Ondanks de oproep tot uitstel van de Russische president Poetin, willen de opstandelingen in Oost-Oekraïne zondag doorgaan met hun referendum over onafhankelijkheid. Voor de interimregering in Kiev is dat een door Moskou georkestreerde ‘farce’.
Voor de pro-Russische leiders van de zogenaamde Volksrepubliek van Donetsk in het Oosten van Oekraïne is er geen weg terug. Het referendum moet en zal doorgaan. “De burgeroorlog is al begonnen”, zei Denis Pushilin, een van de leiders van de groep, geciteerd door the Washington Post. “het referendum kan daar een einde aan maken en een politiek proces in gang zetten.”
Daarmee gaan de pro-Russiche separatisten in tegen de ostentatieve wensen van Vladimir Poetin, de president van Rusland. Die had zondag verrassend opgeroepen om het referendum uit te stellen. Tegelijkertijd kondigde hij aan dat hij zijn troepen zou terugtrekken van hun posities bij de Oekraïense grens. De Navo zegt echter dat daar niets van te merken is.
Schone schijn
In Oost-Oekraïne zijn er de afgelopen week meerdere gewelddadige confrontaties geweest tussen de pro-Russisch separatisten en supporters van de interimregering in Kiev. Daarbij zijn tientallen doden gevallen en heeft Kiev het Oekraïense leger ingezet. Separatisten houden nog steeds regeringsgebouwen bezet in steden als Slavijansk, Donetsk en Loehansk.
Een van de vraagtekens is of zij wel in staat zijn om een eerlijk referendum te organiseren, zelfs als ze dat zouden willen. Twee dagen voor de stembusgang is niet eens bekend hoeveel stembureaus er zullen zijn en waar die zich bevinden. Bovendien controleren de Pro-Russische milities wel een aantal steden, maar niet de gebieden tussenin.
Vermoed wordt dan ook dat Poetin het uitstel vroeg om zich in te dekken tegen knoeiwerk vanwege zijn Oekraïense vrienden.
Tegelijkertijd vertrouwt Kiev Poetin voor geen meter. De Russische president behield zichzelf bij het begin van de crisis al het recht voor om militair tussen te komen als de Russisch-sprekende minderheden in Oost-Oekraïne bedreigd worden. Gevreesd wordt dat zijn verzoenende opstelling schone schijn is en dat hij hoe dan ook op zoek blijft naar een excuus om Oost-Oekraïne binnen te vallen.
De interimregering gaat er sowieso vanuit dat het referendum illegaal is en dus geen enkel gevolg kan krijgen. “Oproepen tot uitstel zij geen teken van geode wil, mar simpelweg een farce”, stelde het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken in een statement, geciteerd door The New York Times. “Dit scenario heeft zich al eens afgespeeld in de Krim.”
Hoogoplopende discussie
De Oekraïense inlichtingendienst gaf dan weer een opname vrij die zou moeten bewijzen dat Rusland wel degelijk achter de onlusten in het oosten van het land én het referendum zit. Het telefoongesprek, waarvan de echtheid niet bevestigd is, zou gaan tussen de ultranationalistische Russische politicus Aleksandr Barkashov, die zich in Moskou bevindt, en Dmytro Boitsov, een van de leiders van de separatisten in Donetsk.
In een hoogoplopende discussie pleit Boitsov ervoor om het referendum uit te stellen, omdat hij vreest geen militaire dekking te krijgen van Moskou. Barkashov wil het laten doorgaan, maar wil dat de uitslag vervalst wordt. “Wat ga je doen, papieren verzamelen? Dat is krankzinnig”, zegt hij. “Laten we zeggen dat 89 procent voor de Republiek Donetsk heeft gestemd en daarmee uit.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier