De grootste bank van het land verkeert in financiële ademnood: Fortis moet extra geld ophalen en keert in tegenstelling tot wat het altijd beloofd heeft geen dividend uit. De kans is zeer groot dat de echte redding uit het Verre en Midden-Oosten moet komen.

Soms, heel soms, krijgt een mens liever geen gelijk. Neem nu Fortis: drie maanden geleden schreven we op deze plek dat Fortis naar adem hapte: de overname van ABN Amro was sowieso al moeilijk verteerbaar, met de kredietcrisis erbovenop werd het helemaal pompen of verzuipen. Ondertussen deed de leiding van de grootste bank-verzekeraar alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Ze leefde als op een andere planeet. Onze laatste zinnen toen waren: ‘De penibele situatie waarin Fortis zich nu bevindt, heeft het alleen aan zichzelf te wijten – zowel de bank als haar leiding overschat zichzelf doorlopend. Er bestaat een spreekwoord over hoogmoed, maar het schiet me nu even niet te binnen.’ ( Knack, 9 april)

Voor de tienduizenden die bij Fortis op de loonlijst staan en voor de honderdduizenden kleine beleggers, die rechtstreeks of via fondsen aandelen van Fortis hebben, kon je hopen dat het niet zo’n vaart zou lopen. Tot donderdag: het Fortisaandeel viel in één dag tijd bijna 20 procent, en plots zat de uitdrukking weer helemaal in het hoofd: hoogmoed komt voor de val.

De crash van het Fortisaandeel kwam er nadat de bank-verzekeraar aankondigde dat hij voor ongeveer 1,5 miljard euro nieuwe aandelen moet uitgeven, dat hij over 2008 geen interim-dividend zal uitkeren en dat het dividend over heel 2008 in aandelen zal worden uitgekeerd. Het zijn draconische maatregelen, en daarmee komt Fortis terug op de belofte die het nauwelijks twee maanden geleden deed op de algemene vergadering. Fortisvoorzitter Maurice Lippens zei toen: ‘Het laatste wat we willen doen, is ons dividendbeleid wijzigen.’

De top van Fortis, bij monde van voorzitter Lippens en ceo Jean-Paul Votron, heeft de jongste maanden steeds gedaan alsof er niets aan de hand was. Kredietcrisis? Heel lang bracht de bank-verzekeraar geen duidelijkheid, maar ondertussen moest Fortis al voor meer dan 2 miljard euro waardeverminderingen nemen, omdat het blindelings herverpakte rommelkredieten kocht. En of de overname van ABN Amro geen te zware dobber was? Niets aan de hand, integendeel: alles zonneschijn. De top gedroeg zich euforisch. Dat werd nog het best geïllustreerd door de indecente salarisverhoging van Jean-Paul Votron en de hautaine manier waarop die door Maurice Lippens op de aandeelhoudersvergadering verdedigd werd. Het was ook daar dat Lippens beloofde: ‘Het laatste wat we willen doen, is ons dividendbeleid wijzi-gen’ – nu dat ‘laatste’ toch gebeurd is, is alles mogelijk bij Fortis.

Het meest voor de hand liggend is dat de noodzakelijke hulp uit het buitenland komt, en dan in de eerste plaats uit China. De Chinese verzekeraar Ping An is met een belang van 4,99 procent al de grootste aandeelhouder van Fortis, en heeft al eerder laten weten dat cijfer te willen opdrijven tot 7 procent. De kans dat de grootste bank van België stevig in Chinese handen komt, is sinds donderdag alleen maar toegenomen. Er is ook Russische interesse: de Russische oliemagnaat Sulejman Kerimov heeft Fortisaandelen gekocht. Arabische staatsfondsen, die overlopen van de petrodollars, tonen ook belangstelling. Een staatsfonds uit Libië, ook rijk dankzij olie, is aandeelhouder geworden. En laten we duidelijk zijn: dat zal niet volgens de voorwaarden van Fortis gebeuren – de grootste bank-verzekeraar zit op de knieën en zal elke hulp van de Chinezen, Russen en Arabieren dankbaar en nederig aanvaarden.

De lotgevallen van Fortis zijn een voorbeeld van waar de negatie van de werkelijkheid toe kan leiden, zelfs al ben je de grootste van het land. Tegelijkertijd maakt het duidelijk wat de economische groei van landen zoals China, Rusland en de oliestaten ook bij ons voor concrete gevolgen kan hebben. Het is het einde van dit Fortis.

door Ewald Pironet