Wellicht dient zich een unieke kans aan om de geloofwaardigheid van de politiek in ons land te herstellen: een window of opportunity, zeggen de Britten, dat kan worden geopend door partijen die hun verantwoordelijkheid samen willen opnemen, omdat ze bezorgd zijn over de welvaart en het welzijn van alle burgers: de christendemocraten, de socialisten en de liberalen.
Deze drie historische partijen worden momenteel geleid door generatiegenoten: Wouter Beke, Bruno Tobback en Gwendolyn Rutten. Ze zijn verstandig en hebben de tekenen van de tijd begrepen. Zij nemen systematisch de polsslag van de bevolking. Het is voor de geloofwaardigheid van deze drie partijen erg belangrijk dat de zesde staatshervorming met bekwame spoed zou worden gerealiseerd, waardoor voor 20,5 miljard nieuwe bevoegdheden worden overgeheveld naar de deelstaten en hun fiscale autonomie met meer dan 10 miljard toeneemt. Deze nieuwe toestand, die verwezenlijkt zal zijn tegen het einde van 2013, vereist veel meer intense samenwerking tussen de federale overheden en de gewestelijke instanties.
Meer samenwerkingsfederalisme zal moeten worden geconcretiseerd. Het is dan ook logisch dat diezelfde drie partijen betogen dat een onderhandelingsronde over een mistig, bijna separatistisch confederalisme na de verkiezingen van mei 2014 enkel ons land en zijn burgers grote schade kan toebrengen. Bij sommige splitsgrage politici zijn de haatgevoelens tegen België evenwel voldoende groot opdat zij bereid zijn een welvaartsverlies van 15 tot 20 procent van de burgers er op de koop toe bij te nemen. De meeste landgenoten zijn bezorgd over de sociaaleconomische toestand en hebben lak aan communautaire touwtrekkerij. Stilaan dringt het door dat de meer dan 500 dagen durende regeringsformatie van 2010-2011 ons op de rand van de afgrond heeft gebracht en dat dit soort avonturisme onder geen beding voor herhaling vatbaar is.
Zowel CD&V, SP.A als Open VLD zijn aan partijcongressen toe waarin een vernieuwd en toekomstgericht partijprogramma wordt voorgesteld, dat vooral de klemtoon legt op het behoud van onze welvaartsstaat en het aan te zwengelen dynamisme van onze economie. Voor het eerst sinds mensenheugenis constateer ik een zeer opvallende overeenstemming tussen deze drie programma’s. Een niet-partijgebonden studiegroep zou uit deze programma’s vrij makkelijk een gemeenschappelijk plan kunnen distilleren, noem het ‘een plan voor de toekomst’. Elke partij behoudt uiteraard haar eigen ziel en legt haar klemtonen, maar de convergentie is van dien aard dat ook voor de volgende legislatuur een gemeenschappelijk beleid kan worden uitgewerkt.
Dat beleid moet België opnieuw sociaaleconomisch op het juiste spoor plaatsen dankzij het versterken van de concurrentiekracht en de dynamiek van onze bedrijven. Het verlagen van de loonkosten staat daarbij centraal – en ook de socialisten bepleiten dat vandaag. Anderzijds moet ook de koopkracht van de bevolking in stand worden gehouden, de werkloosheid worden verminderd en de fiscale en sociale fraude worden bestreden. De donkere onweerswolk die ‘de vergrijzingkosten’ heet, moet worden afgewend. Dit alles moet gebeuren met een begrotingsbeleid dat overeenstemt met de normen opgelegd door de Europese Commissie.
Het is duidelijk dat deze grote uitdagingen niet langer kunnen worden aangepakt door te rommelen in de alaamdoos van de traditionele ideologieën van de 19e en de 20e eeuw. Onze welvaartsstaat verdedigen is een geweldige maar ook begeesterende taak, die echter talrijke jaren moet worden volgehouden. Tussen verantwoordelijke politici bestaat de overtuiging en de bereidwilligheid om dat ook te doen, maar dan moet worden verhinderd dat omwille van de verkiezingen van 2014 de goede wil wordt verbrijzeld door een demagogische, onrealistische en tafelspringende campagne, die leidt tot een postelectorale impasse.
Waarom niet nadenken over een pre-electorale ‘alliantie voor de toekomst’ tussen CD&V, SP.A en Open VLD? Of is dit een misplaatste vraag?
De grote uitdagingen kunnen niet langer worden aangepakt door te rommelen in de alaamdoos van de traditionele ideologieën.
