Champignons als vleesvervanger? 5 feiten en fabels rond plantaardige voeding

Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Dat een voedingspatroon met meer plantaardige bronnen over het algemeen gezonder is voor je lichaam én voor de planeet, is bekend. Maar wist je ook dat het niet eens het beste voor de aarde is om helemaal geen vlees te eten, als je wel zuivel en eieren eet? Voedingskundigen Sytske de Waart en Hans Kraak spijkeren onze kennis over plantaardige voeding bij.

Regelmatig duiken onduidelijkheden op rond plantaardige voeding. Daarom bundelden voedingskundigen Sytske de Waart en Hans Kraak hun kennis in ’77 fabels rond plantaardige voeding’. Ze keken daarvoor naar de huidige stand van de (voedings)wetenschap rond het onderwerp. Dat paddenstoelen vlees kunnen vervangen, is bijvoorbeeld een fabel en dat vlees eten slecht is voor je gezondheid, is niet met een eenduidig ja of nee te beantwoorden.

Mythe: paddenstoelen zijn een goede vleesvervanger

Dit is een hardnekkige fabel. Waar die ooit vandaan is gekomen? Misschien omdat paddenstoelen iets ‘vlezigs’ over zich hebben, of omdat mensen soms met de biefstuk ook hele champignonnetjes meebakken? Maar paddenstoelen bevatten weinig eiwit en andere relevante voedingsstoffen wat ze tot een goede vleesvervanger zouden maken, en worden dus tot de groentes gerekend.

Twijfel: vlees eten is slecht voor je gezondheid.

Ja, dat zou een goed argument zijn om meer mensen van het vlees af te krijgen! Maar zo simpel is het niet: vlees levert goede voedingsstoffen als eiwit, ijzer en vitamine B12. Alleen vlees met veel verzadigd vet, rood vlees en bewerkt vlees (zoals worst, ham, paté, hamburgers en gemarineerd vlees) kun je beter laten staan. Verzadigd vet is niet goed voor je hart, en rood en bewerkt vlees verhoogt het risico op darmkanker, diabetes en een beroerte. Een klein beetje mager vlees past echter prima in een gezond voedingspatroon.

Feit: als je geen zuivel gebruikt, kun je verpulverde eischalen gebruiken als calciumbron.

Dat klopt. Zuivel, zoals melk en kaas, is een goede bron van calcium. En calcium heb je nodig voor sterke botten. Dus als je geen zuivel gebruikt, moet je je calcium ergens anders vandaan halen. Twee derde vermalen eierschaal per dag levert genoeg calcium en de juiste calciumverbinding om in dat gat te springen. Let wel op dat je de schaal eerst goed schoonmaakt. Probleempje is wellicht dat mensen die geen zuivel gebruiken, vaak ook afzien van eieren. Dan wordt het dus een pilletje uit een potje.

Feit: helemaal geen vlees eten is niet het beste voor het klimaat

Eyeopener voor vegetariërs: geen vlees eten, is niet eens het beste voor het klimaat. Zeker niet als je wel zuivel en eieren blijft eten. Het zou voedselverspilling zijn om die uitlegde hennen, en uitgemolken koeien, te begraven. Die kun je beter opeten. Verder zijn varkens en kippen alleseters, die je prima kunt fokken op restanten van de voedingsmiddelenindustrie. De hoeveelheid vlees die je hiermee genereert, is echter een stuk minder dan wat we nu eten: er is genoeg om iedereen dan 1x per week vlees te laten eten. Nu eten we 10 keer meer… Minder vlees eten blijft dus het devies, en gelukkig dringt die boodschap bij steeds meer mensen door.

Feit: als vegetariër draag je bij aan ontbossing omdat je sojaproducten eet.

Feit is dat vlees- en zuivelvervangers vaak op basis van soja zijn. Denk aan sojadrank of een vegaburger. Maar de hoeveelheden die we daar wereldwijd van eten, vallen in het niet bij de soja die voor het veevoer geteeld wordt. Die grote hoeveelheden (ruim 90% van de totale productie) zijn een belangrijke aanjager van ontbossing in bijvoorbeeld het Amazonegebied, met desastreuze gevolgen voor de natuur en het klimaat. Daar komt bij dat producenten van vlees- en zuivelvervangers op basis van soja hun soja bewust ergens anders vandaan halen: uit Europa, Amerika of China bijvoorbeeld.

Partner Content