Straks snowboarden? Ken de risico’s!

Het is niet omdat je een goed skiër bent, dat je het snowboarden sneller onder de knie zal krijgen. Het zijn 2 verschillende sporten. Het risico op letsels bij snowboarden is groter dan bij skiën, vooral in het begin.

Snowboarden is ontstaan na stuntelige pogingen van surf- en schaatsfanaten in de jaren vijftig die perse ook op de sneeuw op een plank wilden staan. Hun zelfgemaakte sneeuwplanken inspireerde een zekere Sherman Poppens tot het ontwikkelen en commercialiseren van de voorloper van de snowboard: de ‘snurfer’, een soort triplex slee met het board van een skateboard er bovenop. Er zat een touw aan de punt van de plank die de bestuurder wat meer controle moest geven.

Op de skateboarders en surfers die zich met zo’n snurfer naar de skioorden begaven, werden door skiërs meewarig neergekeken. Meer nog, ze kregen geen toestemming om de reguliere skipistes te gebruiken. Daardoor is snowboarden eigenlijk off-piste begonnen. In de jaren zeventig en tachtig maakte de snowboard, onder impuls van creatief en commercieel aangelegde sportievelingen, een hele evolutie door. Dat zorgde in de daarop volgende decennia voor een gestage toename van het aantal snowboarders.

Ze mochten voortaan ook gebruik maken van de reguliere skipisten en accommodatie. Op dit moment zou één op vijf wintersporters snowboarden. Verwacht wordt dat hun aantal blijft stijgen. Op topsportniveau is snowboarden nog een relatief nieuwe sport. De eerste wereldbeker vond plaats in 1991 en snowboarden werd pas in 1998 een Olympische discipline.

Instinct

Het zijn vaak de beginners die blessures oplopen, ondanks het feit dat ze minder gevaarlijke manoeuvers uitvoeren dan de gevorderden. Als je beseft dat je beide voeten vast zitten op een relatief smalle board met bindingen die niet loslaten, is het geen verrassing dat vallen de meeste voorkomende oorzaak is van verwondingen. Als een snowboarder zijn evenwicht dreigt te verliezen is hij niet in staat een been uit te steken om zich te stabiliseren.

Instinctief steekt hij zijn handen uit tijdens het vallen. Polsverwondingen zijn daardoor de meest frequente letsels bij beginnende en recreatieve snowboarders. Als je hard genoeg valt, kan je je polsen verstuiken of zelfs breken. Het dragen van polsbeschermers kan geen kwaad en kan lichte verwondingen, een verrekking bijvoorbeeld, voorkomen. Een polsverstuiking of fractuur houd je zo echter niet tegen. Polsbeschermers gemaakt voor inline skaters of skateboarders kan je ook bij het snowboarden gebruiken. Je kan ze over of onder je handsschoenen dragen.

Beginnende snowboarders leren om een val niet op te vangen met de handen, maar met de ellebogen of onderarmen. Dat vraagt enige oefening, want je handen steek je instinctief uit als je lichaam uit evenwicht raakt. Als je achterover valt, leer je je handen voor je te houden en je armen dicht tegen je lichaam. Je ellebogen kunnen een hardere klap opvangen dan je polsen. Nog veiliger is het om proberen ‘uit te rollen’ om de klap over je hele lichaam te verdelen. Niet makkelijk met een snowboard aan je voeten.

Professionele snowboarders lopen veel minder polsletsels op en raken vaker gekwetst aan de knieën en enkels. Knie- en enkelletsels staan bij de recreanten op de tweede plaats. Echt ernstige kwetsuren zijn meestal het gevolg van botsingen met bomen. Snowboarders lopen tot drie- tot viermaal meer risico op kwetsuren dan skiërs.

Snowboarders’ enkel Je loopt risico op een enkelblessure als je van opzij wordt geramd of zelf ergens tegenop botst. Of na een sprong: je enkels moeten de klap van het neerkomen en tegelijk draaien opvangen. Als dat misloopt, kan je je enkel verstuiken of breken. In geval van een fractuur breekt in één geval op drie het lateraal benig uitsteekseltje van het hielbeen (snowboarder’s ankle): een voor de sport zeer specifieke botbreuk die moeilijk op te sporen is en in het begin vaak over het hoofd gezien wordt. De enkel is pijnlijk gezwollen, stijf en minder stabiel, net zoals bij een enkelverrekking. In geval van een hielbeenbreuk blijven de klachten echter aanhouden. Bij een simpele breuk volstaat immobilisatie. Is daarentegen een botfragmentje verplaatst, dan zal men een operatie en interne fixatie van de botstukjes overwegen. Snowboarders lopen meer risico wanneer de enkelligamenten al vaker overrokken werden.

Het risico op enkelverwondingen wordt ook beïnvloed door de soort snowboard boots die je draagt. Ver gevorderde snowboarders dragen hard boots, te vergelijken met skiboots: ze zijn stijf en bieden een goede bescherming van het enkelgewricht. Beginners dragen beter soft boots, omdat die wat meer bewegingsruimte verschaffen wat het makkelijker maakt om het snowboard te manoeuvreren. Helaas, is het risico op enkelverwondingen wel groter wanneer je zotte dingen doet.

Hoe stijver je snowboard boots, hoe kleiner je kans op enkelverwondingen, maar hoe groter het risico op knieblessures. Knieën fungeren als natuurlijke schokdempers en de meeste schokken tijdens het snowboarden worden goed opgevangen. Knieverwondingen bij snowboarders zijn minder frequent dan knieverwondingen bij skiërs. Ze zijn meestal ook minder ernstig, ook omdat een snowboard korter is dan skilatten, waardoor de krachten die ontstaan door de hefboomwerking minder ernstig zijn. De meeste knieblessures bij snowboarders worden veroorzaakt door ergens tegenop te knallen of door plotseling een rare draai te moeten maken. Ook hier geldt: hoe roekelozer, hoe groter het risico op verwondingen.

Marleen Finoulst, Bodytalk