De Veiligheidsraad plaatste Syrië voor de keuze: het wordt buigen of barsten.

De jonge president Bashar Al-Assad probeert zijn land omzichtig uit de vuurlinie te houden. Syrië weet ook dat er in Washington veel zijn die denken dat de strijd in Irak alleen kan worden gewonnen als er ook in Damascus mensen aan het roer staan die de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in de regio gunstig gezind zijn. Een goed deel van de Arabische wereld gaat er overigens van uit dat Syrië straks toch het lot van Irak ondergaat – wat het ook doet om dat te vermijden.

De bomaanslag in Beiroet in februari, waarbij de Libanese premier Rafik Hariri om het leven kwam, geldt als een kantelmoment. Het is ook niet gek ver gezocht om te denken dat Syrië daar iets mee te maken heeft. Damascus bepaalt al decennia wat er in Libanon gebeurt. Het hield tot voor kort in zijn kleine buurland ook tienduizenden soldaten op de been. In de golf van protest na de aanslag trok Assad die wijselijk snel terug.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties keurde vorige week unaniem een resolutie goed, waarin Syrië wordt gevraagd om mee te werken aan het onderzoek naar de moord op Hariri. De Duitse VN-onderzoeker Detlev Mehlis stelt in een rapport namelijk dat de Syrische overheid niet echt haar best doet om de zaak te laten opschieten. Maar ook dat het niet mag worden uitgesloten dat de opdrachtgevers van de aanslag in Damascus moeten worden gezocht. De Duitser presenteert daarvoor geen harde bewijzen, maar hij beschikt wel over aanwijzingen en getuigenissen. Als Syrië niet snel meewerkt aan het onderzoek, ligt er een pakket sancties klaar die het land zullen raken waar het pijn doet.

Vooral de eensgezindheid valt op. De Amerikanen en de Fransen – die in dit verband nauw samenwerken – kregen ook China en Rusland achter de al bij al harde tekst. In een deel van de Arabische wereld wordt met recht de vraag gesteld waarom de internationale gemeenschap niet met evenveel ijver naar een oplossing voor de Palestijnse kwestie zoekt. Voor Assad maakt dat geen verschil: hij staat voor het blok. Meewerken kan hem namelijk voor hele moeilijke keuzes plaatsen. Mehlis wijst ook in de richting van de top van zijn regime – zelfs van zijn eigen familie. Vooral de baas van de Syrische militaire inlichtingendienst wordt met de vinger nagewezen, en dat is tegelijk ook de schoonbroer van de president.

Hafez Al-Assad, de voorganger en vader van de huidige Syrische leider, gedroeg zich altijd als de spin in het web van het complexe conflict in het Midden-Oosten. Van de hervormingen die Bashar Al-Assad beloofde toen hij zijn vader opvolgde, is ondertussen nog weinig vernomen. Er mag worden gevreesd dat ook deze dictatuur zich niet zonder slag of stoot bij het onvermijdelijke zal neerleggen.

Hubert van Humbeeck

De aanslag op de Libanese premier Rafik Hariri geldt als een kantelmoment.