‘Ook de Belgische consument zou winnen bij een uitfasering van biobrandstoffen’

‘Biobrandstoffen zijn slechts een valse manier om onze klimaatdoelstellingen te halen’, schrijven negen middenveldsorganisaties die pleiten voor een uitfasering ervan.

Deze week kondigde de federale Groen-fractie een wetsvoorstel voor de uitfasering van biobrandstoffen uit landbouwgewassen aan. Deze biobrandstoffen werken klimaatverandering en ontbossing in de hand – in tegenstelling tot wat de Belgische federatie van biobrandstof producenten beweert. Ze verergeren ook de honger in de wereld, naast het schenden van vele andere mensenrechten. Dat zeggen niet alleen Groen/ Ecolo en het middenveld, maar ook het International Panel for Climate Change (IPCC).

Nu de voedsel- en energieprijzen pieken omwille van de oorlog in Oekraïne, is het al helemaal niet te verantwoorden om landbouwgewassen in te zetten voor de productie van biobrandstoffen. Enkele mythes van tegenstanders doorprikt:

Duur

Een geleidelijke afschaffing van biobrandstoffen is niet alleen noodzakelijk voor milieu en klimaat, maar ook nog eens goed voor de portemonnee van de Belgische autobestuurder. Het schrappen van de verplichting om biobrandstoffen uit landbouwgewassen bij fossiele diesel en benzine bij te mengen, zou de prijs doen dalen met ongeveer 3 cent per liter diesel, en met 6 cent per liter benzine. Alle biobrandstoffen (dus ook de meer geavanceerde) uit onze tank halen, zou de prijs doen dalen met ongeveer 8 cent per liter diesel en met 14 cent voor een liter benzine.

Slecht voor klimaat

Het IPCC-rapport van maandag was duidelijk, er is een conflict tussen biobrandstoffen en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Dit is niet de eerste keer dat ze hiervoor waarschuwen. Hoe lang gaan we de feiten nog negeren? Biobrandstoffen worden verkocht als klimaatmaatregel, terwijl de uitstoot over de hele levenscyclus vaak hoger is dan fossiele brandstoffen. Ze zijn slechts een valse manier om onze klimaatdoelstellingen te halen. Het grote probleem: deze uitstoot wordt niet meegerekend in onze emissiecijfers. Biobrandstoffenzijn dus een valse klimaatoplossing. Zo houden we vast aan wagens met een verbrandingsmotor en vertragen we de omslag naar duurzame mobiliteit.

Mensenrechtenschendingen

De Belgische producenten van biobrandstoffen focussen in hun tegenreactie op het wetsvoorstel op de Belgische productie van biobrandstoffen, maar ze laten het feit achterwege dat slechts 3% van de biodiesel en een derde van de bio-ethanol die we in België verbruiken, in ons land geproduceerd wordt. De grondstoffen van de biobrandstoffen die in onze Belgische autotanken gemengd worden, importeren we uit 66 andere landen volgens officiële gegevens van de administratie. Daar zitten kwetsbare landen tussen waar de productie mensenrechten schaadt. Zo toonde een Oxfam onderzoek vorig jaar nog aan hoe het EU-beleid land- en waterroof, luchtvervuiling, kwetsbaarheid voor klimaatverandering, voedselonzekerheid en sociale onrust in Peru aanwakkert. Zo worden Belgische consumenten tegen hun wil medeplichtig gemaakt aan schendingen van de mensenrechten.

Voedselonzekerheid

Het is immoreel dat Belgische producenten van biobrandstoffen voedsel blijven verbranden terwijl 10% van de Belgische bevolking het risico loopt op voedselonzekerheid. Het biobrandstoffenrapport van vorige maand, gepubliceerd door BBL, IEW, FIAN en 11 andere belgische NGOs en landbouworganisaties, bevestigt dat 40% van de bio-ethanol aan de pomp in België op basis van tarwe is gemaakt. Terwijl de oorlog in Oekraïne de wereldwijde voedselprijzen de hoogte in jaagt – de toch al hoge prijs van tarwe is de afgelopen maand met nog eens 30% gestegen -, lijden miljoenen mensen in Oost, en West-Afrika momenteel extreme honger.

“Het verdwijnen van de markt van een paar miljoen ton graan kan al leiden tot belangrijke stijgingen van de voedselprijzen en zo de toegang tot voedsel van de armsten verminderen. De VN en de Wereldbank berekende een impact van 30 tot 75%. Doordat ze de link tussen voedsel- en energiemarkten versterken, stijgt de prijsvolatiliteit als gevolg van de productie van biobrandstoffen. Dat is even belangrijk als het prijsniveau. Dit schaadt het recht op voedsel voor armere consumenten en plattelandsgemeenschappen,” aldus Els Hertogen, algemeen directeur van 11.11.11.

En zelfs als we zouden overschakelen naar volledige Europese productie van biobrandstoffen, zou de wereldwijde druk op landbouwgronden en de voedselzekerheid toenemen. We zouden dan immers meer voedsel importeren om onze eigen burgers te voeden. De totale hoeveelheid landbouwgrond is wereldwijd beperkt.

Het middenveld pleit al jaren voor een uitfasering van biobrandstoffen uit landbouwgewassen. En ze staan hier niet alleen in. Ook de woordvoerster van Energia gaf aan dat “de oliesector uiteraard voorstander (is) van de geleidelijke afschaffing van biobrandstoffen uit landbouwgewassen.” Dus waar wachten we nog op?

Deze bijdrage gaat uit van Oxfam België, 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu, IEW (Inter Environnement Wallonie), FIAN, Greenpeace, Boerenforum, Le Mouvement d’Action Paysanne en FUGEA.