Donderdag werd de klacht van een klokkenluider die naar verluidt voor de CIA werkt, publiek gemaakt. De klacht ligt ten grondslag aan het onderzoek naar afzetting dat het Huis der Afgevaardigden woensdag is gestart. Hier zijn de vijf kernpunten die u moet weten over de klacht.
1. De advocaten van het Witte Huis probeerden het telefoongesprek te verbergen
Zoals bekend draait de hele zaak om een gesprek dat president Donald Trump op 25 juli voerde met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, waarin Trump onder andere vroeg om een onderzoek te starten naar voormalig vicepresident Joe Biden en diens zoon Hunter Biden. Een bewerkt transcript van dat gesprek werd woensdag vrijgegeven, maar als het aan de advocaten van het Witte Huis had gelegen zou dat telefoongesprek nooit publieke informatie geworden zijn. ‘Medewerkers van het Witte Huis vertelden me dat ze door advocaten van het Witte Huis werden “opgedragen” alle elektronische transcripten te verwijderen van het computersysteem waar zulke transcripten doorgaans worden opgeslagen om ze te verspreiden onder kabinetsleden’, schrijft de klokkenluider. ‘In plaats daarvan werd het transcript in een apart elektronisch systeem geladen dat wordt gebruikt om geklassificeerde informatie van gevoelige aard te bewaren.’
In een naschrift schreef de klokkenluider bovendien dat hij van stafleden van het Witte Huis had gehoord dat het ‘niet de eerste keer’ was dat zaken die politiek gevoelig liggen, zoals het gesprek met Zelensky, op dit computersysteem werden opgeslagen. Dat is belangrijk, want het hele Amerikaanse politieke systeem draait op de scheiding der machten en het controleren van die macht. Het Congres en het publiek moeten vrijelijk inzicht hebben in elke stap die de president zet, om hem zo te controleren op zijn macht. Van elke minuut van de dag van de president wordt een agenda bijgehouden, die -afgezien van zaken die met de nationale veiligheid te maken hebben- in te zien is. Als het Witte Huis ook politiek gevoelige onderwerpen gaat afschermen van publieke inspectie, zaagt het daarmee aan de poten van de trias politica.
2. Trump zette ook druk op Zelensky door met een mogelijk bezoek te teasen
Trump had een week voor het telefoongesprek de militaire steun aan Oekraïne bevroren, maar rond 14 mei had hij vice-president Mike Pence al opgedragen een bezoek aan Oekraïne af te zeggen, blijkt uit het klokkenluidersdocument. ‘Het werd “ook duidelijk gemaakt” dat de president (Trump, nvdr.) Zelensky niet wilde ontmoeten tot hij inzicht had in hoe Zelenskyy “koos zich te gedragen”‘, schrijft de klokkenluider. In het transcript van het telefoongesprek is vervolgens te lezen dat Trump Zelensky uitnodigde, nadat hij hem vroeg onderzoeken naar Biden en CrowdStrike te starten.
3. Twee Amerikaanse ambassadeurs probeerden de schade te beperken
Na het telefoongesprek hebben Kurt Volker, de Amerikaanse afgevaardigde voor Oekraïense onderhandelingen, en Gordon Sondland, de Amerikaanse ambassadeur bij de EU, volgens de klokkenluider ‘advies gegeven aan Oekraïense leiders over hoe de eisen van de president (Trump, nvdr.) “te navigeren”.’ Dat zou vooral ingehouden hebben dat Volker en Sondland met de Oekraïeners overlegden hoe ze om moesten gaan met officieel beleidsonderhandelingen vanuit het ministerie voor buitenlandse zaken enerzijds, en met eisen van de president en diens persoonlijke advocaat Rudy Giuliani anderzijds. Volker en Sondland zouden met die laatste bovendien gepraat hebben om de ‘schade te beperken’, aldus de klokkenluider.
Maar begin augustus zou Giuliani naar Madrid zijn afgereisd om met een persoonlijke assistent van Zelensky te praten over de eisen van de president. Volgens de klokkenluider, die weer andere anonieme bronnen citeert, zou dit gesprek een ‘directe opvolging’ zijn van het gesprek van 25 juli.
4. Er zijn veel ambtenaren bij het dossier betrokken
Volgens de klokkenluider zouden er ongeveer een dozijn mensen hebben meegeluisterd naar het telefoongesprek op 25 juli. De klokkenluider schrijft bovendien dat ‘in de afgelopen vier maanden, meer dan een half dozijn ambtenaren met verschillende feiten over dit dossier hebben verteld.’
Ondanks de wens van het Witte Huis om het telefoongesprek te verbergen, blijken er minstens een tiental getuigen te zijn. Dat is van belang, nu het Huis der Afgevaardigden heeft aankondigd een afzettingsonderzoek te beginnen.
5. Minister van justitie William Barr’s betrokkenheid
De klokkenluider is bezorgd om de betrokkenheid van William Barr, Trump’s minister van justitie. Uit het transcript van het gesprek werd al duidelijk dat Trump tegen Zelensky zei dat hij niet alleen met Giuliani, maar ook met Barr zou moeten praten over de verzochte informatie.
Barr is als lid van Trumps regering uiteraard betrokken bij juridische zaken, maar hij is niet Trumps persoonlijke advocaat. Het is daarom vreemd en opmerkelijk dat Trump hem bij een onderzoek wil betrekken dat als voornaamste doel lijkt te hebben een potentiële tegenstander in de verkiezingen van 2020 te besmeuren. Er bestonden al zorgen onder progressieven en Democraten over Barr’s onafhankelijkheid, sinds hij de openbaarmaking van het Mueller-rapport bemoeilijkte. Dat zijn naam ook in dit verband opduikt, zal die zorgen alleen maar aanwakkeren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
