Het Vlaams Parlement bereidt een eerbetoon aan Willem I voor, de koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden die in 1830 werd verjaagd. Het orangisme lijkt dan toch niet helemaal dood.
Wat als de Belgische revolutie in 1830 de Hollanders niet had verjaagd? Vraag het aan orangisten, en de gemiste kansen stapelen zich op. ‘Als het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden vandaag nog altijd een land was, dan zaten we in de G7’, begint Louis Tobback (SP.A). ‘En de Duitsers zouden nooit de neutraliteit van België hebben geschonden in de Eerste Wereldoorlog als we zo groot waren geweest als de Benelux.’ ‘De Vlaming zou misschien wel een andere verhouding hebben opgebouwd met de staat, als die laatste cultureel dichter bij hem had gestaan dan de Belgische’, vervolgt Vlaams Parlementslid Karim Van Overmeire (N-VA). Kortom, vindt ook Luckas Vander Taelen (Groen), ‘de revolutie was een historische vergissing’.
Volgend jaar zal het Vlaams Parlement aandacht besteden aan Willem I van Oranje-Nassau, die in 1815 koning werd van de huidige Benelux en vijftien jaar later werd verdreven. Een goedgekeurde resolutie van onder anderen Van Overmeire verbindt zich ertoe om in 2015 uit te zoeken hoe er aan Willem I ‘een blijvende herinnering kan worden gehecht’.
‘Willem I heeft veel gedaan voor Vlaanderen en Wallonië’, argumenteert Van Overmeire. ‘Door de Belgische revolutie is dat wat op de achtergrond gekomen, maar zijn infrastructuurwerken zijn van groot belang geweest. Hij heeft de universiteit van Gent opgericht en de Société Générale, en zo figuren als Lieven Bauwens en John Cockerill gelanceerd. En hij maakte het bestuursapparaat in Vlaanderen Nederlandstalig, iets waar we na de revolutie opnieuw honderd jaar op moesten wachten.’
Maar is het niet vreemd dat een Vlaams-nationalist een koning in de bloemen wil zetten, en dan nog een die het huidige België mee heeft vormgegeven? ‘We moeten ons ook niet verliezen in die geschiedenis’, lacht Van Overmeire. ‘De resolutie wil vooral werk maken van een sterkere samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland. De herdenking van Willem I is een aanleiding om van Nederland de belangrijkste partner van het Vlaamse buitenlandse beleid te maken. Niemand gelooft echt nog dat Vlaanderen en Nederland weer samenkomen, maar als regio kunnen we gewicht in de schaal leggen in Europa.’
Tobback haalt de schouders op. ‘Voor mij is het orangisme iets uit het verleden. Vraag aan de gemiddelde Vlaming wie Willem I was, en hij hoort het in Keulen donderen. Wij associëren 1815 niet met hem maar met Waterloo – en niet toevallig willen ze dat aan Franstalige kant herdenken. Ik moest daar al uitleggen dat deze resolutie helemaal geen manoeuvre is tegen die herdenking.’
Jelle Henneman
‘Met de Hollanders erbij zaten we nu in de G7.’
