Geschiedenis Geschiedenis Bron van alles Onprettig verrast door het nogal prominent geplaatste schilderij van Gustave Courbet, maar toch nieuwsgierig naar het artikel, beschrijft uw medewerker Luc Minten precies datgene wat ik ook voel bij het aanschouwen van L'Origine du monde. Ongemakkelijkheid, en vervolgens geconfronteerd worden met de vrouwelijke almacht. Ook de manier waarop in het Museum d'Orsay bezoekers naar het …
Geschiedenis Geschiedenis De stem van de redelijkheid Het vergt grote moed, maar hier en daar proberen juristen en theologen het vuur van de brandstapel uit te trappen.
Geschiedenis Geschiedenis Verlichte schelm Romeyn de Hooghe Ook in zijn ondeugden legde hij een grote veelzijdigheid aan de dag. Misschien dat er daarom slechts zijdelingse blikken op 'de bekwaamste etser van Europa' werden geworpen en er beperkte aandacht was voor zijn werk. Alsof omzichtigheid nog steeds geboden was: deze biografie komt voort uit een eerdere uitgave in het Engels.
Geschiedenis Geschiedenis Van mythen naar realiteit De Romeinse keizer Diocletianus liet al tovenaars levend verbranden.
Geschiedenis Geschiedenis Ja, ik wil! Verliefd, verloofd, getrouwd in Amsterdam 1580-1810 Prometheus, Amsterdam 2019
Geschiedenis Geschiedenis 350 jaren van angst Heksenwaan komt overal ter wereld in verrassend gelijke vorm voor. Toch is Europa een geval apart: alleen hier leidde dit ontmenselijkende denken 350 jaar lang, van ca. 1430 tot 1780, tot legale en systematische vervolging.
Geschiedenis Geschiedenis De Tempeliers De opkomst en ondergang van de tempelridders Omniboek, Utrecht 2019
Geschiedenis Geschiedenis Stoom Naar aanleiding van het feit dat het 250 jaar geleden is dat James Watt patent aanvroeg op zijn verbeterde stoommachine was de keus daarover een artikel te maken een gelukkige. Maar gezien het belang van de ontwikkeling van de stoommachine (waarin Watt een van de rollen speelde) had hieraan een compleet themanummer gewijd kunnen worden. …
Geschiedenis Geschiedenis Blinde bioloog op Ambon Georg Rumphius 'Het is voor ons als het ontdekken van een nieuwe Rembrandt', zo typeert Museum Boerhaave in Leiden enkele teruggevonden bladen met vier gedroogde plantjes van Georg Rumphius (1627-1701). De losse vellen werden gevonden in een herbarium van Paul Hermann, VOC-arts in Ceylon.
Geschiedenis Geschiedenis Einde aan de Tachtigjarige Oorlog Een van de documenten die het Nationaal Archief heeft geselecteerd voor de tentoonstelling Topstukken in perspectief - van Plakkaat van Verlatinge tot Abdicatie is de Vrede van Münster uit 1648. Een heel belangrijk document voor de geschiedenis van Nederland, maar hoe origineel is de tekst van deze vrede eigenlijk?
Geschiedenis Geschiedenis Woodstock G/Geschiedenis kon natuurlijk niet achterblijven bij de herdenking van vijftig jaar Woodstock. Dat het festival eerst elders plaats zou vinden en in drie weken georganiseerd moest worden, wist ik niet. Dat zal bijgedragen hebben aan het chaotische karakter, waar desondanks veel mensen goede herinneringen aan overhielden. Tegenwoordig is het op die manier totaal onmogelijk want …
Geschiedenis Geschiedenis Drama Meensel-Kiezegem Naast het kerkhof van het parochiekerkje van Meensel ligt een memoriaal voor de 65 slachtoffers van een dubbele razzia die in augustus 1944 het dorp trof. Een nieuw bezoekerscentrum houdt de herinnering levend. Op 30 juli 1944 werd de Meenselse collaborateur Gaston Merckx door verzetsmannen geliquideerd. Merckx' moeder eiste honderd gijzelaars. Het resultaat was dramatisch: …
Geschiedenis Geschiedenis Vrome agitatie Niet alleen katholieke geestelijken hitsen op tegen heksen, maar ook reformatoren en staatsrechtsgeleerden van formaat.
Geschiedenis Geschiedenis Geef terug! Ruim een eeuw na de abdicatie van keizer Wilhelm II houden de Hohenzollern de Duitse gemoederen bezig. Onder aanvoering van de achter-achterkleinzoon Georg Friedrich Ferdinand eisen zij een flink deel van de geconfisqueerde familiebezittingen op.
Geschiedenis Geschiedenis Fatale verzinsels Complottheorieën, ook volkomen absurde, kunnen grote gevolgen hebben. Ze kunnen tot revoluties en zelfs massamoorden leiden. George Washington was er rotsvast van overtuigd dat de Britse regering de Amerikaanse kolonisten in de slavernij wilden dwingen, reden om een jaar later de Onafhankelijkheidsoorlog te beginnen. Recenter zijn de aantijgingen dat kindervaccinatie wordt afgedwongen door kwaadwillende gifmengers. …
Geschiedenis Geschiedenis Hier ruhen Deutsche Soldaten Waar bleven de Duitse oorlogsdoden uit WO I? Wie honderd jaar na het einde van de Grote Oorlog door de Vlaamse Westhoek rijdt, passeert voortdurend Britse begraafplaatsen. Van de Duitse begraafplaatsen is nauwelijks een spoor te bekennen. Toch stierven tijdens de Eerste Wereldoorlog in België meer dan 200.000 Duitse soldaten. De meesten ervan liggen nog altijd in België begraven. Maar waar?
Geschiedenis Geschiedenis Kroniek van verschrikkingen Ruim drie eeuwen vervolging, marteling en brandstapels in Europaen nog altijd kost 'hekserij' vele onschuldigen de kop.
Geschiedenis Geschiedenis Ambachtelijke broodovens Het erfgoedproject 'Vuur doet leven' wil de landelijke bakovens van de Vlaamse Ardennen nieuw leven inblazen. De voorbije decennia raakten die gemetselde bouwsels, destijds onvervreemdbaar deel van menige oude hoeve, in onbruik en de meeste verkeren nu in slechte staat. Het project ter herwaardering van hun erfgoedwaarde werd opgestart door Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen in …
Geschiedenis Geschiedenis Geen vuiltje aan de lucht Haast geruisloos verbiedt de ene Nederlandse gemeente na de andere het oplaten van ballonnen, nu al ruim zestig. Ook in België kan het politiereglement voortaan een verbod opleggen. Ze dalen nu eenmaal weer neer op aarde en het plastic komt in de natuur terecht. In 1938 was milieubewust pretbederf nog niet aan de orde. Tijdens …
Geschiedenis Geschiedenis Geweldsspiraal Tussen 1626 en 1630 kwam het in Duitsland tot de meest gruwelijke heksenvervolgingen ooit in Europa. Hoe de massahysterie opkwam - en hoe zij eindigde.
Geschiedenis Geschiedenis Van luxe naar noodzaak De koelkast De koelkast heeft de manier waarop wij met ons voedsel omgaan grondig veranderd. De directe beschikbaarheid van verse etenswaren in ons huis was vroeger beslist niet zo vanzelfsprekend.
Geschiedenis Geschiedenis Het duivelse veen de witte wieven van bourtange Het uitgestrekte Bourtangermoor in het noordoosten van Nederland werd in vroeger eeuwen zoveel mogelijk gemeden. Het was een duivelsland, waar heksen rondvlogen en witte wieven boven het moeras zweefden. Deze duistere wereld is vastgelegd in talloze volksverhalen.
Geschiedenis Geschiedenis Handboek heksenbestrijding In 1486 bepleit Heinrich Kramer een genadeloze, grootscheepse vervolging.
Geschiedenis Geschiedenis De humane kant van de Inquisitie In 1614 verbood de Spaanse Inquisitie alle heksenprocessen. Dat is de verdienste van een moedige priester: Alonso de Salazar y Frías.
Geschiedenis Geschiedenis Die duivelse predikant Balthasar Bekker Het verschijnen van de eerste twee delen van De Betoverde Weereld van predikant Balthasar Bekker, in 1691, bleef niet onopgemerkt. Wat heet! Bekker werd het gesprek van de dag en honderden opponenten klommen in de pen om Bekker van alles en nog wat te beschuldigen.
Geschiedenis Geschiedenis De vergeten soldaten van de Eerste Wereldoorlog Uitgeverij EPO, Berchem 2019
Geschiedenis Geschiedenis Wegbereiders In een serie worden acht 'peetvaders van de mondialisering' behandeld, in deze tijdvakken:
Geschiedenis Geschiedenis Ver-geet-mij-niet Over het verborgen leven van een joods meisje De Bezige Bij, Amsterdam 2018
Geschiedenis Geschiedenis 24 Uur in het oude Rome Het dagelijks leven van de Romeinen Uitgeverij Hélène Lesger Books, Amsterdam 2019
Geschiedenis Geschiedenis In het Surinaamse 'paradijs' John Gabriel Stedman Hij was veelzijdig, opvliegend, maar ook sociaal bewogen, verbleef op veel plekken als soldaat, schreef (dag)boeken, leefde in de Surinaamse jungle en bewerkte de grond van zijn landhuis in Engeland. Onlangs verscheen een boeiende biografie over deze complexe persoonlijkheid, die het opnam voor slaven.
Geschiedenis Geschiedenis Stoned aan de rookstoof Historici hebben lang hun hoofd gebroken of ze een verhaal van Herodotus over de Scythen af moesten doen als 'feit' of als 'fictie'. In boek IV, 75, beschrijft hij hoe leden van dit steppevolk, dat in de buurt van de Kaspische Zee rondtrok, in een tent de zaden van hennep op hete stenen legden. Direct …
Geschiedenis Geschiedenis Stilaan overwint de rede In de 18de eeuw keert de Verlichting zich steeds nadrukkelijker tegen de heksenwaan - niet overal met succes.
Geschiedenis Geschiedenis Vrij en burgerlijk Franz Peter Schubert (1797-1828) leefde in de woelige periode die een einde maakte aan het ancien régime. Schubert weerspiegelt de nieuwe maatschappelijke verhoudingen. Al dan niet (zelf) bewust heeft hij, onafhankelijk van kerkelijke of adellijke opdrachtgevers, steeds muziek gemaakt voor de middenklasse waaruit hij zelf voortkwam. Knockaert noemt hem daarom de eerste vrije, 'burgerlijke' componist.
Geschiedenis Geschiedenis Een tijdreis door het stadspaleis Na een restauratie van vijf jaar werd afgelopen mei het Gruuthuse-museum weer geopend voor het publiek. Het gebouw bevat zes eeuwen Brugse geschiedenis, oftewel de grote wereld in een bescheiden paleis.
Geschiedenis Geschiedenis Pompeji In 79 n.Chr. zien mensen een kilometers hoge rookzuil uit de Vesuvius opstijgen. In de uren erna stort deze in elkaar en verspreidt 's nacht een stille gifwolk over de hellingen. Duizenden bewoners stikken en worden onder de lavavloed bedolven. Stukje bij beetje komen we meer te weten over deze unieke versteende Romeinse cultuur.
