‘Geweld tegen vrouwen? Tijd voor een revolutie’

‘Wetgeving alleen is niet genoeg. Om het tij te keren hebben we een revolutie nodig’, schrijft Europees Commissaris voor Gelijkheid, Helena Dalli. ‘We moeten misogynie aanpakken in onze strafrechtstelsels, bij de politie, in het onderwijs, in de media, en thuis.’

Huiselijk geweld, en geweld tegen vrouwen en meisjes in het bijzonder, zijn een wijdverspreide plaag en een uiting van discriminatie van vrouwen en kwetsbare familieleden. 41 % van de vrouwen heeft er al te maken mee gehad, zo blijkt uit een recente enquête van Eurostat.

De inwerkingtreding in 2014 van het Verdrag van Istanbul, dat dit soort geweld wil voorkomen en bestrijden, was een belangrijke stap om ook nationale wetgeving op dit vlak te versterken. De EU ondertekende het Verdrag in 2017, maar de toetreding stagneerde een aantal jaren in de Raad.

Drie weken geleden is daar verandering in gekomen. De Raad zet nu vaart achter toetreding tot het Verdrag. Dankzij de ratificatie van het Verdrag van Istanbul zal de EU haar internationale normen kunnen handhaven en zelf uitgebreide wetgeving ontwerpen. De verplichtingen van het Verdrag zullen in alle EU-beleidsterreinen worden geïntegreerd.

Daarnaast heeft de Europese Commissie precies een jaar geleden een richtlijn voorgesteld om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te bestrijden. De richtlijn voorziet in gemeenschappelijke minimumnormen voor alle lidstaten op het gebied van preventie, bescherming, slachtofferhulp, toegang tot de rechter, samenwerking en coördinatie van diensten. Dankzij de richtlijn worden geweld tegen vrouwen strafbaar gesteld, met inbegrip van onlinegeweld, zoals het zonder toestemming delen van intieme beelden, video’s of audiobestanden, of dreigen om dit te doen, en online haat zaaien.

(Lees verder hieronder.)

Het aanpakken van geweld op internet is noodzakelijk nu zoveel facetten van ons leven online plaats zijn gaan vinden, zonder de nodige waarborgen om een veilige ruimte te creëren waaraan iedereen vrijelijk kan deelnemen. Het voorstel maakt ook verkrachting overal in de EU strafbaar, via een definitie die gebaseerd is op het begrip van toestemming voor de volledige duur van de seksuele handeling.

Ik reken erop dat de lidstaten geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld vastberaden en eensgezind bestrijden en roep hen op het wetgevingskader te voltooien door de ratificatie van het Verdrag van Istanbul af te ronden en de EU-richtlijn goed te keuren.

Maar wetgeving alleen is niet genoeg. Om het tij te keren hebben we een revolutie nodig. We moeten misogynie aanpakken in onze strafrechtstelsels, bij de politie, in het onderwijs, in de media, en thuis.

We moeten een cultuuromslag teweegbrengen. Mannen en jongens moet worden geleerd geen geweld te gebruiken en vrouwen en meisjes om onafhankelijk te zijn en weg te lopen van geweldsituaties. “Zo zijn mannen nu eenmaal” is onaanvaardbaar.

Op Internationale Vrouwendag zijn mijn gedachten daarom bij de sterke vrouwen die geweld hebben overleefd, of het nu binnen de EU is, in oorlogsgebieden zoals Oekraïne of in landen met een totalitair regime, zoals Afghanistan en Iran.

(Lees verder hieronder.)

Ik denk aan alle vrouwen die een nieuw leven moesten opbouwen, die hun huis moesten verlaten, die een nieuwe baan en een nieuwe school voor hun kinderen moesten zoeken, en die grote offers moesten brengen om te ontsnappen aan daders van huiselijk geweld.

Ik denk aan het onrecht en het gevoel van onmacht dat veel vrouwen ervaren wanneer zij de onmogelijke keuze moeten maken tussen het geweld te verduren of te vertrekken zonder te weten wat hun te wachten staat. 

Ik denk aan de talrijke steungroepen dankzij het onschatbare werk van maatschappelijke organisaties en de saamhorigheid en mondigheid die daaruit voortkomen.

Als we echte verandering willen zien, moeten we krachtiger optreden tegen deze vorm van geweld.

Vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid is immers niet gegarandeerd en ook niet onomkeerbaar. Kijk maar naar de toename van online geweld tegen vrouwen in de afgelopen jaren.

We mogen niet op onze lauweren rusten of geweld tegen vrouwen halfslachtig aanpakken, want dan blijven we deze strijd verliezen. Er is pas sprake van gendergelijkheid als iedereen zich ervoor inzet.