Christenen aan de Nijl

In 2016 werd in het Belgische Tongeren het zogeheten Teseum geopend, waar de befaamde Tongerse kerkschat permanent te bewonderen is. Te midden van die Europese dan wel Vlaamse schat is een expositie over de Egyptische kopten te zien.

Het nieuwe museum biedt hoogwaardig religieus cultuurgoed, waarvan de oudste voorwerpen uit de 6de eeuw dateren. Nog vroeger – zeker in theologische zin – is de koptische cultuur, die vanaf de 4de eeuw gestalte krijgt in Egypte. Het woord kopt is de Arabische afgeleide van Ægyptos, het Griekse woord voor Egypte. Hun christelijke wortels gaan terug tot het Edict van Milaan (313), waarin de vrijheid van godsdienst in het oosten van Romeinse Rijk werd vastgelegd. Kopten zien zichzelf ook als de erfgenamen van de faraonische beschaving en zijn naar eigen zeggen tot het christendom bekeerd door de evangelist Marcus. Belangrijk aspect bij deze expositie is de notie dat het koptisch zowel een cultuur, een religie als een taal is. Van kledij tot gereedschap, van teksten tot aardewerk; het alledaagse leven was – en is – nauw verweven met de koptische identiteit.

Focus van de expositie ligt op de textielweefsels, die door Europeanen sinds de 19de eeuw naar hartelust werden verzameld, toen de belangstelling voor het oude Egypte op stoom kwam. Eeuwenlang goed bewaard gebleven door specifieke klimatologische omstandigheden, vormen ze in hun expressiviteit een schat op zich.