Over de monsterscore van Patrick Janssens, de moord op Anna Politkovskaja en de genocide in Armenië.
1 Volgens een onderzoek van de KU Leuven komen mensen die nu op 55 stoppen met werken, later in financiële problemen. De nieuwe gepensioneerden geven immers meer uit dan vroeger en het pensioen volstaat niet om dat uitgavenpatroon te handhaven.
MARC VERVENNE: Het is enorm belangrijk dat we de juiste conclusies trekken uit dit onderzoek van het Leuvense Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA). Een beleid dat erop gericht is om werknemers vervroegd op non-actief te zetten, ongeacht of dat nu is via brugpensioen, invaliditeitsverzekering of werkloosheidsuitkering, is geen goed beleid. Het kost de overheid handenvol geld en is voor de economie ondraaglijk. Dat wisten we eigenlijk al. Nu blijkt uit deze studie dat die optie op de koop toe ook voor de betrokkenen zelf meestal nadelige effecten heeft.
Goed beleid is erop gericht mensen de kans te bieden om tot de normale pensioenleeftijd van 65 jaar te werken. Het is niet verstandig het probleem van belastende of zware beroepen aan te pakken door die mensen sneller met pensioen te sturen. Je kunt beter op de werkvloer zelf iets veranderen en ervoor zorgen dat werknemers gemotiveerd blijven en voldoende genoegen beleven aan hun werk. Ook bij economische herstructureringen moet men inspanningen blijven leveren om oudere werknemers aan een nieuwe baan te helpen. Niet alleen zullen we alle arbeidskrachten in de toekomst erg hard nodig hebben, maar bovendien is een zinvolle inschakeling in het arbeidsproces ook heel waardevol voor je ontplooiing als mens.
2 Patrick Janssens (SP.A) behaalt een onverwachte monsterscore in Antwerpen. In voorkeurstemmen klopt hij Philip Dewinter (VB). Men vermoedt dat de stijging van het aantal allochtone kiezers het goede resultaat van de socialisten mee verklaart.
VERVENNE: Dat allochtone medeburgers een verschil hebben kunnen maken, hoe klein dat verschil ook mag zijn, toont aan dat hun stem telt en draagt bij tot hun inburgering in onze samenleving. Er komt een tijd dat iedereen het vanzelfsprekend zal vinden dat allochtone burgers deel uitmaken van het wij van onze gemeenschap en dat we de term ‘allochtoon’ eindelijk achterwege kunnen laten. Hoe schrijnend de discussie ook was om aan zogenaamde vreemdelingen stemrecht te verlenen, dat stemrecht is een sterkmaker: zowel voor de betrokkenen als voor de gemeenschap in haar geheel. Het toont ons wat we delen, niet waarin we verschillen.
De stemmen die het Vlaams Belang heeft gekregen, zijn stemmen van mensen die zich niet op een positieve manier identificeren met hun samenleving. We leven in een van de meest welvarende landen van de wereld. We genieten van een socialezekerheidssysteem dat ons tegen allerhande risico’s beschermt. Toch is er ontevredenheid. Ik vermoed dat er in onze samenleving te weinig respect wordt betoond voor het tragische leven, het leven dat niet succesvol is, het leven dat niet wordt geleefd door helden of bekende Vlamingen. Het laatste wat we moeten doen, is mensen culpabiliseren en hen verwijten dat ze níét wonen in een straat zonder haat. Dat een groot deel van de bevolking zich ontevreden voelt, is een collectieve verantwoordelijkheid.
3 De Russische journaliste Anna Politkovskaja werd vermoord teruggevonden in Moskou. Ze stond bekend als een tegenstandster van president Vladimir Poetin, die ze met artikels over de schrijnende toestand in Tsjetsjenië en het drama in Beslan in verlegenheid bracht.
VERVENNE: Dit was een vreselijke aanslag op een moedige, onschuldige vrouw die het opnam voor kwetsbare mensen zonder verweer. Deze moord doet de rechtvaardigheid, eerlijkheid en waarheid geweld aan. Rusland lijkt opnieuw veroordeeld tot angst voor despotische willekeur. Toen de Berlijnse Muur werd neergehaald, dachten veel intellectuelen dat de dagen van de dictatoriale regimes voorbij waren. Niet dus. Dat is een pijnlijke vaststelling. Corruptie, wetteloosheid, barbaarse praktijken in het leger en terreur uitgeoefend tegen iedereen die kritiek uitoefent op het beleid, maken van de Russische samenleving een nachtmerrie.
Ik ben ervan geschrokken dat de politieke reacties na de moord op Anna Politkovskaja zowel nationaal als Europees zo lauw waren. Grote manifestaties bleven uit. Vandaag kunnen schendingen van mensenrechten in Tsjetsjenië ongestoord doorgaan, zonder dat het Westen zich blijkbaar geschokt voelt. De beelden gaan aan ons voorbij alsof het vluchtige momentopnames zijn. Op die manier toont het Westen geen respect voor de menselijke waardigheid. Dat maakt ons ongeloofwaardig op de internationale scène. De moord op Anna Politkovskaja is dubbel verschrikkelijk: om wat er gebeurt in Rusland, maar vooral ook om wat er gebeurt met ons.
4 In Frankrijk keurde de Assemblée Nationale een wetsontwerp goed dat het ontkennen van de Turkse genocide in Armenië strafbaar stelt. Turkije reageert geschokt. Het incident kan zelfs de Turkse toetreding tot de EU in gevaar brengen.
VERVENNE: ‘De waarheid zal je vrijmaken’ zegt een vers uit het Nieuwe Testament (Joh. 8,32). Wie liegt, gaat gebukt onder de vrees dat op een dag de leugen zal uitkomen en dat zij of hij gezichtsverlies zal lijden. Wie eerlijk durft te laten zien waar hij voor staat, is vrij omdat er niets te verbergen valt. Waarom werkte de Waarheidscommissie in Zuid-Afrika zo heilzaam? Omdat zij de waarheid ter sprake bracht, ook al was die waarheid afschuwelijk confronterend en vreselijk pijnlijk.
Voor Turkije is het erg belangrijk dat het land met zijn verleden in het reine komt. Vergelijk het met Duitsland. Sinds een tiental jaar is daar een politieke generatie gegroeid die geen moeite meer heeft met het eigen oorlogsverleden. De feiten zijn bekend en erkend. De gevolgen zijn aanvaard en publiek bespreekbaar. Als mensen het nodig hebben om zichzelf te bedriegen, zijn daar wellicht redenen voor. Het is van belang die redenen op te sporen. Negationisme zal er altijd zijn en we moeten ons ertegen blijven verzetten. Ik meen dat een staat mag verbieden dat men de waarheid van misdaden tegen de menselijkheid miskent. Als een staat het ontkennen van misdaden verbiedt, dan brengt ze niet alleen eer aan de slachtoffers, maar houdt ze ook de burgers wakker om niet toe te geven aan welke vorm dan ook van destructief systeemdenken. De burgers een geweten schoppen, dat is wat een staat mag en zelfs moet doen.
5 Uit een onderzoek van het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet blijkt dat sinds de coalitietroepen Irak binnenvielen er 654.965 Irakezen méér zijn gestorven dan indien de invasie niet had plaatsgehad. Dat cijfer is een veelvoud van de officiële schattingen.
VERVENNE: President Bush heeft dat onderzoek in twijfel getrokken. Het is altijd een hachelijke onderneming cijfers te extrapoleren, maar als de research werd verricht volgens de regels van de kunst, dan zijn denigrerende opmerkingen op zijn minst voorbarig. Bush had ook kunnen voorstellen de cijfers door onafhankelijke onderzoekers te laten toetsen. Het is duidelijk dat men de oorlog in Irak lichtzinnig is gestart. Die zelfoverschatting en arrogantie blijken nu uitzonderlijk duur te worden betaald. Elke dag nog vallen er slachtoffers door geweld tegen de bezettingstroepen, maar vooral ook door intern geweld. Pas jaren na de echte pacificatie zal het aantal slachtoffers kunnen worden ingeschat, althans indien de wetenschap de kans krijgt een sereen onderzoek te voeren, los van stigmatisering of schuldvraag. Vandaag is het daarvoor te vroeg. De verschillende partijen gebruiken de dodentallen om het eigen gelijk te bewijzen.
Ik kom uit een streek waar de Grote Oorlog permanent voelbaar is gebleven. De groene vlakte lijkt nog steeds te fluisteren dat oorlog zinloos is, omdat de mensen die elkaar naar het leven stonden op den duur niet meer wisten voor wie of waarvoor ze vochten. Wanneer mensen wandelen tussen honderdduizenden graven van oorlogsslachtoffers, dan komen ze gauw tot inzicht. Misschien moet men in Irak maar iets soortgelijks inplanten.
6 De Nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar Muhammad Yunus en de Grameen Bank uit Bangladesh. Yunus introduceerde een systeem van microkrediet, dat het voor armen mogelijk maakt om aan hun sociale situatie te ontsnappen.
VERVENNE: We volgen Yunus al langer. In 1998 ontving hij een eredoctoraat van de KU Leuven, in 2003 volgde onze zusteruniversiteit van Louvain-la-Neuve dat voorbeeld. Het viel ons op dat deze maatschappelijk betrokken wetenschapper met kleine middelen maar met veel inzicht en visie grootse dingen realiseert, die bijdragen tot de verbetering van het levenslot van de armste mensen en die dus een vredevolle samenleving bevorderen.
Ondanks alle vorderingen in de wetenschappen en ondanks de globalisering van de economie blijft er wereldwijd een diepe kloof bestaan tussen rijk en arm. Veel armen hebben zelfs niet genoeg om te overleven. Muhammad Yunus heeft zich hun lot aangetrokken, niet door liefdadigheid maar door hen de verbetering van hun lot in eigen beheer te geven en daarvoor een financieel systeem te ontwikkelen.
De Grameen Bank is het principe trouw gebleven dat zij alleen leent aan de armsten onder de armen. Dat weerspiegelt Yunus’ diepe overtuiging dat arme mensen goede leners zijn. Zij hebben immers hun hele leven al aangetoond dat ze kunnen overleven in moeilijke omstandigheden. Het Grameen banksysteem pampert de armen niet, maar stimuleert hen daadwerkelijk hun eigen lot in handen te nemen.
samengesteld door jef van baelen
