Moet Wallonië, naar het voorbeeld van Vlaanderen en Brussel, een bouwmeester krijgen?

© ©ICA-WB

Over die kwestie buigen zich deze week een rist politici en experts in de Waalse hoofdstad Namen.

Het colloquium, georganiseerd door het Institut Culturel d’Architecture Wallonie-Bruxelles (ICA-WB) en de cellulle Architecture de la Fédération Wallonie-Bruxelles, is een wake-upcall. Het aanstellen van een bouwmeester staat in het Waalse regeerkoord van 2019. Hoog tijd om er werk van te maken, vindt ICA-WB-directeur Audrey Contesse. ‘Vlaanderen heeft al een bouwmeester sinds 1999, in Brussel bestaat de functie sinds 2009. Wallonië is een van de laatste regio’s in Europa die nog geen bouwmeester hebben.’

Contesse, architecte en kunsthistorica, ziet verschillende verklaringen. ‘Het is politiek’, zegt ze. ‘Lokale gezagsdragers zijn huiverig voor een sterke en onafhankelijke instantie zoals een bouwmeester die hen op de vingers kijkt. Die reserves worden nog versterkt door een soort aversie tegen hedendaagse architectuur. Het Waalse architectuur- en stedenbouwkundig beleid is vooral toegespitst op patrimoniumbeheer. Dat is een conservatieve benadering, terwijl de bouwmeester als een promotor van hedendaagse architectuur wordt gezien.’

Wallonië is een van de laatste regio’s in Europa die nog geen bouwmeester hebben.

‘In Vlaanderen zit de bouwmeester ingebed bij de minister-president’, vervolgt Contesse. ‘Dat is helder en slim, want zo kunnen alle andere vakministers een beroep doen op zijn expertise. Architectuur gaat immers niet alleen over bouwen, maar evenzeer over ruimtelijke ordening, cultuur, milieu en zelfs landbouw. Die kruisbestuiving willen we ook voor de Waalse bouwmeester. Vlaanderen biedt inspiratie, maar door de institutionele verschillen valt het model niet zomaar te kopiëren. Daarom betrekken we er al in de voorafgaande studieronde alle ministers bij die zich aangesproken kunnen voelen. De bouwmeester neemt zelf geen beslissingen, hij geeft advies in belangrijke dossiers en ontwikkelt een langetermijnvisie. Dat gaat breed, denk maar aan de klimaattransitie of het mobiliteitsvraagstuk. Het zit allemaal vervat in The New European Bauhaus, een initiatief om de ambities van de European Green Deal in onze leef- en wooncultuur te vertalen.’

Vlaanderen heeft zijn Oosterweelverbinding, maar ook Wallonië heeft met de heropbouw van de Vesdervallei een ‘werf van de eeuw’. De Waalse regering heeft de Italiaanse stedenbouwkundige Paola Viganò, professor aan de Université de Liège, belast met het opstellen van een masterplan. Is dat geen voorafname op het takenpakket van de Waalse bouwmeester die normaal gesproken voor 2024 wordt benoemd? ‘Helemaal niet’, zegt Contesse. ‘Viganò is zelf vragende partij voor een bouwmeester. De troef van een bouwmeester is zijn onafhankelijkheid, overigens een reden om de looptijd van zijn mandaat niet te laten samenvallen met de bestuursperiode van de regering. Een masterplan is een momentopname, maar de uitvoering wordt een lang proces met heel veel betrokken partijen, zoals overheden, burgers, aannemers en architecten. Er moet heel veel gecoördineerd en onderhandeld worden, en daar is de bouwmeester de aangewezen instantie voor.’

Officieel zoekt Wallonië geen bouwmeester maar een maître-architecte. Toch is het Nederlandse woord ook in het zuiden van het land gangbaar. ‘Bouwmeester dekt betert de lading’, vindt Contesse.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content