Het circulatieplan voor een autovrije Brusselse binnenstad is nog maar het begin. Brussels minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) wil op termijn heel Brussel autoluw.
De noord-zuidas is doorgeknipt en doorgaand verkeer moet nu via de Kleine Ring. Daardoor is de voetgangerszone in één klap verdubbeld tot 50 hectare.
PASCAL SMET: Voor de eerste keer moet de auto zich aanpassen aan bewoners, voetgangers en fietsers en niet omgekeerd. Ik heb veel rondgefietst en je ziet dat de mensen helemaal mee zijn met de ingreep. Ik vond het zelfs ontroerend om ze verwonderd te zien kijken, alsof ze hun eigen ogen niet konden geloven. Ze hebben de ruimte onmiddellijk ingenomen en dat is geen verhaal van de hoogopgeleide blanke Brusselaar, maar ook van spelende kinderen, flanerende oudere mensen, Brussels-Congolese gezinnen die op straat eten, Marokkaanse jongeren die samenzitten, volle terrasjes.
Bijna even historisch was de verkeersellende buiten die zone.
SMET: Die heeft welgeteld één dag geduurd en had maar deels met het circulatieplan te maken, maar vooral met werken in de Belliardstraat en aan het Schumanplein. Van zodra één kruispunt blokkeert, valt de hele Kleine Ring stil.
Dat belooft wanneer in september de pendelaars weer massaal naar de stad rijden.
SMET: Tijdens de vakantiemaanden kunnen ze wennen aan de toestand. Het gevaar is dat men denkt dat het allemaal meevalt en in september toch weer met de auto komt. September wordt de echte test. De boodschap is duidelijk: neem trein, tram, bus, kom in Brussel wonen of doe vooral aan car sharing.
Wordt het plan teruggedraaid als de problemen blijven?
SMET: Het circulatieplan wordt constant opgevolgd, maar de voetgangerszone blijft en kan nog uitgebreid worden. De leefbaarheid van de stad staat voorop. De hele vijfhoek van Brussel doorkruis je nu te voet in 30 minuten. We moeten ook durven te dromen. Misschien duurt het nog eens tien jaar, maar ik droom van een volledig autovrije stad.
De grote verkeersproblemen rond Brussel worden daarmee niet opgelost.
SMET: Daarvoor moeten de gewesten samenwerken, maar vooral de federale overheid heeft hefbomen in handen. Weet u dat overdag alle auto’s in Brussel 95 % van de tijd geparkeerd staan? IBM heeft een analyse gemaakt en de conclusie is dat ons eerste probleem de bedrijfswagens zijn. Ze verpesten de lucht en het leven van mensen. Daar moet iets aan gedaan worden. Iedereen beseft stilaan dat we geen andere keuze hebben. Bedrijfswagens kosten fiscaal 4,1 miljard euro.
Fiscaal voordeel afschaffen en rekeningrijden invoeren?
SMET: Je moet het voordeel niet zomaar afpakken, maar vervangen door bijvoorbeeld een bonus voor wie woont waar hij werkt. Een stadsbonus. Daarnaast ben ik, zoals Vlaams N-VA-minister Ben Weyts, voorstander van intelligente kilometerheffing voor personenwagens.
Uw eigen partij is toch verdeeld over rekeningrijden?
SMET: Binnen mijn partij is het debat geopend. Een heffing moet rekening houden met specifieke omstandigheden. Wie ergens woont waar je met het openbaar vervoer niet in Brussel geraakt, moet je niet doen betalen als hij met de auto komt. Wie in Antwerpen of Gent woont en evengoed de trein kan nemen, kun je wél een kilometerheffing vragen. Laat ons daarmee beginnen in het metropolitane gebied van Brussel.
Met welke auto rijdt u zelf rond in dat metropolitane gebied?
SMET: Ik heb geen privéwagen en mijn dienstauto is een Audi A3, een hybride met elektrische motor. Practise what you preach is mijn motto.
Jan Lippens
‘Overdag staan alle auto’s in Brussel 95 procent van de tijd geparkeerd.’
