Burgemeester Jef Gabriels (CD&V) van Genk ziet met lede ogen aan hoe de federale overheid verzuimt om migranten op weg te helpen naar het kieshokje. ‘Voor de stemgerechtigde EU-burgers startte de federale overheid wél een campagne.’
‘Democratie eist ook zelfontplooiing’, stelt VLD-senator Jean-Marie Dedecker. ‘De federale overheid heeft haar wetgevende taak volbracht. De burgemeesters moeten dus niet aan de klaagmuur gaan staan.’
‘Het migrantenstemrecht mag in het verleden al uitgegroeid zijn tot een symbooldossier, de wet is gestemd, en dus is het niet meer dan logisch dat de overheid de doelgroep daarover informeert. Het verbaast mij dat de huidige regering daar moeite mee heeft. Toen de EU-burgers een eerste keer mochten gaan stemmen, konden de gemeenten rekenen op de steun van de federale overheid. Ze startte zelfs een campagne om de nieuwe stemgerechtigden te mobiliseren. De positieve communicatie die er toen was, is er nu niet. Nochtans volstaat een eenvoudige folder die de gemeenten zouden kunnen meegeven met het inschrijvingsformulier. In mijn gemeente ben ik hoe dan ook van plan om alle migranten die onder deze wet vallen persoonlijk aan te schrijven en uit te nodigen om te gaan stemmen. Daarnaast zullen we proberen om via het Steunpunt Migranten en tientallen verenigingen de mensen naar het stemhokje te halen. Of die mensen dan op mij zullen stemmen, maakt eigenlijk niets uit. Veel belangrijker is dat ze gewoon opdagen, want dat betekent dat ze zich engageren in hun gemeente.
Het klopt dat in landen met een algemeen stemrecht het doorgaans niet de overheid, maar de politieke partijen zijn die de mensen aansporen om van dat recht gebruik te maken, maar in België geldt nog altijd een stemplicht. We roepen de migranten op om zich in te schrijven in het kiesregister, en als dat gebeurd is, geldt ook voor hen de stemplicht.
Ik kan mij niet voorstellen dat de regering doelbewust heeft getalmd met de uitvoering van de wet. Evenmin betwijfel ik dat de nodige rondzendbrieven eind deze maand bij de gemeenten zullen aankomen, maar het gedraal is wel typisch voor de paarse regering. Ze gaat ervan uit dat alles gebeurd is op het moment dat de intentie er is. Maar dan begint het pas.’
‘Het is typisch dat alles wat de relatie tussen migranten en de overheid betreft in een slachtoffercultuur geduwd wordt. Dat het migrantenstemrecht tegen de wil van de Vlaamse bevolking door het parlement is gejaagd, betekent niet dat de overheid haar wetgevend werk niet uitvoert. De Koninklijke Besluiten en ministeriële besluiten werden een half jaar geleden al goedgekeurd en zijn eind 2005 van kracht geworden. Nu pas kunnen de nodige ministeriële rondzendbrieven volgen. Daarna is het aan de gemeentebesturen om hun werk te doen.
Van zodra de democratische rechten een inspanning vragen, wordt een klaagzang aangeheven. In de Ver-enigde Staten moeten alle kiezers zich vooraf registreren. EU-ingezetenen, Nederlanders of Fransen moeten hier hetzelfde doen. Voor de verkiezing van de moslimraad, waar registratie eveneens verplicht was, gingen meer Turken stemmen dan Marokkanen. Zo behaalden ze ondanks hun numerieke minderheid 46 van de 86 verkozenen. Eigen schuld, dikke bult. Als de Turken er door een betere organisatie in slagen om een betere vertegenwoordiging af te dwingen, dan pleit dat voor het engagement dat ze willen nemen. Ook voor de gemeenteraadsverkiezingen staat het de migranten vrij om deel te nemen. Dat recht hebben zelfs Belgen niet. Die hebben stemplicht.
Democratie eist zelfontplooiing en het leren omgaan met rechten in plaats van aan de klaagmuur te gaan staan. Het is dan aan de gemeenteraden om hen op deze mogelijkheid te wijzen en in eenzelfde beweging stemmen te ronselen. De federale overheid heeft haar wetgevende taak volbracht. Dat burgemeesters nu al de regering de zwartepiet doorspelen, heeft te maken met profileringsdrang ten opzichte van allochtonen dan met intellectuele eerlijkheid. Het zijn tenslotte gemeenteraadsverkiezingen en dus is het hun verantwoordelijkheid om de inwoners daarover in te lichten.’
Hannes Cattebeke
