‘Het lage draagvlak in Vlaanderen gaat de federale coalitie parten blijven spelen’

Professor Herman Matthijs fileert de peilingen van de afgelopen periode ‘De PS is ‘incontournable’ bij de vorming van een Waalse regering. Dat is helemaal niet het geval voor de MR.’

Nu wij de tweede pandemiezomer aan het naderen zijn, kan de politieke wereld nadenken over de laatste twee peilingen voor het reces. Hierna enige bedenkingen bij deze twee peilingen van de afgelopen tien dagen (De Standaard en VRT & VTM/Het Laatste Nieuws ). De Franstalige politiek partijen zijn enkel gepeild in deze laatste peiling. Dat geeft een volgend beeld van hoog naar laag volgens de rangorde in de peilingen.

Het zuiden

PS blijft de grootste in Wallonië, maar komt slechts als derde uit de peliling in het Brussels Gewest weliswaar op een geringe afstand van de Ecolo en de MR. De socialisten van voorzitter Paul Magnette blijven de absolute ‘numero uno’ in het zuiden. Ze blijft op 25 procent steken en de PS is een hoger percentage gewend. Dat heeft te maken met de enorme opgang van de PTB ( 19 procent). Deze stijging van de communisten gaat de PS niet soepeler maken in zijn politieke opstelling.

Op basis van deze peiling is het helemaal niet zeker of de combinatie PS-MR nog wel een zetel meerderheid zou halen in het zuiden des lands. Maar met de optelsom van PS-Ecolo en PTB is er een duidelijke linkse meerderheid (60 procnet) in Wallonië.

De MR staat alleen aan de rechterkant en heeft daar het speelveld alleen. Maar met quasi 19 procent gaat Georges-Louis Bouchez niet echt wegen op de politieke formatie aldaar. De vraag is vooral of het Cdh nog alleen verder gaat of eventueel (deels) naar de MR komt?

Hier komen we ook bij een essentieel verschil tussen de PS en de MR. De PS is ‘incontournable’ bij de vorming van een Waalse regering. Dat is helemaal niet het geval voor de MR. De MR heeft meer kansen op federaal vlak. Dat verklaart ook wel de verschillende visies op een staatshervorming. Het blijft een feit dat de Franstalige socialisten en liberalen een stuk hoger staan dan hun Vlaamse broeders. Deze opmerking geldt ook voor de ecologisten en de communisten.

Brussel

In het Hoofdstedelijk Gewest leidt Ecolo de peilingsdans (18 procent) , gevolgd door de MR (17,9 procent) en de PS (17,6 procent). Iets verder volgen de PTB (15 procent) en défi (11 procent). De volgende weken gaan belangrijk zijn voor de Brussels regering. Want het Fransdolle links-liberale défi wil niet weten van de hoofddoeken bij de MIVB. Hierbij gesteund door de MR. Ecolo is voor en de PS hopeloos verdeeld. Bovendien zijn er in dit verhaal niet veel mogelijkheden: het is ja of neen.

Uiteraard zit défi te rekenen op een split bij de PS en dat de vrijzinnige minderheid in die fractie overkomt. Dat zou défi dan op de hoogte brengen van de leidende partijen in de polls. Maar men weet nooit dat er terug een toenadering komt van de MR met défi en dat zou dan de absolute electorale ster worden in het Brussels Gewest.

Een andere vraag is of het ook al verdeelde Cdh niet uiteenvalt over deze MIVB hoofddoeken. Vrij recent is er al Cdh-volk verhuisd naar de MR. Met andere woorden, de Brusselse politieke situatie is op korte termijn goed in het oog te houden, want die kan verstrekkende gevolgen hebben voor de politiek.

Vlaanderen

Beiden peilingen bevestigen de zetelmeerderheid van de combinatie N-VA met Vlaams Belang bij eventuele Vlaamse verkiezingen en in de Nederlandstalige taalgroep in de Kamer. De N-VA wordt op hetzelfde niveau gepeild en het Vlaams Belang staat bij de VTM/HLN/RTL-peiling 1,5 procent hoger op 26,1 procent. Als men de cijfers van de VTM-HLN peiling doorberekent tot 118 zetels voor Vlaanderen en de zes zetels voor Brussel dan zouden het Vlaams Belang (26,1 procent en 34 zetels) met de N-VA (21,8 procent en 28 zetels) uitkomen op 62 zetels of nipt geen meerderheid. De vier Vivaldisten komen uit op 53 zetels. De communisten zouden er negen hebben.

Zodoende lijkt het erop dat er vier partijen gaan nodig zijn om een Vlaamse meerderheid te vormen. Het zal dan wel gaan over de N-VA met de drie traditionele partijen. De huidige Zweedse drie partijen coalitie van N-VA, Open VLD en CD&V zou nog maar uitkomen op 53 zetels. Het zal dan wel gaan over de N-VA met de drie traditionele partijen. Het is maar de vraag of een dergelijke constructie slagvaardiger gaat zijn dan de huidige Vlaamse coalitie?

De N-VA is over haar dieptepunt heen bij de peilingen en zit terug in stijgende lijn. Dat moet dan eerder een gevolg zijn van een oppositiebonus dan van de slagvaardigheid van de Vlaamse regering. Het politieke leven van de federale regering zou pas echt een hel worden als de Vlaamse regering met draagkracht zou worden geleid.

Tevens omwille van de score van de PVDA (7,8 procent) geraken de vier Vivaldisten aan geen meerderheid in het Vlaams Parlement. Vooruit blijft al enige tijd op de derde plaats staan in de peilingen, weliswaar 10 procent na de tweede. Daardoor zijn de nieuwe socialisten wel de belangrijkste traditionele partij geworden. Maar als men de statistische afwijkingen toepast op de groep van vijf partijen, die tussen de acht en de twaalf procent hangen, dan is in dat peloton van partijen nog veel mogelijk in de rangorde. Wat meer en meer opvalt is de afstand tussen Vooruit en de Groen.

Ook de Open VLD blijft laag staan. Deze partij moet het hebben van de fiscaliteit en de bescherming van de rechten/vrijheden. Het Open VLD-idee om een grondwetsherziening door te voeren om de vrijheid van meningsuiting te gaan beperken gaat de liberale electorale achterban helemaal niet bekoren.

De CD&V staat in beide peilingen op 10 procent. Het is nog nooit gebeurd dat het CDH met 10,8 procent in het zuiden hoger scoort dan de Vlaamse broeders. Maar ook in Nederland ziet men de neergang van het CDA en ook de Duitse CDU mag zich verwachten aan een electorale rammeling. Het tweede decennium van deze eeuw is zeker niet het “moment de gloire” van de christendemocraten.

Tenslotte Groen, dat volledig anders gepeild wordt: 8,7 procent volgens VTM-RTL en 10,9 procent volgens VRT. Maar een score à la Ecolo is nog zeer ver weg voor Groen. En de PVDA wordt duidelijk een vaste waarde in het Vlaamse politiek landschap.

Besluit

De Vivaldi-coalitie staat in Wallonië op 58 procent, in het Brussels Gewest op ruim 60 procent en in Vlaanderen op 42 procent. Met andere woorden: het lage draagvlak in Vlaanderen gaat de federale coalitie parten blijven spelen. In geen enkel land kan men federaal efficiënt besturen als er geen meerderheid is in de grootste/rijkste deelstaat. Deze peilingen zullen blijven nazinderen bij de partijen en de vraag is welke invloed dat gaat hebben bij de nakende opmaak van het begrotingsontwerp 2022?