De Vlaming bouwt steeds kleiner. De bouwgrond wordt duurder en vrijstaande woningen schaars. Toch zijn er nog altijd mensen die in een kasteel wonen. En ze zijn heus niet van adel.
België telt 3000 kastelen, op een oppervlakte van 30.689 vierkante kilometer. Hoeft het dan te verbazen dat ons land op wereldvlak het grootste aantal kastelen per vierkante meter heeft? Een klein aantal daarvan is publiek toegankelijk. Vele worden bewoond door gewone burgers.
Joeri Bal (45) Kasteel Boterberg Kalmthout
‘Ik ontdekte dit landgoed in 2012’, vertelt Joeri Bal terwijl we door het kasteelpark wandelen. ‘De vorige eigenaar had geen zin meer om het kasteel en het omliggende park te onderhouden en had alles te koop gezet. Mijn vrouw en ik waren meteen enthousiast over het domein en zagen er de mogelijkheid van cohousing in. Daarom zijn we op zoek gegaan naar mensen die samen met ons in het project wilden stappen.’
De zeven gezinnen van het cohouse-kasteeldomein Boterberg wonen allemaal in de vroegere bijgebouwen. Het kasteel zelf blijft onbewoond. ‘Toch speelt het kasteel een belangrijke rol’, zegt Bal. ‘Het is de schakel die alle bewoners met elkaar verbindt. In de kelders zijn er gemeenschappelijke keukens. De oude biljartzaal is omgetoverd tot een buurthuis en de slaapkamers op de bovenverdieping zijn gastenkamers geworden.’ Of hij zichzelf nu ‘kasteelheer’ mag noemen? ‘Nee. Voor ons is Boterberg eerder een gezellige wijk waar toevallig een kasteel in staat.’
Joyce van Rennes (47) Wijnkasteel Genoels-Elderen Riemst
‘Ik woon sinds mijn zeventiende in dit kasteel.’ Joyce van Rennes spreekt met zichtbare trots over haar bijzondere woning. ‘Toen mijn ouders en ik hier aankwamen, was het in zeer slechte staat. De eerste tien jaar leefden we op een bouwwerf. Maar bij elke renovatie leek het kasteel ons te bedanken door een van zijn geheimen prijs te geven.’ Van Rennes vertelt vurig over geheime gangen en verborgen kelders waarin Britse piloten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog schuilhielden. ‘Op dit moment wonen we met drie generaties in ons kasteel’, zegt ze. ‘Mijn moeder, mijn man en ik en onze volwassen kinderen. We hebben allemaal onze plek gevonden in dit gebouw. Al dat leven in huis is fantastisch. En toch is er genoeg plaats voor privacy. Er zijn zelfs vier verschillende ingangen en twee gescheiden trappenhuizen.’ Wat ze het mooiste vindt aan haar kasteel? ‘Dat het gebouw lijkt te leven. De vloeren, de balken, de plafonds: alles kraakt. En nee, het is geen kasteelgeest.’
Nick Van der Schueren (52) Kasteel Van Rivieren Gelrode
Nick Van der Schueren vond zijn kasteel in 2005 op een vastgoedwebsite. ‘Het stond gewoon te huur tussen de andere zoekertjes. Ik was geïnteresseerd, maar ik miste mijn kans. Een jaar later kwam het kasteel opnieuw op de huurmarkt. Toen lukte het wel. Ik ondertekende het contract en begon te dromen van een B&B. Die opende op 14 september 2008 de deuren. Twee weken later kwam ons land in de financiële crisis terecht. Een jaar later moest ik sluiten en trok ik de deur van het kasteel voorgoed achter me dicht. Tenminste, dat dacht ik. Want in 2019 hoorde ik dat het kasteel te koop stond. Omdat ik ondertussen zo een grote liefde voor dit gebouw had ontwikkeld, nam ik mezelf voor om één bod uit te brengen. Niemand volgde. Sinds februari 2020 is het van mij. Als huurder heb ik hier prachtige momenten beleefd. De dag dat ik het moest verlaten was ik er het hart van in. Toen ik de sleutels weer in handen kreeg, leek het alsof ik een oude vriend had teruggevonden.’
