Tijdens een lezing in Amsterdam zei eerste minister Bart De Wever dat de Europese Unie in een handelsoorlog met zichzelf is verwikkeld. Door handelsbelemmeringen binnen de Europese markt zouden we jaarlijks 1700 miljard euro mislopen. Experten delen De Wevers verontwaardiging.
Op 4 september gaf premier Bart De Wever (N-VA) in Amsterdam de prestigieuze, jaarlijkse HJ Schoo-lezing van het Nederlandse weekblad EW. De Wever deed daar enkele opvallende uitspraken over onder meer migratie en de interne Europese markt.
Volgens het Draghi-rapport van vorig jaar laat Europa, door interne handelsbarrières, ieder jaar 1700 miljard euro schieten. ‘Volstrekte waanzin’, noemde de premier dat tijdens zijn lezing. ‘We verkeren in een handelsoorlog met onszelf. We moeten de muren slopen die onze interne Europese markt beknotten’, aldus De Wever.
Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest vindt de verontwaardiging van de premier terecht. ‘Er is nu veel gedoe over de 15 procent invoerrechten die Trump Europa oplegt, maar wat we onszelf aandoen is veel erger. Er bestaan dan wel geen invoerheffingen meer tussen de EU-landen, maar er zijn andere interne barrières die maken dat handelen over de grenzen heen lastig blijft.’
Van Craeynest geeft enkele voorbeelden van belemmeringen: de maximale lading voor vrachtwagens verschilt van land tot land, de breedte van treinrails is niet overal dezelfde, elk land heeft een andere sociale wetgeving… ‘Al die verschillen zorgen voor extra kosten, die volgens een studie van het IMF overeenkomen met invoerrechten van 44 procent voor goederen en 110 procent voor diensten.’
Onze stempel blijven drukken
Ook professor internationale economie Hylke Vandenbussche (KU Leuven) is blij met de oproep van De Wever tot verdieping van de interne Europese markt. ‘De officiële handelstarieven tussen de landen bedragen dan wel 0 procent, maar Europa moet dringend de niet-tarifaire belemmeringen wegwerken die er nog altijd zijn.’
Ze noemt als voorbeeld nog de patenten, die land per land moeten worden aangevraagd. ‘Wie nu een uitvinding wil uitrollen op Europese schaal, moet dat in alle 27 landen opnieuw doen, wat duur en tijdrovend is. Het unitaire patent dat in 2023 werd ingevoerd, lost die problemen maar deels op, terwijl het innovatie in de weg staan. Dat is volgens mij een van de belangrijkste redenen waarom we in Europa geen grote techbedrijven hebben.’
‘Vergeet niet dat de EU al bij al nog een jonge unie is. De VS vormen al veel langer één economisch blok, met één enkele taal dan nog.’
De weg naar vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal is nooit helemaal afgewerkt, benadrukken Van Craeynest en Vandenbussche. Na de financiële crisis van 2008 is dat proces wat stilgevallen, terwijl daar volgens beide experten nog heel wat winst te rapen valt.
‘Uiteraard is die verdere harmonisering van de interne markt geen makkelijke oefening’, zegt Vandenbussche. ‘Het gaat om zoveel verschillende domeinen, landen, talen en culturen. Vergeet ook niet dat de EU al bij al nog een jonge unie is. De VS vormen al veel langer één economisch blok, met één enkele taal dan nog. Maar we moeten de schaal die we hebben als Europese Unie zeker uitspelen. Het is goed dat de premier dat begrijpt, en het is moedig dat hij zijn forum in Nederland heeft gebruikt om dat punt op de Europese agenda te zetten. België heeft als klein land altijd boven zijn gewicht gebokst binnen Europa, en we moeten onze stempel blijven drukken op het Europese beleid.’
