‘Wil de Vlaamse regering bekend staan om haar anti-woonbeleid?’

‘Laten we samen op zoek naar hoe een werkbaar, kwalitatief en betaalbaar woonbeleid er moet uitzien’, schrijven Ingelise Gerritsen en Joost Bonte van het CAW Halle-Vilvoorde. Vandaag komt de Woonzaak langs in Vilvoorde.

“Blijf in uw kot”, de slagzin van 2020 blijft nog steeds nazinderen. Maar wat als dat kot echt een krot is: geen ruim huis of appartement is met te weinig vierkante meters, zonder tuin of terras en slecht geïsoleerd?

Wanneer je huis een plek is waar het voor jou en/ of je kinderen bijna onmogelijk is om je te kunnen ontplooien, een plek waar je je soms zelfs voor schaamt, of waar je gezondheid in het gedrang komt door vocht en schimmel. Wat als je huis geen thuis is?

Iedereen heeft recht op een thuis. De realiteit leert ons echter dat dit voor velen niet het geval is. Meer dan 155.000 gezinnen staan op de wachtlijst voor een sociale woning, 3 op 10 private huurders houdt na het betalen van de huur onvoldoende over om menswaardig te leven. Erger nog, in Vlaanderen vonden in 2020 meer dan 10.000 uithuiszettingen plaats.

Er is een tekort aan betaalbare, kwalitatieve woningen. Huisjesmelkers, systemen en barrières doen mensen uit de boot vallen. Zij zijn of worden het slachtoffer van keuzes die in dit beleid zijn gemaakt.

We spreken over mensen, geen cijfers, die op uw zwarte lijst terecht komen. Om dit te duiden, zou Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele gerust eens kunnen meekomen naar één van onze wijken. Meryem, een jonge mama wist te vertellen dat ze door haar buurman regelmatig schunnige en oneerbare voorstellen krijgt. Ze gaat hier uiteraard niet op in, maar hij dreigt nu dat hij haar zal aanklagen voor overlast: haar kindjes en hond maken het soms nogal bont en soms drinkt ze wel eens samen met haar broers en vrienden een glaasje in de tuin. We hoeven niet uit te leggen dat de decibelmeter dan wel eens durft door te slaan. Klopt het dat het een voorstel is van deze Vlaamse regering om mensen uit hun woonst te zetten als ze voor overlast zorgen? En dat ze bovendien minstens drie jaar moeten wachten om opnieuw in aanmerking te komen voor een nieuwe woning?

Marnix heeft één dochter, Martine, die haar uiterste best doet, maar nooit eens het geluk aan haar zijde heeft. Martine is door omstandigheden buiten haarzelf al vele malen moeten verhuizen. Nu wacht ze op een sociale woning. Waarschijnlijk is dit voor binnenkort want ze staat al zeven jaar op uw wachtlijst. Maar laat er nu toch wel iemand opgemerkt hebben dat ze niet meer in aanmerking komt voor een sociale woning omdat ze niet ‘lokaal gebonden’ is. Ze moet blijkbaar vijf jaar aan een stuk in hetzelfde dorp wonen. Zou het beleid er rekening mee houden als er kan aangetoond worden dat Martine in de wijk geboren en getogen is, dat ze nog steeds deelneemt aan de activiteiten en vaak bij haar papa langs gaat om zijn huis te poetsen en zijn was te doen?

Olga is hier ooit komen wonen door een ‘versnelde toewijzing’, dat systeem waar men voorrang geeft aan mensen die dakloos zijn of het dreigen te worden. Dat zorgt altijd voor onrust aan de vergadertafels hebben we horen zeggen. Sociaal werkers worden de arena ingestuurd om het met elkaar uit te vechten wie van hun poulains een dak boven het hoofd krijgt. Bovendien weten ze ook dat ze op die manier mensen die op de wachtlijst staan voorbij steken.

Omdat de Vlaamse regering te weinig bouwt en verbouwt moeten werkers in de clinch gaan met elkaar en wordt er zo een strijd georganiseerd aan de onderkant. Olga heeft het in het begin niet gemakkelijk gehad in de wijk omdat men er van uitging dat het door haar was dat Martine, de dochter van Marnix, achteruitgeschoven werd op uw wachtlijst. Blijkbaar hebt u nu ook een voorstel om niet langer rekening te houden met de woonnood bij mensen en enkel nog met de chronologie van de wachtlijst te werken? Het is goed dat die gekke gedachte er niet was in de tijd toen Olga op straat leefde, want door een woonst te krijgen heeft ze rust gevonden en is ze o.a. gaan studeren. Ze werkt nu als thuisverpleegster en boert goed, te goed want blijkbaar zou de minister van Wonen misschien willen dat mensen die te veel verdienen, hun sociale woning moeten verlaten? Als ze dan opnieuw op de privé-markt moet zoeken zal het snel gedaan zijn met goed te boeren.

En wat met Louise? Moet zij nu een woonst met één slaapkamer nemen na het overlijden van haar man? Waar moeten haar kleinkinderen logeren? Haar zus en haar gezin als ze op bezoek komen uit Spanje? In haar wijk zijn er enkel woningen met drie kamers, moet ze nu weg uit de wijk na 30 jaar? Wie zal de boodschappen van Mariette doen? Op de kinderen van Mohammed passen?

Dit zijn maar een paar situaties waar de woonbegeleiders van CAW Halle-Vilvoorde dagdagelijks mee geconfronteerd worden. We maken ons meer dan ooit zorgen over al deze mensen en gezinnen zoals Meryem, Olga, Martine en Louise en alle andere verhalen die deze brief niet gehaald hebben. Mensen zoals zij dreigen op straat terecht te komen door het strakke beleid van deze Vlaamse regering. Wij vragen daarom aan de minister van Wonen: blijf deze mensen zien als mensen en niet als een nummertje op een wachtlijst of op die verschrikkelijke zwarte lijst.

CAW Halle-Vilvoorde zet steeds meer in op structurele woonoplossingen, preventieve woonbegeleiding en Housing First om dak- en thuisloosheid stap voor stap te bestrijden. Zodat we ieders recht op menswaardig wonen mee kunnen waarmaken. Graag nemen we Matthias Diependaele mee op stap door een wijk om kennis te maken met deze mensen.

Dan gaan we samen op zoek naar hoe een werkbaar, kwalitatief en betaalbaar woonbeleid er moet uitzien. Een thuis voor iedereen is waar we voor gaan, wonen is een recht!

Of wilt u dat uw beleid in de toekomst zal bekend staan als het “anti-woonbeleid”?

Ingelise Gerritsen en Joost Bonte zijn inhoudelijk directeur wonen en supervisor wonen bij het CAW Halle-Vilvoorde.