Theater thuis, met de smartphone in de hand: ‘Shadow Game beantwoordt aan de wetten van het vermaak’

Theatermaker Mathijs F Scheepers werkt bij SKaGen aan Shadow Game. Een ervaring die u thuis beleeft.

13 maart 2020. De wereld gaat op slot en het brein van Mathijs F Scheepers gaat in overdrive. De vader van twee zonen zoekt een manier om zijn kleuters én zijn publiek te entertainen. Hij bedenkt Watchapp en bewerkt Daniel Glattauers roman Emmi und Leo – waarin twee personages flirten via mail – tot een script met WhatsApp-berichtjes. Wie een kaartje kocht, ontving de berichtjes die de twee elkaar stuurden. Het is een succes. Intussen is Watchapp – om WhatsApp niet te bruuskeren – omgedoopt tot SneakPeek. Onder die noemer lanceert theatercollectief SKaGeN nu Shadow Game.

Hebt u met deze theatervorm een nieuwe goudader aangeboord?

Mathijs F Scheepers: Het is een goudader binnen het cultuuraanbod. (lacht) Dat denk ik toch. SneakPeek geeft je het gevoel binnen te kijken in iemands leven. Wie doet dat niet graag? We zijn allemaal voyeurs.

Ik zocht een formule om jongeren terug naar het theater te halen.

Welke liefdeshistorie beleven we nu?

Scheepers: Shadow Game is anders dan Emmi & Leo. We willen een nieuw soort documentaire, gebaseerd op het echte Whatsapp-gesprek tussen een journaliste hier en een vluchteling aan de grenzen van Europa. Zo kwam ik terecht bij het transmediaproject Shadow Game (2021) van Eefje Blankevoort en Els van Driel. Zij volgden enkele jongens naar Europa. ‘Verstuurden jullie WhatsApp-berichtjes?’ vroeg ik. ‘Met een van hen erg veel’, antwoordden ze. Collega Korneel Hamers monteerde die berichtenstroom. Bericht na bericht beleef je op je smartphone de tocht van een van de jongens mee. Je ervaart hoe het toegaat aan de randen van Europa.

Waarom wilt u dit vertellen?

Scheepers: Om twee redenen: mijn vrouw heeft Siberische roots. Haar weg naar Europa verliep op z’n zachtst gezegd hobbelig. En ik zocht een formule om jongeren bij zo’n verhaal te betrekken én om hen zo terug naar het theater te halen. (fel) Kijk in de zalen: de gemiddelde leeftijd van het publiek is toch veel te hoog? Dat zegt wat over de relevantie van het theater. Ik vind het teleurstellend dat veel van de grote theaters amper jongeren en mensen van kleur aanspreken.

‘Kunst moet eigenlijk vermaak zijn’, zei kunstenaar Timon Hagen onlangs in NRC Handelsblad.

Scheepers: Klopt. Wat is vermaak? Dat is óók ontroering. Het is een verhaal vertellen alsof het live aanvoelt. Shadow Game beantwoordt aan de wetten van het vermaak. We willen SneakPeek uitbouwen tot een platform waarin we fictie én docu’s brengen én waarbij sommige projecten – waaronder dit – uitgroeien tot een stuk. We leven in een hybride samenleving, live én online. Daarin is hybride theater – met een virtuele én een live pijler – de toekomst.

Tijdens de pandemie maakte u Instagramfilmpjes. Daarin had u bijvoorbeeld een grappige discussie met de minister van Volksgezondheid – die door u werd vertolkt.

Scheepers: Als kunstenaar is het onze taak om kritisch naar de wereld te kijken, daar een analyse van te maken en die te vertalen naar werk. Die kritische intuïtie was toen weg. De stadstheaters schrapten alles, inclusief hun kans om écht relevant te zijn. Angst is een machtige manipulator, dat mechanisme is zo oud als de straat. Daar zit, ooit, een solo in.