Red de planeet en je portemonnee (5): ‘Leer de kunsten van het aardappelmesje’

Hoeveel jongeren kunnen er nog aardappelen of een peer schillen zonder de schil met de helft van het vruchtvlees weg te gooien? Tessa Avermaete, experte duurzame voeding, legt uit waarom een mesje goed hanteren heilzaam is voor je budget.

Knack vroeg wetenschappers naar hun ideeën om de planeet groener, blauwer, rustiger en energievriendelijker te maken. Concrete tips die ook nog eens lief zijn voor onze portemonnee.

Vandaag: Tessa Avermaete, experte duurzame voeding (KU Leuven).

Wat is jouw voorstel om de planeet te redden dat we met z’n allen kunnen toepassen?

Avermaete: Leer kinderen in de lagere school werken met een zakmes. Het is een controversieel voorstel. Maar een mesje goed hanteren is een basisvoorwaarde om fruit te schillen en verse groenten klaar te maken voor gezonde voeding op je bord. Gezonde voeding betekent dan weer minder voedingsgerelateerde ziekten en een besparing voor je portemonnee op lange termijn.

Hoe werkt het?

Avermaete: We eten niet zo erg gezond, en dat is zacht uitgedrukt. Te veel suikers, zout, vetten en vlees en tegelijk te weinig groenten en fruit. De gevolgen laten zich zien in de statistieken. De helft van de Vlamingen is te zwaar en voedingsgerelateerde ziekten vieren hoogtij.

Veel gezinnen komen er niet toe om op een gewone weekdag gezond eten op tafel te zetten. Een kant-en-klare (diepvries)maaltijd, koeken of chips zijn een stuk sneller op tafel dan een verse soep, een gezonde maaltijd of vers geschild fruit.

Er schort niet alleen wat met de eetgewoonten, het loopt ook fout met de vaardigheden in de keuken. Hoeveel jongeren kunnen nog aardappelen of een peer schillen zonder de schil met de helft van het vruchtvlees weg te gooien? Kijk naar lagere scholen, waar leerkrachten en ouders worden ingeschakeld om fruit te snijden.

Waarom leren we dat kinderen niet aan? Willen we soep en fruit aantrekkelijk maken, dan zullen we (opnieuw) met z’n allen wat behendiger moeten worden met het aardappelmesje. En dat hoeft niet noodzakelijk saai te zijn. Ik herinner me hoe wij thuis gefascineerd toekeken hoe onze grootmoeder een appel kon schillen met één lange krullende schil, of hoe onze vader in de zetel ’s avonds appels schilde voor het hele gezin. Dat zijn gewoontes die je overneemt.

In Scandinavië zitten deze basisvaardigheden nog ingebakken in het onderwijs. ‘Huishoudkunde’ heette dat hier vroeger, niet bepaald een trendy term, maar een herintroductie zou wel vooruitstrevend zijn.  

Waarom kan dit voorstel de wereld redden?

Avermaete: We staren ons vandaag blind op labels voor duurzame voeding. Het moet lokaal, seizoensgebonden, biologisch en fair trade zijn. Maar ondanks alle campagnes en een stevige voedingsdriehoek slagen we er niet eens in de basis, namelijk gezonde voeding, op ons bord te krijgen.

Ongezonde snacks zouden we best massaal van tafel vegen en vervangen door fruit en verse soep. Het grootste verschil dat je als consument immers kan maken op vlak van duurzame voeding is supereenvoudig: eet gezond. Dat is goed voor jezelf én goed voor de planeet.

Tessa Avermaete is bio-econoom en onderzoeker aan de Sustainable Food Economies Research Group van de KU Leuven.

Lees alle voorstellen in ons dossier ‘Red de planeet en je portemonnee’