‘Theo Francken is de mol van ons asielbeleid’

In plaats van de asielopvang uit te breiden en oplossingen te zoeken voor migranten die op straat moeten slapen, verkiest Theo Francken chaos op het terrein, schrijven Wouter De Vriendt en Arnaud Verstraete van Groen.

Het menselijk leed waar Brusselaars, buschauffeurs en reizigers dagelijks mee geconfronteerd worden aan de busterminal in Brussel Noord is niet om aan te zien: families met kleine kinderen slapen buiten op een stukje karton en er zijn steeds meer mensen die smeken om eten, om een aalmoes. Talloze Brusselaars konden het nietsdoen van de overheden niet meer aanzien, en organiseerden dan maar zélf onderdak voor die mensen, waarna hen dan een proces werd aangedaan door diezelfde overheden die nalaten voor opvang te zorgen. Voor sommigen mag deze situatie vooral niet opgelost raken, zo lijkt het, met de verkiezingen van 2019 in het vooruitzicht.

Want hoe kan het dat Theo Francken, staatssecretaris voor Asiel en Migratie, er al jaren niet in slaagt om de verwerking van asielaanvragen zo te organiseren dat mensen niet dagenlang in weer en wind moeten wachten voor de gebouwen van de administratie aan het Noordstation? Waarom wordt het aantal behandelbare aanvragen per dag verlaagd van 250 naar 150 en nu naar 50, net op het moment dat de wachtrijen groeien? Waarom zijn de onthaalstructuren steevast onderbemand? Kondigde Francken eerder niet aan dat ‘er alles moet gedaan worden om transmigranten een asielaanvraag te laten indienen bij de Dienst Vreemdelingenzaken’? En waarom talmt hij dan om opvangplaatsen te creëren? De opvangwet zegt immers dat iemand recht heeft op opvang, van zodra de asielaanvraag geregistreerd is.

Het is nochtans perfect mogelijk om voor meer opvang te zorgen. In de winter van 2014-2015 moest de staatssecretaris in alle haast het aantal opvangplaatsen verdubbelen, tot meer dan 30.000. Hoewel de opvang niet altijd kwalitatief was, moeten we hem wel nageven dat er toen inspanningen zijn geleverd. Niet alleen door hem natuurlijk, ook door Fedasil, gemeenten en vele sociale begeleiders. En dat terwijl het aantal mensen dat opvang nodig had, toen vele malen hoger lag dan nu.

Waarom doet de staatssecretaris dan nu niets, terwijl zijn eigen administratie om actie vraagt? De afgelopen dagen bleek namelijk dat Fedasil zelf vragende partij is om meer opvangplaatsen te creëren. Zo zijn nog lang niet alle Lokale Opvang Initiatieven (LOI’s) effectief dicht, die kunnen dus snel weer geactiveerd worden. Maar de regering beslist om deze kleinschalige opvang, georganiseerd door de gemeenten, verder terug te schroeven. De grote centra gaan ook niet open, maakte ze al duidelijk.

Dit terwijl de instroom lang niet zo hoog is als in crisisjaar 2015, toen in piekmaanden 6.000 mensen asiel aanvroegen in ons land. Voor oktober dit jaar zitten we aan 2.700.

Maar de staatssecretaris verkiest dus chaos op het terrein door mensen op straat te laten slapen. Er mag vooral niet de indruk ontstaan dat vluchtelingen probleemloos opgevangen kunnen worden, zonder overlast. Op de achtergrond speelt zeker de regeringscrisis over het VN-migratiepact van Marrakech een rol. Francken wil geen gecontroleerde migratie, hij wil géén migratie. Maar als migratie-experten het ergens over eens zijn, is het wel dit: migratie kan je niet stoppen. Je kan het wel kanaliseren en controleren. Uitgerekend daar geeft Francken niet thuis.

De chaos in Brussel wordt ook mede veroorzaakt door het falen van het administratief centrum in Steenokkerzeel. Hier zouden transmigranten naartoe gebracht worden om ze dan te motiveren een asielaanvraag te doen, maar steeds meer waarnemers geven aan dat dit plan een flop is. In het centrum in Steenokkerzeel is permanent onvoldoende plaats. En toch worden er regelmatig minderjarigen voor de deur gedumpt; die gaan dan maar op straat ronddolen of keren terug naar Brussel. Mensen van de lokale politie bevestigen dit. Officieel was het centrum bedoeld om de lokale politiezones te ontlasten en migranten van de straat te halen en door te verwijzen naar de Dienst Vreemdelingenzaken. In werkelijkheid wordt de chaos verder in stand gehouden.

Als we kijken naar het beleid van staatssecretaris Francken rond asielaanvragen en opvangplaatsen, dringt de vraag zich op: kan deze aanpak eigenlijk tot iets anders leiden dan pure chaos? N-VA voert hier de meest cynische en doortrapte campagne uit de recente geschiedenis, op de kap van kwetsbare groepen.

Groen verwacht van bestuurders dat ze de huidige verrottingsstrategie snel inruilen voor een constructieve aanpak. De dagelijkse limiet op het aantal asielaanvragen moet weg. Wie geen asiel kan aanvragen, verplicht je immers de facto om in de illegaliteit te blijven hangen.

Verder zijn bijkomende opvangplaatsen nodig. De voorziene bufferplaatsen die tergend langzaam geopend worden, volstaan niet. Een paar duizend opvangplaatsen extra zou nochtans voldoende zijn. De bestaande afbouwplannen in de kleinschalige Lokale Opvang Initiatieven (LOI’s) moeten ook zo snel mogelijk opgeschort worden.

Groen wil de reizigers, de buschauffeurs en de vluchtelingen aan het Noordstation en elders in België geven wat ze van ons politici mogen verwachten: eerlijke en menselijke oplossingen. Het spelletje van de staatssecretaris die als een volleerde ‘mol’ de chaos organiseert om dan anderen te beschuldigen, heeft lang genoeg geduurd.