Roken nu helemaal in het verdomhoekje

Het Europees parlement heeft dan toch positie genomen met betrekkking tot de herziening van de tabaksrichtlijn. Er komen onderhandelingen die moeten leiden tot het nog veel meer aan banden leggen van de tabaksindustrie.

De vertegenwoordigers van het Europees Parlement kunnen de onderhandelingen met de lidstaten aanvatten over een herziening van de tabaksrichtlijn. Het halfrond keurde het wetgevend voorstel dinsdag goed, maar zorgde voor een sterk geamendeerde tekst.

De parlementsleden vragen dat 65 procent van de voor- en achterzijde van een sigarettenverpakking bedekt wordt met een gezondheidswaarschuwing, terwijl de Europese Commissie en de commissie Volksgezondheid van het Parlement voor 75 procent pleitten.

Omstreden tabaksrichtlijn

De nieuwe tabaksrichtlijn is omstreden. Het aantal rokers in de Europese Unie is tussen 2002 en 2012 dan wel gezakt van 40 naar 28 procent, maar nog steeds sterven er jaarlijks 700.000 Europeanen aan de gevolgen van roken. Bovendien is er onder jongeren sprake van een toename. De herziening van de richtlijn moet in de eerste plaats voor die jongeren roken minder aantrekkelijk maken.

De tabaksindustrie trok fel van leer tegen het strenger maken van de wetgeving. Toen de stemming in het Europees Parlement in september met een maand werd uitgesteld – waardoor de kans om nog voor de Europese verkiezingen van mei 2014 het hele dossier door de wetgevende molen te krijgen weer wat kleiner geworden was – wezen verongelijkte parlementsleden naar de invloed van de tabakslobby.

Maar nu heeft het Parlement dus toch positie ingenomen. Met 560 stemmen voor, 92 tegen en 32 onthoudingen schaarde een grote meerderheid zich achter een sterk geamendeerde tekst. De Britse socialiste Linda McAvan kreeg bovendien een stevig mandaat om met de lidstaten te onderhandelen.

Gezondheidswaarshuwingen

Volgens het Parlement moeten gezondheidswaarschuwingen 65 procent van de voor- en achterzijde van een sigarettenpakje beslaan. Dat is minder dan de 75 procent waar de bevoegde parlementscommissie en Europees commissaris Tonio Borg om vroegen. Het parlement zet zich zo wel op de lijn van de lidstaten. Ter vergelijking: momenteel moeten de waarschuwingen goed zijn voor minstens 30 procent van de voorzijde en 40 procent van de achterzijde.

Het sigarettenmerk moet onderaan het pakje staan, wil het Parlement. Verpakkingen met minder dan 20 sigaretten zouden verboden moeten worden, maar een verbod op dunne sigaretten komt er niet. Sigaretten met muntsmaak moeten in de toekomst uit de winkelrekken gehaald worden, maar het Parlement schroeft de voorgestelde overgangsperiode op van drie naar acht jaar. Andere sigaretten met een aantrekkelijke smaak (chocolade, vanille…) moeten wel drie jaar na de publicatie van de nieuwe wet verdwenen zijn.

Elektronische sigaret

Er werd ook gestemd over de elektronische sigaret. Afhankelijk van de wijze waarop een e-sigaret op de markt gebracht wordt, zal ze als een tabaksproduct of als een medicijn beschouwd worden. Claimt de producent een preventieve of genezende werking, dan gelden medicinale regels zoals voor nicotinepleisters. Worden de e-sigaretten als een tabaksproduct in de markt gezet, dan mogen ze maximum 30mg/ml nicotine bevatten, mogen ze niet aan minderjarigen verkocht worden en moet de lijst met bestanddelen aan de nationale autoriteiten overgemaakt worden. Bovendien zullen dezelfde reclamebeperkingen gelden als voor tabaksproducten.

Na de stemming zei commissaris Borg er vertrouwen in te hebben dat de institutionele onderhandelingen tussen het parlement en de Raad van lidstaten nog tijdens deze legislatuur afgerond kunnen worden.

Stichting tegen Kanker gematigd tevreden

In een reactie op de tabaksrichtlijn toont de Stichting tegen Kanker zich gematigd tevreden. “Al hadden we graag meer gewild”, aldus Luk Joossens, expert tabakspreventie van de organisatie.

“De richtlijn die in het Europees Parlement is goedgekeurd, is minder streng dan wat de Commissie had voorgesteld”, begint Joossens. “Zo komt er geen verbod op fijne sigaretten, wordt 65 procent van de oppervlakte van een sigarettenverpakking bedekt met een gezondheidswaarschuwing in plaats van 75 pct en wordt de overgangsperiode voor de afschaffing van mentholsigaretten opgetrokken van drie naar acht jaar”.

De expert van de Stichting Tegen Kanker ziet echter ook positieve zaken: “De gezondheidswaarschuwingen op een pakje sigaretten zullen nu veel zichtbaarder zijn”, en vooral: “Het is belangrijk dat er een mandaat is gegeven aan de rapporteur van het Parlement om te onderhandelen met de lidstaten.” Die onderhandelingen, met de ministers van Volksgezondheid van de lidstaten, beginnen normaal gezien volgende week.

“De afzonderlijke lidstaten kunnen daarbij nog verder gaan dan wat nu op tafel ligt”, aldus Joossens, die elektronische sigaretten als het grote strijdpunt ziet bij deze onderhandelingen.

Tabaksbedrijf reageert ontevreden

Tabaksbedrijf Imperial Tobacco reageert dan weer ontevreden. Volgens het bedrijf is de richtlijn niet proportioneel en zal de illegale handel toenemen. “Door tabaksproducten op een dergelijke wijze te standaardiseren maakt Europa het criminelen alleen maar eenvoudiger om onze producten na te maken”, klinkt het in een persbericht.

Ook vreest het bedrijf dat Europa met deze richtlijn duizenden jobs op de helling zet. (Belga/EE)