Houdt u van horrorfilms? Als u en uw partner hetzelfde antwoord geven, dan hebt u een mooie toekomst samen. Althans, dat beweren enkele wiskundigen van het Amerikaanse Harvard.
Die horrorfilms, dat is slechts één ‘cruciale’ vraag. Als u wilt weten of u écht de liefde van uw leven hebt gevonden, dan moeten jullie nog twee andere vragen beantwoorden. Heb je ooit in je eentje in een ander land gereisd? En ook: Zou je het fijn vinden om alles achter te laten en op een zeilboot te gaan wonen? Drie keer hetzelfde antwoord? Bingo! Ga dan maar vast trouwringen uitkiezen. Tenminste: als u die vier Amerikaanse wiskundigen gelooft. Zij zijn het brein achter de razend populaire datingwebsite OK Cupid. Daar moet u een hele rits meerkeuzevragen invullen, plus het gewenste antwoord van de andere en het belang dat u aan die vraag hecht. Alles wordt in een wiskundig modelletje gegoten en hopla, de eeuwige liefde is in zicht. En van al die tientallen vragen wegen de drie hierboven het zwaarst door, beweren de vier.
Relatiedeskundige Rika Ponnet begeleidt zelf al jarenlang singles en koppels met haar relatiebureau Duet. ‘Horrorfilms? Ik begrijp echt niet waar dat vandaan komt. (lacht) Volgens mij antwoordt 99 procent van de vrouwen nee en een klein percentage van de mannen ja. Veel perfect matches levert dat niet op. Die andere twee vragen zijn wel enigszins logisch. Ze draaien om vrijheidsgevoel: heb je behoefte aan sterke gebondenheid, of aan een lossere relatie? Vaak trekken tegengestelden elkaar aan, maar zo’n relatie loopt meestal slecht af. Ik geloof echt niet in zulke “wetenschappelijke” modellen. Uiteraard zijn er een aantal factoren – biologische, psychologische en sociologische – die een belangrijke rol spelen bij het tot stand komen van relaties. Maar die kun je heus niet zomaar in een model gieten. Trouwens, ik heb hier in al die jaren nog niemand over de vloer gekregen die zuiver rationeel aan een relatie begint. Mensen willen verliefd worden, dat romantische ideaal is heel dominant.’
Ponnet gelooft dus niet echt in het idee. En zelfs als het zou werken, blijf je als datingbureau altijd met één groot probleem zitten. ‘De relatiemarkt is niet ideaal. Heel wat singles zijn op zoek naar de prins of prinses op het witte paard, maar die mensen (die talent hebben voor relaties en dus zeer gewild zijn) zijn zelden of nooit vrij. Vergelijk het met de arbeidsmarkt: witte raven zijn vanaf de schoolbanken al zeer gegeerd, elk bedrijf wil hen inlijven. Maar vind hen maar eens. Je kunt dus wel mooie theorieën ontwikkelen, je moet toch roeien met de riemen die je hebt.’
Wie op een eerste afspraakje graag belangrijke vragen stelt, blijft volgens Ponnet beter weg van de horror- en zeilbotenkwestie. ‘Vraag liever naar de familiale en relationele geschiedenis van je toekomstige. Dat leert je veel meer over hoe goed jullie bij elkaar passen.’
Moderne uithuwelijking
Maar het kan nog extremer dan die horrorfilm. Neem nu de Deense realityshow Married at first sight. En ja, dat mag u letterlijk vertalen. Trouwen op het eerste gezicht. Zes singles, drie mannen en drie vrouwen, worden door een team van psychologen, antropologen en geestelijken aan elkaar gekoppeld. Ook hier: op basis van ‘wetenschappelijke’ modellen. Alles wordt uiteraard nauwgezet in beeld gebracht – van het jawoord tot de huwelijksreis en de eerste relatieperikelen – en na zes weken moeten ze de knoop doorhakken: scheiden of samenblijven. Intussen is het format al doorverkocht aan tal van internationale productiehuizen. Ook het Belgische Sultan Sushi gaat ermee aan de slag, op dit moment praten ze erover met VTM. ‘Ja, ze zijn ook bij mij komen aankloppen’, vertelt Ponnet. ‘Maar ik heb nee gezegd. Ik heb hier morele problemen mee: het is een absolute uitholling van het huwelijk. Mocht dit een puur wetenschappelijk experiment zijn, dan zou het best interessant zijn. Maar dit is televisie, wat een invloed heeft op de selectie van mensen. Dan wordt het toch vooral een kwestie van kijkcijfers.’
En toch: voorstanders en minder kritische kijkers vergelijken het graag met uithuwelijking. Dat kan toch ook gelukkige huwelijken opleveren, na verloop van tijd? ‘Dat klopt misschien deels – al mogen mensen die in pakweg India worden uitgehuwelijkt elkaar wel eerst ontmoeten en ook een veto uitspreken – maar er is een belangrijk verschil: in zulke culturen leeft een heel ander, rationeler beeld van liefde. Ze verwachten niet de romantische verliefdheid, maar een goede verstandhouding die in het beste geval uitgroeit tot liefde. Zo’n rationele vorm van koppeling – of het nu door ouders, wiskundigen of psychologen gebeurt – past niet bij ons romantische liefdesideaal.’
DOOR STEFANIE VAN DEN BROECK, ILLUSTRATIE BART SCHOOFS
Je kunt wel mooie theorieën ontwikkelen, je moet toch roeien met de riemen die je hebt.
