‘Het is onnodig wreed om de hulp aan de Palestijnse gebieden per direct op te schorten’

Het leek een logische beslissing, gezien de verbijsterende gruweldaden van Hamas, maar dat was het eigenlijk niet. Toen de Europese Commissie maandagmiddag bekendmaakte dat ze alle ontwikkelingshulp aan de Palestijnse gebieden zou opschorten en onderzoeken, kwam Brussel op één lijn te staan met Berlijn en Wenen. Van die chronologie kijkt niemand op. Duitsland mag dan opnieuw de zieke man van Europa genoemd worden, in Europa neemt de bondskanselier doorgaans toch nog het voortouw, niet het minst als het over Israël gaat. Om evidente historische redenen is Berlijn al decennialang een groot verdediger van de Israëlische belangen.

Zondag zei de minister van Ontwikkelingshulp Svenja Schulze nog dat Duitsland er altijd voor gewaakt heeft dat de Duitse steun aan de Palestijnse gebieden de vrede zou vooruithelpen ‘en niet terroristen’. Maandagochtend zette Duitsland het hulpprogramma van 125 miljoen euro stop. Of zo leek het toch. De regering-Scholz wil eerst onderzoeken hoe de steun tot nu toe werd gebruikt, maar het bleef maandag onduidelijk of dat een opschorting impliceerde, met onmiddellijke gevolgen voor de hulp zelf. Het ‘onderzoek’ naar de hulppakketten is in alle geval opmerkelijk, aangezien de vakminister net had benadrukt dat die steun altijd in de juiste handen is terechtgekomen. Een paar uur later volgde de Europese Unie, maar dan voor een pakket ter waarde van een slordige 700 miljoen euro. Ook de Europese Commissie ontkende dat er geld naar Hamas is gegaan én zou tegelijkertijd de financiering onderzoeken. In Europa zal er de komende dagen heel veel onderzocht worden.

Het is onnodig wreed om de hulp aan de Palestijnse gebieden per direct op te schorten.

De opschorting van hulp is niet alleen voor de Palestijnen, maar voor het hele Midden-Oosten een ramp. De politieke reflex van Berlijn en Brussel is begrijpelijk, maar het is geen goed idee om hulp aan de Palestijnse gebieden categorisch op te zeggen. Dat beseffen sommige Europese leiders ook wel. Het was Olivér Várhelyi, de Hongaarse EU-Commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding, die de ‘beslissing’ om de hulp op te schorten rondtweette. Maar het heeft er alle schijn van dat het de komende dagen niet eenvoudig wordt om alle lidstaten op één lijn te krijgen. Het zou weleens kunnen dat Várhelyi voor zijn beurt heeft gesproken, en Europa nog wat tijd nodig heeft om tot een consensus te komen. Dat bleek maandagavond al, toen de Commissie meldde dat de humanitaire hulp wél zou doorgaan.

Lees verder onder de preview.

Uiteraard is het geweld van Hamas, dat zaterdagochtend op de meest weerzinwekkende wijze losbarstte, volstrekt onaanvaardbaar. Israël heeft het onvervreemdbare recht om zich te verdedigen, en zal dat recht in de komende weken, maanden en jaren gebruiken om vernietigend terug te slaan. In zoverre die tegenaanvallen gericht zullen zijn op het uitschakelen van de terroristen van Hamas, en zo veel mogelijk onschuldige burgers gespaard worden, is dat geweld rechtvaardig en begrijpelijk. In het Westen, en zeker ook in dit land, bestaat enige sympathie voor de Palestijnen, onder meer vanwege de genadeloze Israëlische kolonisatiepolitiek, de buitensporige Israëlische vergeldingsacties, de pesterijen van de Palestijnse bevolking en, sinds het aantreden van de jongste regering-Netanyahu, het extreemrechtse beleid van een regering die de eigen rechtsstaat aan het afbreken is. Maar daar hebben de familie en vrienden van de dit weekend afgeslachte Israëli’s geen boodschap aan.

Toch is het onnodig wreed om de hulp aan de Palestijnse gebieden per direct op te schorten. Maandag kondigde de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant een ‘totale’ blokkade van Gaza af, een ‘complete belegering’ waarbij voedsel, water en elektriciteit ontzegd worden aan de 2,3 miljoen inwoners. De Palestijnse burgers in de ‘grootste openluchtgevangenis ter wereld’, zoals Gaza terecht genoemd wordt, gaan verschrikkelijke dagen en weken tegemoet. De tol zal enorm zijn. Zoals wel vaker zal het aantal slachtoffers aan Palestijnse kant een veelvoud zijn van het aantal Israëlische slachtoffers.

Het is de plicht van Europa, en van onze eigen staatssecretaris voor Ontwikkelingshulp Caroline Gennez (Vooruit), om onschuldige Palestijnse burgers maximaal te vrijwaren van nog meer leed. Gennez kondigde maandagavond aan dat België, anders dan Duitsland en de Europese Unie, er niet aan denkt de hulp aan de Palestijnse gebieden op te schorten. Zeker, ook noodhulp in natura kan in verkeerde handen terechtkomen. En het blijft contra-intuïtief om de zorg voor Palestijnse burgers te benadrukken, zo vlak na het immense bloedvergieten waar de naam Hamas altijd mee verbonden zal blijven. Maar water, voedsel en medicijnen naar Palestijnse burgers sturen, dat is vandaag het beste wat een humanitair Europa kan doen.