‘Het begin van deze vluchtelingencrisis mag niet met dezelfde angst doordrenkt zijn als de vorige’

In 2009 werden honderden vluchtelingen opgevangen in universiteiten, schrijft An Moerenhout van Groen. Ze roept Vlaams minister Liesbeth Homans op om lessen te trekken uit het verleden. ‘Zij kan de vluchtelingen vandaag een perspectief bieden.’

Tientallen vluchtelingen hadden problemen met de longen, twee een longontsteking. Ze sliepen dan ook al weken op een doorweekte matras in een vochtige kamer. Een aantal mannen kregen problemen met hun hart, vanwege de permanente stress en de onzekerheid waarin ze zich bevonden. De angst om wat kon gebeuren, was permanent aanwezig.

Het was maart 2009. Honderden vluchtelingen werden opgevangen in de vele universiteiten in ons land. Net zoals vandaag bleef de overheid in gebreke en kon ze de vluchtelingen in nood niet helpen. De rectoren namen hun verantwoordelijkheid en zetten de deuren van hun universiteiten open voor de noodbehoevenden. De toenmalige rector Marc Vervenne, van de K.U.Leuven, stelde het als volgt: “Als mensen in nood bij ons aankloppen omdat ze geen onderdak vinden, is het onze plicht hierop te reageren.” Daarmee kondigde een lange periode van bezetting zich aan. Ze startte in maart 2009 en eindigde in september van hetzelfde jaar, op het moment dat de overheid niet anders kon dan overgaan tot een algemene regularisatie.

Als student raakte ik erg nauw betrokken bij deze crisis. Het was dan ook de basis van mijn latere politieke engagement. Vragen die ik toen had, stel ik mij vandaag opnieuw. Hoe kan de veiligheid van deze vluchtelingen worden gewaarborgd? Het stadsbestuur van Vilvoorde trok eerder deze maand al aan de alarmbel. De burgemeester verklaarde dat hij zonder extra middelen de veiligheid van de vluchtelingen niet kan garanderen. De regeringen kunnen deze noodkreet niet naast zich neerleggen. Het waarborgen van de veiligheid moet absoluut prioritair zijn.

Een andere vraag die ik me stel: hoe kunnen we deze vluchtelingen perspectief bieden? Heel wat onder hen werden zes jaar geleden ziek ten gevolge van de permanente onzekerheid en de angst over wat hun toekomst zou brengen. Dat zal met de vluchtelingen vandaag niet anders zijn. Daarom is het zo van tel om deze mensen zo snel mogelijk uitzicht te bieden op het verwerven van onze taal, op huisvesting en op een job.

Maar ook hier knelt het schoentje. De Nederlandse lessen worden overdag georganiseerd in plaats van ’s avonds of in het weekend. Daardoor is het onmogelijk voor vluchtelingen om op hetzelfde moment te werken én Nederlands te leren. Ook de trajecten waarbij Nederlands op de werkvloer wordt geleerd, wordt amper aangeboden. De vooruitzicht op de woonmarkt zijn niet veel beter. De huurprijzen zijn torenhoog en de wachtlijsten voor een sociale woning jarenlang. Deze problemen slepen al jaren aan, en zullen nu – met de toestroom aan vluchtelingen – nog urgenter worden.

Het begin van deze vluchtelingencrisis mag dan al met dezelfde angst doordrenkt zijn als de vorige. Vlaams minister van Integratie Liesbeth Homans moet leren uit het verleden. Zij kan de vluchtelingen vandaag perspectief bieden. Perspectief op een job, op een woonst en op een plekje in de Nederlandse klas. Maar daarvoor is een plan van aanpak dringend nodig. Dus minister Homans, leer uit het verleden en zorg vandaag nog voor een plan van aanpak.