Geert Hoste King, zo heet de nieuwe theatertournee waarmee Geert Hoste in december door Vlaanderen trekt. 2013 is dan ook een royaal jaar voor een stand-upcomedian met een voorliefde voor Laken. ‘Maar ik ben ook heel blij dat Di Rupo premier is.’
Antwerpen, maandagmiddag, 12 uur. Plaats van afspraak: Hippodroom, een hippe eettent op de Leopold De Waelplaats, in de schaduw van het Museum voor Schone Kunsten. Geert Hoste arriveert stipt op tijd, strak in het pak. De stamvader van de Vlaamse stand-upcomedy bestelt een koffie als aperitief. ‘Het is alsof ik pas wakker ben. Geen tijd gehad om te lopen. En nu dit interview. Spannend. Ik ben zelfs wat zenuwachtig.’ Deze woensdag stelt Hoste zijn theatertour voor, de 24e opeenvolgende nieuwjaarsconference, die hem in december van Antwerpen naar Gent en van Oostende naar Brussel leidt. Knack vroeg enkele partijvoorzitters alvast om advies: wat mag in Hostes show niet ontbreken? ‘Dit kan leuk worden.’
Volgens Wouter Beke moet u zeker de troonwissel brengen. De CD&V-voorzitter vond dat die in een sfeer van vriendelijke onverschilligheid verliep.
Geert Hoste:Ik vond het een typisch Belgische troonwissel. Heel braaf, ik heb geen wanklanken gehoord. Toen ik ’s morgens naar de nieuwsstudio’s reed, zag ik in deze stad geen enkele Belgische vlag. Wat een verschil met de opvolging in Nederland. Die Hollanders imiteren natuurlijk de Britten, zeker met dat kitscherige gedoe. Wij doen het op onze manier – dat is al zo sinds 1830. Toen ik zoveel jaren geleden begon met grappen over de koninklijke familie wisten de mensen niet wat er gebeurde. Er had nog nooit iemand een grap verteld over de monarchie of de politiek. Als er al wat betrokkenheid gekomen is ten opzichte van de koninklijke familie…
… dan is dat dankzij u?
Hoste:(snel) Wel, ik ben ervan overtuigd dat ik die mensen een karakter gegeven heb. Vroeger waren ze vooral bekend van hun foto’s op koekendozen, maar niemand wist wie ze echt waren. Duidelijk je gevoelens tegenover de monarchie durven te uiten, dat is een heel recent verschijnsel. Nu zeggen zelfs Vlaamse intellectuelen die zich tot de republikeinen rekenen dat de monarchie de beste bestuursvorm is voor België.
Bent u monarchist of republikein?
Hoste:Ik ben een republikein, maar ik heb de koninklijke familie nodig voor mijn beroep. Een koning is veel boeiender dan een president. En er is de balkonscène. De mensen die geïnteresseerd zijn in de koninklijke familie zijn niet geïnteresseerd in de eedaflegging en andere formaliteiten. Nee, zij willen die kus op het balkon. In mijn conference verwijs ik naar de oerbalkonscène met Romeo en Julia.
Mathilde moest Filip bijna van zich afschudden.
Hoste:(lacht luid) Dat is de onwennigheid van kussen in het openbaar. Kijk eens naar hoeveel openbare huwelijksaanzoeken onwennig verlopen. Je kunt toch niet verwachten van een koningin dat ze onmiddellijk een tong begint te draaien?
Hebt u nooit het gevoel dat u figuren als Filip al helemaal uitgeperst hebt?
Hoste:Nee, want ik mik nooit op de persoon maar altijd op de feiten. Filip zal evolueren nu hij koning is. Ik gebruik de koninklijke familie ook als archetype van de Belgische familie: een vader die vreemdgaat, een oude tante die wegsukkelt, een rare nonkel. Net zoals Toon Hermans spreekt over de bakker en de slager van het dorp.
Welke rol zult u Laurent toebedelen?
Hoste:(plots heel serieus) Laurent raak ik niet meer aan. Ik heb hem eens persoonlijk ontmoet, en zag toen onmiddellijk zijn kwetsbaarheid. Die man staat op een eigen manier in de wereld. Hij is in al zijn naïviteit het ongelukkige zoontje van de familie. Ik heb er altijd een sport van gemaakt om mensen aan te pakken die zich goed kunnen verdedigen. Laurent kan dat niet. Ik neem het sommige media zelfs kwalijk dat ze hem er altijd weer uithalen.
Spaart u hem uit respect of uit medelijden?
Hoste:Uit medelijden. Respect heb ik voor iedereen. Ik wil hem uit de wind zetten.
Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten adviseert u iets te brengen over schepenen die hun broek laten zakken, frietkoten die moeten vervlaamsen, met andere woorden over de stunts van de N-VA-schepenen.
Hoste:(lacht) Moet ik het dan ook hebben over Open VLD-schepenen die gefilmd worden tijdens een vrijpartij in een kasteel (doelt op de Hoeilaartse schepen Els Uytterhoeven, nvdr. )? Zulke zaken hangen van de actualiteit af. Als er in het najaar weer een frietkot van naam moet veranderen, dan zit dat fris in het geheugen van de mensen. Dan kan ik dat gebruiken. Maar die schepen in Dilbeek die zijn broek liet zakken, zal mijn conference niet halen. Die zat maar één dag in het nieuws. Te weinig. Als ik eerst moet schetsen wat of waar iets gebeurd is, dan duurt dat te lang.
Is de N-VA een dankbare partij voor een komiek?
Hoste:Dat wel. Als het over de N-VA gaat, valt het publiek in twee kampen uiteen. Sommigen zitten dan op het puntje van hun stoel, en dat is dankbaar voor een cabaretier. Ik probeer die tweespalt ook uit te lokken en daarop in te spelen: het publiek wat opzwepen.
Wie zich kritisch uitlaat over de N-VA, mag haatmails verwachten. Houdt u daar rekening mee?
Hoste:Nee. Ik heb ook nog geen haatmails gekregen. Als ik een grap maak over Bart De Wever (N-VA), zal ik ook één maken over Patrick Janssens (SP.A) en over Filip Dewinter (VB). Ik zoek altijd een evenwicht. Anders zou ik van de twee grootste zenders van het land geen forum krijgen op zondagavond. Ik heb geen dubbele agenda.
Volgens Tom Lanoye beschadigt Bart De Wever het imago van Antwerpen. U woont er ook. Wat denkt u?
Hoste:(zucht) In het buitenland zijn ze toch helemaal niet bezig met wie hier burgemeester is. Dat is navelstaren. Maar Tom is een polemist, hè. Hij heeft een andere agenda.
Welke dan?
Hoste:Hij behoort tot een andere politieke club. Dat is toch duidelijk? Het goeie aan Tom is wel dat hij niet alleen uitdaagt maar ook in dialoog kan gaan. Dat levert intellectueel sterke debatten op.
Nog van Lanoye over De Wever: ‘Ik heb het gevoel dat het om een soort afrekening gaat tegen artiesten en andere mensen van de linkse strekking.’ Voelt u dat ook?
Hoste:Ik vind dat schieten op één persoon. Ik denk echt niet dat De Wever tegen artiesten is. Je kunt dat evengoed zeggen over onze minister van Cultuur, Joke Schauvliege. Die bevoordeelt ook bepaalde musicals. Artiesten voelen zich snel aangevallen als ze geen subsidie krijgen. Nu, ik heb nog nooit subsidie nodig gehad. Dus nee, ik voel me niet aangevallen. Ik val zelf aan. (lacht)
Ik denk ook niet dat Antwerpen killer is geworden. Ik denk wel dat er veel kleine pesterijen zijn, maar dat is normaal in een overgangsfase. Deze stad is jarenlang door eenzelfde strekking bestuurd en moet nu wennen aan iets anders. Ik ga ook niet met alles akkoord. Zo vind ik die deal over de Sinksenfoor erover. En Liesbeth Homans (N-VA), die gaat lekker met de twee voeten vooruit. Maar ze is buiten Antwerpen nog niet bekend genoeg om een plaats te krijgen in mijn conference.
In de Open VLD partij zit ook een dankbaar sujet: Maggie De Block. Waarom is zij de nieuwe politieke hype in Vlaanderen?
Hoste:Haar beleid zullen de mensen niet genoeg kennen, maar ze communiceert wel heel goed over wat ze gedaan heeft. Dat is een eerste punt. Ten tweede: haar atypische uiterlijk. In een tijd dat iedereen vermagert, valt zij natuurlijk op. Ze heeft ook die typische uitstraling van een Vlaamse moeder. Heel mooi. En ten derde: ze is nooit uit haar lood te slaan. Ook al wordt ze met taarten bekogeld, Maggie blijft praten en lachen. Die vrouw staat ontzettend stevig in haar schoenen.
Dehaene, De Wever, De Block: de Vlaming lust die gezellig bourgondisch ogende politici wel.
Hoste:Ik weet niet of Dehaene er zo gezellig uitziet. (lacht) Het is wel zo dat je in de politiek iets moet hebben waarmee je eruitschiet, zodat de mensen je herkennen. Veel politici komen alleen in het nieuws met wat ze zeggen, maar dat blijft niet zo gemakkelijk hangen. Een opvallend uiterlijk wel.
Gerolf Annemans van Vlaams Belang hoopt dat u de opgeklopte hype rond Jan Becaus niet vergeet. ‘Pak dat maar hard aan: hoe media iemand kunnen hypen: niet alleen politici, soms ook één van zichzelf’, zo stelt hij.
Hoste:Annemans toont aan dat hij best wel een slimme mens is. Ik vond die hype ook dubbel. Pas op, Jan Becaus is een fantastische gast. Maar hij is als VRT-journalist altijd over het hoofd gezien: nooit een chique talkshow, nooit de cover van de bladen, altijd andere ankers op de eerste rij, zoals Bavo Claes en Martine Tanghe. Als Jan al in het nieuws kwam, was het met zijn vreemde uitspraak van het Engels. Eigenlijk heeft die mens gewoon zijn werk gedaan. Ik vergelijk hem daarom met die één miljoen Vlaamse ambtenaren die eerlijk, stipt en gedreven in de luwte werken, terwijl ze van alle kanten ingehaald worden door anderen met haantjesgedrag. Ik denk dat die mensen zich in hem herkennen.
Behandelt u Vlaams Belang anders dan andere partijen?
Hoste:Ik kijk alleen naar relevantie. Een partij moet het verdienen om aan bod te komen in mijn conference. Vlaams Belang heeft de voorbije zeven jaar niets relevants meer gedaan. De partij heeft in 2006 de herverkiezing van Patrick Janssens in de hand gewerkt, maar daarna heeft de N-VA hun rol overgenomen. Had iemand van Vlaams Belang op de eedaflegging van koning Filip iets geroepen, dan kreeg die waarschijnlijk wel een plaats in de show.
Premier Elio Di Rupo (PS) is met vakantie en kon geen advies geven. Is hij een dankbaar politicus voor u?
Hoste:Zeker, hij is een mooi archetype: een homo, een Belg van Italiaanse afkomst, een socialist van de oude stempel, geaffecteerd. Ik ben heel blij dat hij premier geworden is. Zo kan ik eens uit een totaal ander vaatje tappen. En als Vlaams cabaretier is het natuurlijk altijd dankbaar om grappen te maken over een Waalse socialist.
U zegt niet nee tegen Di Rupo II?
Hoste:Als cabaretier vind ik dat Di Rupo premier mag blijven, als ingezetene van het land weet ik het nog zo niet. Ik vind dat hij het de voorbije zomer zeer gortig gemaakt heeft. Hij heeft zichzelf eerst laten bestoefen door de afscheidnemende koning, daarna door de nieuwe koning en sindsdien hebben we hem niet meer gezien. Hij is nu al twee maanden met vakantie.
Lachen met gezag is een heikel item. Kan dat voldoende in dit land?
Hoste:Zeker! Ik ben nog nooit de mond gesnoerd door de politiek. Ik heb wel al meegemaakt dat ik plots niet meer mocht optreden in een bepaalde zaal, terwijl ik er al tien jaar na elkaar mijn vaste data had. Je voelt dan al snel dat er politieke druk meespeelt. Veel van die zalen zitten in een gemeentelijke beheerstructuur. Ik zal het jaar voordien te scherp geweest zijn voor een bepaalde partij. Dat is de enige vorm van broodroof die ik al meegemaakt heb. Zowel bij de VRT als bij VTM heb ik nog nooit opmerkingen van bovenaf gekregen.
Op 1 januari van dit jaar keken 1,7 miljoen mensen naar uw nieuwjaarsconference, een record. Wat betekent dat voor u?
Hoste:Niet zoveel. Mijn succes is niet van de ene op de andere dag gegroeid. Het is niet dat ik plots X-Factor heb gewonnen. Ik doe dit al twintig jaar, ik ben een stuk van het Vlaams cultureel erfgoed geworden. Ik had een groter ‘waw’-gevoel bij de bijna 3 miljoen individuele kijkers voor Geert Hoste in Wonderland.
Maar goed, alleen Het Journaal doet beter, dat is waanzinnig! Als je in andere landen 60 procent van de kijkers aantrekt, dan is dat gigantisch. Maar de markt in ons land is te klein om dat te commercialiseren. Nu, die cijfers zijn wel goed om op terug te vallen. Ik ben helemaal alleen: er is niemand die beter wordt van mij. Ik heb geen platenfirma, geen productiehuis, geen manager. Ik heb alleen die cijfers om mezelf te verkopen.
Veel artiesten dromen van een afscheid op hun hoogtepunt. Wat voor u betekent: vandaag.
Hoste:Goed, ik zal nu mijn afscheid aankondigen. (lacht) Nee, serieus, ik heb al twee keer aan stoppen gedacht: op mijn veertigste en op mijn vijftigste. Maar als ik dan goed nadenk over de essentie, over waarom ik dit doe, dan krijg ik er weer zin in. Ik doe dit niet voor de cijfers, maar omdat ik een humorist ben die graag zijn gedacht zegt over de actualiteit. Het toeren is fysiek zwaar, zeker met de jaren. Daarom speel ik minder voorstellingen. Het schrijven is ook niet te onderschatten: dat is zes maanden lang dag en nacht werken. Ook het bekend zijn is niet altijd evident. Maar vergelijk het met een schilder. Waarom schildert Luc Tuymans nog? Omdat hij een artiest is die zijn creativiteit kwijt moet. Ik ook.
Voelt u nooit de onzekerheid dat het publiek uw grappen niet meer zal lusten?
Hoste:Nee. Ik heb mijn loopbaan langzaam opgebouwd. Net zoals een Will Tura, een Herman van Veen of een Serge Gainsbourg. Wij gaan niet van de ene dag op de andere terugvallen. Daar ben ik van overtuigd.
Weet u, ik hoop vooral dat het beeld dat de mensen nu van mij hebben – dat van Geert Hoste, de humorist – nooit verdwijnt. Als Daan dronken op het podium staat, dan is dat pure rock-‘n-roll. Ik kan mij dat niet permitteren. Al zou ik het weleens willen: zat op het podium staan. (lacht) Maar ik zou het niet kunnen: ik zou die 2000 man niet onder controle kunnen houden.
Wilt u nooit eens iemand anders zijn dan die humorist?
Hoste: (denkt lang na) Vroeger was ik daar veel meer mee bezig dan nu. Ik doe nu wat ik het beste kan: grappen vertellen. Ik zal bijvoorbeeld nooit deelnemen aan programma’s als Sterren op de dansvloer, De grote sprong of De slimste mens. Dat interesseert me allemaal niet. Erik Van Looy heeft het genoeg geprobeerd, en ik heb er veel etentjes aan overgehouden. (lacht) Maar ik ben geen quizzer. Een reisprogramma zou me wel nog interesseren, maar dan zou ik het zelf willen maken.
Slotvraag. Uw theatertour doet vier zalen aan: de Stadsschouwburg in Antwerpen, de Capitole in Gent, het Kursaal in Oostende en het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. Welke doet uw hart het snelste bonken?
Hoste:De BOZAR (Paleis voor Schone Kunsten, nvdr): dat is de meest symbolische zaal. Een theaterzaal heeft een ziel nodig en de BOZAR heeft dat. Vergelijk het met een voetbalstadion. Op het veld van FC Barcelona laat je ook geen dorpsploeg spelen. Als je in de Bozar optreedt, dan voel je dat Jacques Brel en al die andere groten daar ook gestaan hebben. Toen ze het interieur van de Arenbergschouwburg in Antwerpen afbraken, heb ik de aannemer een vierkante meter van het parket gevraagd. Ik heb er een tafel van laten maken, die staat bij mij thuis. (zwijgt even) Dat heeft iets, hè. Zoveel mooie artiesten die op dat parket gestaan hebben…
DOOR PAUL COBBAERT
