vermijden.
Vele tientallen mailketens bevatten “gevoelige informatie” en er waren dus ook heel geheime dingen op in de mails, zoals over het drone-programma.
Hersenschudding
De FBI vond 17.448 van de naar schatting 30.000 mails die vernietigd werden terug. Daarbij zijn zowel werk- als vrijetijdsmails.
Nog opmerkelijk: Clinton verklaarde dat ze niet wist dat de aanduiding ‘c’ erop wees dat verstuurde gegevens geheim waren (de c staat voor confidential). Dat is iets wat blijkbaar zelfs aan beginnende werknemers op ministerie wordt uitgelegd.
Op 39 vragen van de FBI antwoorde Clinton dat ze zich het antwoord niet kon herinneren. Daarbij vele dingen die logisch zijn na verloop van tijd maar ook:
-ze kon zich niet herinneren of haar gewezen is op de gebruikelijke procedures rond beveiliging van mails.
-ze kon zich niet herinneren of haar gewezen is op de gebruikelijke procedures bij het overmaken van haar archiefmateriaal na afloop van haar ministerschap (wat ze heel laattijdig en gedeeltelijk deed). In dit geval haalt de FBI de hersenschudding die ze eind 2012 opliep na een val en de operatie van een bloedklonter aan als reden voor geheugenverlies.
-ze kon zich niet herinneren wie van haar medewerkers toegang had tot haar BlackBerry en haar mails.
Het doorsijpelen van gegevens over haar mails helpt Clinton niet tijdens de presidentsverkiezingen. Haar voorsprong in de nationale peilingen op Trump is gezakt van pakweg 10 procent een maand geleden naar vijf procent nu. Tegelijk klimt het aantal kiezers dat een negatieve indruk heeft van haar (57 procent), en haar niet rechtuit vindt (tot 70 procent).
Archief in de post verloren
Nog een bizar element: Clinton liet de mails archiveren op een computer en een stick – met het oog om ze te gebruiken als geheugensteun bij het schrijven van een boek. Ook die archieven werden gedelete nadat het ministerie haar mails wilde archiveren. Later werden computer en stick met de post verstuurd en zijn ze in de post verloren, volgens de FBI-notities.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier