Olaf Scholz: ‘Duitse kiezers gaven SPD, Groenen en FDP zichtbaar mandaat voor regering’

Olaf Scholz © Belga Image

De sociaaldemocratische kanselierskandidaat Olaf Scholz vindt dat de christendemocratische partij van zijn uitdager Armin Laschet in de oppositie moet gaan. Dat heeft hij maandag gezegd in het hoofdkwartier van de SPD. De liberalen van FDP hebben al ‘verkennende gesprekken’ met de Groenen aangekondigd.

‘De CDU en (haar Beierse zusterpartij) CSU hebben niet alleen stemmen verloren, maar ze hebben van de burgers ook de boodschap gekregen dat ze niet meer in de regering moeten zitten’, aldus Olaf Scholz.

De SPD won zondag nipt de parlementsverkiezingen in Duitsland, met 25,7 procent van de stemmen. De CDU/CSU van Laschet en afscheidnemend kanselier Angela Merkel haalde 24,1 procent, een historisch dieptepunt voor de partij. Toch eiste Laschet ook het kanselierschap op.

Verkeerslichtcoalitie

Volgens Scholz hebben de Duitse kiezers de SPD, de Groenen en de liberale FDP een ‘zichtbaar mandaat’ gegeven om een regeringscoalitie te vormen. ‘Drie partijen zijn er op vooruitgegaan, daarom is dit het zichtbare mandaat dat de kiezers hebben geformuleerd’, aldus de uittredende minister van Financiën.

Scholz vindt dat de drie partijen die een zogenaamde ‘Ampelkoalition‘ of ‘verkeerslichtcoalitie’ zouden vormen (rood van SPD, Groen en geel van FDP), inhoudelijk voldoende overlappen om een regering te vormen. Hij pleit voor ‘pragmatisme en kalmte’ bij eventuele coalitieonderhandelingen.

De Groenen (14,8 procent) en de FDP (11,5 procent) werden de derde en de vierde partij bij de parlementsverkiezingen. Zij zijn nodig om een coalitie te vormen en kunnen de sleutel in handen hebben van wie de volgende kanselier wordt. De Groenen en FDP kunnen dus de rol van ‘kingmakers’ spelen.

Verkennende gesprekken tussen FDP en Groenen

Dat de partijen samen in een regering stappen, is niet evident omdat ze ideologisch ver uit mekaar liggen.

Christian Lindner, voorzitter van de liberale FDP, heeft maandag ‘verkennende’ gesprekken met de Groenen aangekondigd over een mogelijke samenwerking in een volgende Duitse regering. ‘Tussen Groenen en FDP zijn er de grootste inhoudelijke verschillen’, gaf Lindner maandag in Berlijn toe.

Tussen Groenen en FDP zijn er de grootste inhoudelijke verschillen.

FDP-voorzitter Christian Lindner

Toch wil de FDP-voorman naar een gemeenschappelijke basis zoeken. Groenen en FDP keerden zich tijdens de verkiezingscampagne ook het sterkst tegen het status quo van de ‘GroKo‘ (grote coalitie) van de christendemocratische CDU/CSU en de sociaaldemocratische SPD, luidde het.

Volgens Lindner heeft het zin om te onderzoeken of uit FDP en Groenen een ‘progressief centrum’ van een nieuwe coalitie zou kunnen komen. Na die eerste verkennende gesprekken met de Groenen is de FDP bereid om gesprekken aan te knopen met de SPD of de CDU/CSU, als de uitnodigingen daartoe komen, zei Lindner.

Kritiek op Laschet

Dat de christendemocratische kanselierskandidaat Armin Laschet het Duitse kanselierschap geclaimd heeft ondanks het historische verlies voor zijn CDU, valt intussen niet goed bij de Beierse zusterpartij CSU.

CDU/CSU heeft verloren van de sociaaldemocratische SPD, en is daardoor niet noodzakelijk gemachtigd om gesprekken te beginnen over de vorming van een volgende regering, zo vertelde voorzitter Markus Söder maandag volgens bronnen tijdens een bijeenkomst van de CSU.

Laschet zou zich tijdens een samenkomst van het CDU-bestuur intussen ook terughoudender hebben opgesteld. Hij heeft zondagavond het kanselierschap niet geclaimd, zo verluidde uit kringen van deelnemers.

Laschet zou wel klaar staan voor ‘andere constellaties, als een Ampelkoalition (verkeerslichtcoalitie van SPD, Groenen en de liberale FDP) niet lukt.’

Lees verder onder de foto

Armin Laschet en Angela Merkel op 26/09/2021
Armin Laschet en Angela Merkel op 26/09/2021

De positie van Laschet zou na de historische verkiezingsnederlaag volgens ingewijden voorlopig niet ter discussie staan. CDU en CSU houden de rangen tot nader order gesloten, luidt het.

Binnen de CSU klinkt wel kritiek op Laschet wegens zijn door blunders gekleurde verkiezingscampagne. En velen vinden dat de conservatieve partijen het wellicht beter hadden gedaan met Markus Söder als kanselierskandidaat. Söder had zich ook kandidaat gesteld, maar moest aan het kortste eind trekken na een bittere interne machtsstrijd met Laschet.

Christian Lindner
Christian Lindner© reuters

Partner Content