Alles over rit 20 van de Tour: maakt Tadej Pogacar er een laatste show van?

De gele trui is, behoudens pech voor Jonas Vingegaard, buiten bereik voor Tadej Pogacar. Maar als hij de benen heeft, zal hij deze Tour niet willen verlaten zonder nog eens een show op te voeren in deze korte, maar zware Vogezenrit.

Tot en met 2008 was het vaste kost op het menu van de voorlaatste Tourdag: een tijdrit of een vlakke etappe. Tot ASO in 2009 van koers wijzigde en af en toe een bergetappe programmeerde: in 2009 richting de Mont Ventoux, in 2013 boven op de klim van Annecy-Semnoz, in 2015 naar Alpe d’Huez, in 2016 in Morzine en in 2019 op Val Thorens. Sinds 2017 haalde parcoursbouwer Thierry Gouvenou toch weer de chronometer boven, want in vijf van de zes volgende edities werd opnieuw een tijdrit geprogrammeerd, soms de enige van die Tour.

Dit jaar veranderde Gouvenou opnieuw van gedacht: weer een bergrit, met 133 kilometer zelfs de kortste etappe in lijn van de Tour 2023, op de slotrit in Parijs na. Ook de locatie is apart, in de Vogezen, drie jaar na de tijdrit richting La Planche des Belles Filles.

Opvallend, want het is geleden van 1997 dat de laatste bergetappe (in lijn) zich in dat bergmassief zich heeft afgespeeld. Toen de 18e rit tussen Colmar en Montbéliard, gewonnen door Didier Rous na een vergeefse putsch van de Festinaploeg om geletruidrager Jan Ullrich te onttronen. Dat was ei zo na gelukt, want de Duitser werd gebukt onder de druk van de leiderstrui.

’s Avonds laat belde hij naar zijn vriendin Gaby, met de melding dat hij bang werd van de hectische toestanden na de aankomst. De nieuwe Kaiser probeerde zijn angst voor zijn ploegmaats en concurrenten zo veel mogelijk te verbergen, maar had het gevoel dat hij de hysterie rond hem niet aankon. Toen de opgefokte Festina’s hem later in de Vogezen bestookten, dreigde Ullrich zelfs te breken, tot Udo Bölts, zijn ervaren ploegmaat, hem keihard aanpakte: ‘Quäl dich, du sau!‘, ‘Zie af! Jij zwijn!’ Het gaf Ullrich de boost om door te zetten en zijn gele trui veilig te stellen.

Citadel van Vauban

Ook opmerkelijk: géén La Planche des Belles Filles in deze rit, terwijl dat in de vorige zes Vogezenetappes, sinds het debuut van de klim in 2012, wel het geval was. Het maakt de etappe niet minder zwaar, want in de 133 kilometer moeten zo’n 3500 hoogtemeters overwonnen worden.

Het startschot zal klinken op de parking de l’Arsenal, nabij de citadel van Belfort. Dat is een van de vele forten die de beroemde Franse bouwmeester Vauban heeft gecreëerd. La Cité du Lion, een bijnaam die de stad dankt aan het grote beeldhouwwerk van een leeuw aan de voet van de citadel, is voor de dertiende keer gastheer voor de Tour. De jongste decennia was het veelal de start van een etappe. Zoals in 2012, voor de rit naar Porrentruy, waar Thibaut Pinot zijn eerste ritzege in de Tour behaalde.

Eddy Merckx op de Ballon

Na de start gaat het richting het noorden, naar de Ballon d’Alsace (11,5 km aan 5,3 procent). Al in 1905 lag die voor het eerst op het Tourparcours. En in 1969 behaalde Eddy Merckx er zijn allereerste ritzege in de Tour. Vreemd genoeg passeerde La Grande Boucle de laatste veertig jaar amper vier keer op de Ballon d’Alsace. Voor het laatst in 2019, toen Tim Wellens er als eerste bovenkwam.

Na de afdaling volgt een opeenvolging van korte colletjes, waarvan de top telkens iets hoger ligt: de Col du Ménil (5,9 km aan 2,1 procent), de Col de la Croix des Moinats (5,2 km aan 7 procent), de Col de Grosse Pierre (3,2 km aan 8 procent) en de Col de la Schlucht (4,4 km aan 4,9 procent), tot een hoogte van 1139 meter.

Daarna dalen de renners 17 kilometer af naar Munster, voor ze de Petit Ballon aansnijden (9,3 km aan 8,1 procent). Kort erna volgt de Col du Platzerwasel (7,1 km aan 8,4 procent). Die klim werd voor het laatst opgenomen in de Tour van 2014, toen Joaquim Rodríguez er halverwege de etappe als eerste bovenkwam. Op de top volgt nog een uitloper van vier kilometer licht bergop. Daarna wachten nog evenveel licht dalende kilometers tot de finish in Le Markstein, op 1192 meter hoogte.

In dat skistation arriveerde vorig jaar al de zevende etappe van de Tour de France Femmes, gewonnen door Annemiek van Vleuten. Eerder in de rit was de Nederlandse weggereden op de Col du Platzerwasel. Le Markstein debuteert nu ook als finishplaats in de Tour de France voor de mannen. Er werd lang gespeculeerd over een aankomst op een nieuwe super steile klim, vanuit Geishouse, via een zijkant van de Grand Ballon, maar het bleef bij een voornemen.

De rode draad doorheen de etappe blijft niettemin de opeenstapeling van vrij korte, maar steile en grillige cols. Parcoursbouwer Thierry Gouvenou is er dan ook van overtuigd dat deze rit tot evenveel, misschien zelfs tot meer spektakel kan leiden als een bergrit in de Alpen, waar er langere, meer gelijkmatige cols zijn.

Virage Thibaut Pinot

Helaas voor hem en voor de neutrale wielerfans is de strijd om de gele trui al beslecht, aangezien Jonas Vingegaards voorsprong op Tadej Pogacar 7 minuten en 35 seconden bedraagt. Alleen een crash kan de Deen nog van eindwinst houden. Toch zal de Sloveen deze Tour willen beëindigen in a blaze of glory, zoals dat in het Engels zo mooi heet. Het koudere weer, tot 20 graden, zal hem alleszins beter liggen.

Lees hier alles over de Tour de France 2023

Maar daarvoor moet Pogacar wel de benen hebben na zijn inzinking op de Col de la Loze, en dat is verre van zeker. Bovendien zal UAE Emirates, met oog op de door hen felbegeerde eerste plaats op de UCI-teamranking, de derde stek van Adam Yates willen veiligstellen. Die heeft nu 1 minuut en 16 seconden voorsprong op Carlos Rodríguez (INEOS Grenadiers), 1 minuut en 34 seconden op zijn tweelingbroer Simon Yates (Jayco-AlUla) en 2 minuten en 5 seconden op Pello Bilbao (Bahrain-Victorious). Het gevecht voor de laatste podiumplaats kan dus nog heftig worden. Net als voor de rest van de toptienplaatsen.

De vraag is of de klassementsrenners überhaupt voor de ritzege zullen kunnen strijden. Veel goed klimmende baroudeurs zullen hun laatste kans op etappewinst willen grijpen. Met name de afscheidnemende Thibaut Pinot die in zijn streek, voor zijn supporters, nog eens alles op alles zal zetten. Op de Petit Ballon zal zijn fanclub ook in grote getalen aanwezig zijn in de ‘Virage Thibaut Pinot’.

Ook Giulio Ciccone en Felix Gall zullen zich ongetwijfeld nog eens roeren, want zij zijn nog altijd in een felle strijd verwikkeld voor de bolletjestrui. De Italiaan heeft zes punten voorsprong op de Oostenrijker, en zeven op Jonas Vingegaard. Ciccone en Gall zullen moeten meegaan in de vlucht, om de Deen achter hen te houden. Want als de ontsnapping niet veel ruimte krijgt, zal Jonas Vingegaard op de laatste klim misschien nog eens de puntjes op de i willen zetten. Zeker als zijn hele Jumbo-Vismateam de vlucht zou controleren om de Deen richting een tweede ritzege te loodsen.

Sowieso belooft het weer van start tot finish een zeer aantrekkelijke etappe te worden.